پرونده حج تمتع ۱۴۰۲ برای ایرانیان بسته شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم، پرونده حج تمتع امسال با بازگشت 87 هزار و 541 حاجی ایرانی بسته شد.

پس از امضای تفاهم‌نامه حج بین ایران و عربستان و مشخص شدن سهمیه ایران در حج تمتع 1402 (1444 قمری)، تیم کارشناسی در حوزه‌های مختلف از اسکان تا تغذیه و تدارکات به عربستان سفر کردند تا امکانات لازم برای تشرف 87 هزار و 550 ایرانی را فراهم کنند.

عربستان پس از سه سال، حج تمتع امسال را بدون در نظر گرفتن محدودیت کرونایی برگزار کرد و یک میلیون و 845 هزار و 45 زائر از 100 کشور جهان حاجی شدند؛ در حالی که سعودی‌ها اعلام کرده بودند در حج تمتع سال جاری بیش از 2 میلیون و 500 هزار نفر شرکت می‌کنند.

یکی از دلایل کاهش 650 هزار نفری تعداد حجاج امسال، افزایش هزینه حج تمتع برای زائران برخی کشورهاست که در این زمینه زائران مصری با انصراف حدود 40 درصدی، در صدر قرار دارند.

زائرانی از کشورهای امارات و ترکیه هم با همه سهمیه به حج تمتع امسال نرفتند.

ایران هم که نه تنها پس از برقراری روابط سیاسی با عربستان، بلکه قبل از آن هم درخواست افزایش سهمیه حج داده بود، 9 نفر انصرافی داشت.

غلامرضا رضایی، معاون حج و عمره سازمان حج و زیارت در این باره گفت: به دلیل انصراف زائران پس از صدور ویزا و در روزهای پایانی اعزام، امکان صدور ویزای حج برای افراد جایگزین مهیا نشد.

اعزام نیروهای ستادی و اجرایی حج تمتع از 30 اردیبهشت آغاز شد و پس از آن زائران حج تمتع از 31 اردیبهشت عازم مدینه منوره شدند.

ابتدا زائران کاروان مدینه اول به سرزمین وحی اعزام شدند و از 13 تیرماه عملیات اعزام زائران در قالب کاروان مدینه دوم از طریق فرودگاه جده هم آغاز شد. همه زائران حج تمتع کشورمان تا اول تیر وارد سرزمین وحی شدند.

سوم تیرماه همه ایرانیان در مکه مکرمه حضور داشتند تا برای مناسک حج تمتع آماده شوند. برای این منظور، کاروان‌های مدینه اول هم از مدینه به مکه مشرف شدند و لبیک‌گویان به زیارت خانه خدا رفتند.

حج تمتع امسال به عنوان گرم‌ترین مناسک طی 25 سال اخیر عنوان شد که به دلیل بالا بودن سن زائران حج، تفاوت‌هایی با سایر سال‌ها داشت.البته عربستان برای تعدیل هوا، دستگاه‌های خنک‌کننده و مه‌پاش را نه تنها در مسجدالحرام، بلکه در سرزمین منا هم افزایش داده بود.

امسال میانگین سنی حجاج ایرانی بیشتر از گذشته بود و مسن‌ترین زائر ایرانی با 111 سال هم در ایام حج تمتع درگذشت.

در مجموع در حج سال جاری 43 ایرانی فوت شدند.

مناسک حج تمتع 1444 قمری از پنجم تیرماه هم‌زمان با هشتم ذی‌الحجه آغاز شد و زائران عازم سرزمین عرفات شدند.

با وجود گرمای هوا، روز نهم ذی‌الحجه که روز عرفه بود، حجاج در صحرای عرفات به نیایش و استعفار پرداختند و ایرانیان نیز دعای عرفه را زمزمه کردند و به یاد شهدای کربلا اشک ریختند. 

عصر همان روز هم حرکت کاروان‌ها به مشعرالحرام صورت گرفت و زائران در آنجا بیتوته کردند و برای حضور در سرزمین منا آماده شدند.

یکی از تغییراتی که سعودی‌ها در مشعرالحرام در نظر گرفته بودند، پهن کردن فرش‌هایی برای زائران برخی کشورها همچون ایران بود. زائران هم پس از جمع کردن سنگ‌هایی به منظور رمی جمرات، صبح روز دهم یعنی عید قربان در سرزمین منا حاضر شده و به رمی جمرات رفتند.

