نگاه ترکیه به عادی سازی روابط عربستان – رژیم صهیونیستی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه، تمرکز به موضوعات مرتبط با رژیم صهیونیستی، بیشتر شده است. بسیاری از رسانه ها و تحلیلگران ترکیه، بر روی موضوع احتمال عادی سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی زوم کرده اند.

روزنامه ینی شفق که قبلاً در قامت یکی از روزنامه های تندرو طرفدار حزب عدالت و توسعه، مطالب بسیار تندی در مورد امارات متحده و عربستان سعودی منتشر می کرد، حالا تماماً تغییر موضع داده است.

این روزنامه که قبلاً، محمد بن سلمان و آل نهیان در کنار بنیامین نتانیاهو به عنوان مثلث خط شوم علیه جهان اسلام معرفی می کرد، حالا با رویکردی منفعت طلبانه، مواضع خود را به جدیدترین تصمیمات سیاست خارجی اردوغان نزدیک کرده است.

قادر اوستون از تحلیلگران این روزنامه که در عین حال، در اتاق فکر نزدیک به حزب عدالت و توسعه موسوم به «ستا» (SETA) کار می کند، اعلام کرده که ترکیه امیدوار نیست که دولت جو بایدن بتواند با وساطت و میانجی گری بین ریاض و رژیم صهیونیستی، کاری کند که امتیاز خاصی نصیب فلسطینی ها شود.

قادر اوستون نوشته است: «ظاهراً توافق اولیه بین آمریکا و عربستان سعودی بر سر به رسمیت شناختن اسرائیل حاصل شد. اما جزئیات آن بین 9 تا 12 ماه آینده مشخص خواهد شد. عربستان سعودی در ازای عادی سازی روابط با اسرائیل، از تضمین های امنیتی آمریکا و توسعه ظرفیت هسته ای غیرنظامی برخوردار خواهد شد. این توافق قرار است برای فلسطینیان، امتیازاتی از اسرائیل بگیرد. اگر بر اساس خواست آمریکا، شاهد عدم توسعه روابط نظامی عربستان با چین باشیم، روابط اسرائیل و جهان عرب وارد دوره کاملاً جدیدی خواهد شد. پیداست که جو بایدن از قدرت گرفتن چین در منطقه ما هراس دارد. میانجیگری چین در توافق عربستان و ایران و تلاش های آن برای توسعه روابط با اسرائیل و همچنین امارات متحده عربی، عامل تضعیف آمریکا در منطقه است».

در گزارش مرکز مطالعات ستا نزدیک به حزب عدالت و توسعه ترکیه به این اشاره شده که  دولتهای آمریکا ابراز تعهد خود به راه‌ حل دو کشوری در مسئله اسرائیل و فلسطین را به یک سنت تبدیل کردند، اما نتوانستند برای رسیدن به این هدف، فشار کافی بر اسرائیل وارد کنند. آمریکا حتی تلاشی برای توقف شهرک سازی های جدید در کرانه باختری ندارد. بنابراین، دولت بایدن تلاش خواهد کرد در ازای به رسمیت شناختن اسرائیل توسط سعودی ها، امتیازاتی از اسرائیل در مورد فلسطین بگیرد، اما بعید است که این کشور به یک کشور مستقل فلسطین تبدیل شود.

می توان حدس زد که پای چنین امتیازاتی در میان است:

1.بهبود نسبی وضعیت فلسطین.

2.توقف شهرک سازی های جدید.

بر اساس ارزیابی تحلیل بنیاد مطالعات خاورمیانه در ترکیه، این توافق نمی تواند نتیجه رضایت بخشی برای فلسطینی ها داشته باشد، اما پیامدهای مهمی برای موازنه های منطقه ای و رقابت آمریکا – چین خواهد داشت.

مقایسه مواضع ایران و کشورهای منطقه در مورد عادی سازی

یکی از بنیادهای فکری و سیاسی نزدیک به حزب عدالت و توسعه که فصلنامه ای نیز در مورد مطالعات خاورمیانه دارد، به بررسی این موضوع پرداخته که مواضع تهران و آنکارا درباره عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی، چه ویژگی ها و تفاوت هایی دارد.