پس از آن هم سایر مناسک حج تمتع از قربانی و تقصیر یا حلق را انجام داده و حاجی شدند. در این روز آقایانی که برای نخستین‌بار به حج مشرف می‌شوند، با افرادی که چند بار این سفر را تجربه کرده‌اند، مشخص می‌شود.سرهای تراشیده زائران نشانه حاجی شدن آنها برای نخستین بار است.

حجاج با رنگ، زبان و فرهنگ متفاوت کنار یکدیگر جمع شده و بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان را از شیعه و سنی تشکیل دادند. همه لباس سفید بر تن داشته و دیگر تفاوتی بین آنها نبود.

در روزهای یازدهم و دوازدهم ذی‌الحجه هم حجاج در منا حضور داشته و به شیطان نمادین سنگ زدند. روز سیزدهم ذی‌الحجه با بازگشت حجاج به مسجدالحرام و انجام سایر مناسک حج همچون طواف و نماز نساء برای شیعیان و اعمالی همچون طواف وداع برای حجاج اهل سنت، مناسک حج تمتع به طور رسمی به پایان رسید.

از چهاردهم ذی‌الحجه نیز حجاج ساکن عربستان به شهرهای خود بازگشتند و پس از آن از پانزدهم ذی‌الحجه هم‌زمان با 13 تیرماه نخستین کاروان حجاج ایرانی به کشور بازگشت.

کاروان‌های مدینه دوم هم از همان روز عازم مدینه منوره شدند و روز گذشته با بازگشت همه حجاج از عربستان، پرونده مناسک حج تمتع برای ایرانیان بسته شد.

امسال برای نخستین‌بار عملیات انتقال 20 هزار حاجی ایرانی به مدینه با قطارهای سریع‌السیر صورت گرفت، اما سایر زائران و حجاج به همان روش سنتی با اتوبوس‌ها منتقل شدند. با توجه به محدودیت اسکان در مدینه منوره، ایرانیان پنج روز در مدینه  حضور داشتند و به زیارت بقیع و حرم نبوی تشرف یافتند.

امسال سعودی‌ها اوایل تشرف زائران حج تمتع به سرزمین وحی، محدودیت‌های اعمال شده در بقیع را نسبت به سال‌های اخیر کاهش دادند. برخی از کاروان‌های ایرانی در بقیع به روضه‌خوانی مشغول شدند و مأموران سعودی‌ هم مانع عزاداری ایرانیان نشده بود. البته پس از مدتی با افزایش تعداد زائران در مدینه منوره، سخت‌گیری سعودی‌‌ها بیشتر شد و در برخی روزها حتی اجازه عکاسی و فیلمبرداری هم در بقیع نمی‌دادند.

بانوان هم که طبق سال‌های گذشته امکان زیارت بقیع را نداشته و در گاهی اوقات نمی‌توانستند حتی پشت نرده‌های بقیع از دور قبور ائمه مدفون در بقیع را ببینند.

یکی دیگر از اقداماتی که سعودی‌ها در 2 سال اخیر در ایام حج تمتع اجرایی کردند، نوبتی شدن زیارت حرم نبوی است. زائران باید از طریق سامانه‌ای برای تشرف به روضه منوره حرم نبوی ثبت‌نام کنند و در زمان مقرر و فقط یک بار به زیارت مشرف شوند. البته برخی از اوقات این محدودیت هم چندان اعمال نمی‌شد و بعضی از زائران چندین بار به روضه منوره رفتند و از کنار نرده‌های قرار داده شده در جوار ضریح حرم پیامر اعظم صلی‌الله علیه و آله به زیارت پرداختند.

عملیات انقال حجاج امسال هم با شرکت هواپیمایی ایران صورت گرفت و همه زائران با پروازهای هما جابجا شدند. قرار بود امسال علاوه بر فرودگاه جده و مدینه، فرودگاه طائف هم برای جابجایی ایرانیان مورد استفاده قرار گیرد که عربستان نپذیرفت و همه حجاج ایرانی از طریق فرودگاه مدینه و جده منتقل شدند.

امسال ایستگاه‌های پروازی تهران، اهواز، یزد، اصفهان، زاهدان، بندرعباس، بیرجند، ارومیه، بوشهر،کرمان، اردبیل، تبریز، مشهد، گرگان، شیراز، ساری، رشت، زنجان، چابهار، قشم و همدان برای انتقال زائران اماده شد و همه حجاج با شرکت هواپیمایی ایران به کشور بازگشتند.

با ازسرگیری روابط سیاسی و ایران و عربستان و پس از آن بسته شدن پرونده حج تمتع، بسیاری از ایرانیان در انتظار برقراری عمره مفرده و زیارت خانه خدا هستند.

منبع: فارس