این فصلنامه، بر اساس مواضع منتشر شده در رسانه ها و مطبوعات ایران و دیگر کشورهای منطقه، نگرش سیاسی این کشورها را ارزیابی کرده است. بر اساس نتایج گزارش تحلیل این گروه تحقیقاتی ترکیه ای، رسانه ها و مطبوعات کشورهای منطقه درباره عادی سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، به این موارد اشاره کرده اند:

الف) رسانه و مطبوعات ایران:

1.ارتکاب خطای تاریخی توسط کشورهای عربی.

2.خیانت به آرمان فلسطین.

3.مشروعیت بخشیدن به جنایات اشغالگرانه رژیم صهیونیستی.

4.بی توجهی به حقوق مشروع مردم منطقه.

5.لطمه زدن به جبهه مقاومت.

6.عادی جلوه دادن حملات وحشیانه و خشن صهیونیست ها.

ب) رسانه و مطبوعات عربستان سعودی:

1.امید حل.

2.گام تاریخی.

3.پیدا کردن یک راهکار عادلانه، فراگیر و ماندگار.

4.بی ربط بودن عادی سازی با موضوع فلسطین.

5.پایان دادن به اشغال فلسطین.

ج) رسانه و مطبوعات ترکیه:

1.ارتکاب خطای تاریخی توسط کشورهای عربی.

2.خیانت به آرمان فلسطین.

3.مشروعیت بخشیدن به جنایات اشغالگرانه رژیم صهیونیستی.

4.بی توجهی به حقوق مشروع مردم منطقه.

5.تحمیل شکست بر راهکار دو دولتی.

6.عادی جلوه دادن حملات وحشیانه و خشن صهیونیست ها.

د) رسانه و مطبوعات مصر:

1.امید حل.

2.گام تاریخی.

3.پیدا کردن یک راهکار عادلانه، فراگیر و ماندگار.

4.پایان دادن به اشغال فلسطین.

توجه به بندهای بالا، نشان می دهد که در مورد رویکرد کشورهای منطقه به عادی سازی رابطه رژیم صهیونیستی، تطابق سیاسی و فکری معنی داری بین مواضع ترکیه و ایران دیده می شود و از دیگر سو، دیدگاه های عربستان سعودی مصر، کاملاً به هم نزدیک است. اما نکته ظریف ماجرا اینجاست که ایران و ترکیه، صرفاً از نظر فکری و ادبیات رسانه ای به همدیگر شباهت دارند و در میدان عمل، ترکیه نیز دقیقاً مانند امارات و دیگران اقدام کرده و وارد فاز عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی شده است.  

ترکیه تا همین چند روز پیش منتظر بود که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کاخ بش تپه آنکارا در نهاد ریاست جمهوری، مهمان اردوغان شود. اما ظاهراً به خاطر بیماری نتانیاهو و بحران سیاسی و امنیتی در سرزمین های اشغالی، این سفر فعلاً به تعویق افتاده است.

با این حال، تیم اردوغان به دنبال رایزنی برای انجام این سفر است. چرا که رژیم صهیونیستی به یکی از شرکای تجاری مهم ترکیه تبدیل شده و در عین حال، تلاش برای امضای یک توافق مهم بین ترکیه و رژیم صهیونیستی، برای انتقال گاز طبیعی از بستر دریای مدیترانه به ترکیه و اروپا، از رویاهای مهم اردوغان است.

در پایان باید گفت، دولت و دستگاه دیپلماسی ترکیه در حوزه های سیاسی، امنیتی و اقتصادی، عملاً وارد فاز عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی شده اما در عمل، از ترس برخی رویکردهای محافظه کاران طرفدار حزب عدالت و توسعه، در رسانه همچنان طوری عمل می کند که گویی با سیاست عادی سازی مخالف است!

انتهای پیام/