تحولات قفقاز| در قره‌باغ چه می‌گذرد؟
ارامنه قره‌باغ می‌گویند که با کمبود مواد غذایی مواجه هستند و خواهان باز شدن کریدور لاچین هستند اما آذربایجان اعلام می کند که رژیم قره باغ از بازگشایی همزمان مسیر آغدام و لاچین جلوگیری کرده و از پذیرش محموله‌های مواد غذایی از آذربایجان خودداری می‌کند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، «حکمت حاجی‌اف» دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان روز شنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری تاس روسیه گفت: اکنون مانع اصلی روند صلح این است که ارمنستان به حفظ رژیم غیرقانونی قره‌باغ در خاک آذربایجان از نظر مالی و نظامی-سیاسی ادامه می‌دهد.
حاجی‌اف تأکید کرد: این رژیم غیرقانونی در خانکندی است که از بازگشایی همزمان مسیر آغدام و لاچین جلوگیری می‌کند، از پذیرش محموله‌های مواد غذایی از آذربایجان خودداری می‌کند و این را با انگیزه‌های نژادپرستی غارنشینی توجیه می‌کند که در جهان متمدن جایی ندارد.
نگرش طرف ارمنی به مصاحبه حکمت حاجی‌اف هنوز مشخص نیست.
اگرچه کامیون کمکی که توسط صلیب سرخ روسیه از طریق آغدام - خانکندی برای ارامنه قره‌باغ ارسال شده بود، در 12 سپتامبر به خانکندی رسید. اما هنوز کریدور لاچین باز نشده و خودروهای کمک آرد که بیش از 15 روز است در انتظار دسترسی به خانکندی هستند، حرکت نکرده‌اند.
باکو می‌گوید که اگر جاده آغدام - خانکندی به کمک آذربایجان باز شود، کریدور لاچین نیز به کمک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ باز خواهد شد.
اما در حال حاضر ارامنه قره‌باغ نمی‌خواهند باری را از جاده آغدام - خانکندی که آذربایجان پیشنهاد می‌کند دریافت کنند، بنابراین باکو با باز شدن جاده لاچین موافقت نمی‌کند.
ارمنی‌های قره‌باغ می‌گویند که جاده لاچین تنها درب آنها به جهان است و این در باید باز شود، در حالی که آذربایجان می‌گوید هر دو جاده لاچین و آغدام سرزمین خودش است و از هر کجا که بخواهد راه می‌دهد.
تاکنون هیچ نشانه‌ای از دادن امتیاز از طرفین دیده نمی‌شود و تحلیلگران این وضعیت را «بن‌بست» توصیف می‌کنند. اما راه برون‌رفت از این وضعیت «بن‌بست» چیست؟
ارمنی‌های قره‌باغ چه می‌خواهند؟
ارامنه قره‌باغ می‌گویند که در حال حاضر با کمبود مواد غذایی مواجه و خواهان باز شدن راه لاچین هستند. آنها پیش از آن گفته بودند که با وجود درخواست‌های دولت آذربایجان برای ادغام مجدد، قبول نمی‌کنند که تحت تابعیت آذربایجان قرار بگیرند.
جمعیت هلال‌احمر آذربایجان در 29 آگوست 40 تن کمک غذایی از باکو برای ساکنان ارمنی قره‌باغ ارسال کرد به شرط اینکه در مسیر آغدام - خانکندی حرکت کنند. اما از آنجایی که ارامنه قره‌باغ این کمک را نپذیرفتند، کامیون‌های آرد همچنان در جاده خانکندی منتظر هستند.
در اولین روزهای شروع کمک‌های جمعیت هلال‌احمر آذربایجان، مقامات جمهوری قره‌باغ به خبرنگاران گفتند: ارامنه قره‌باغ فقط با یک شرط می‌توانند کمک‌های ارسالی آذربایجان از طریق جاده آغدام - خانکندی را بپذیرند که کریدور لاچین بدون قید و شرط باز شود.
دیوید بابائیان، مشاور رئیس‌جمهور سابق جمهوری قره‌باغ اعلام کرد: ما پذیرش هیچ گونه کمک بشردوستانه را تا زمانی که کریدور لاچین به طور عادی کار نکند ممکن نمی‌دانیم.
حکمت حاجی‌اف دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان در پاسخ به درخواست ارامنه قره‌باغ گفت: جاده لاچین تا 24 ساعت پس از افتتاح جاده آغدام افتتاح می‌شود. هر چه تعداد جاده‌ها بیشتر باشد، برای همه بهتر است.
پس از آنکه آمریکا از باکو خواست تا هر دو راه را همزمان باز کند، آذربایجان به این پیشنهاد پاسخ مثبت داد.
اگرچه انتظار می‌رفت که پس از ارسال یک کامیون پر از مواد غذایی توسط صلیب سرخ روسیه به خانکندی از طریق آغدام، دالان لاچین افتتاح شود. اما حکمت حاجی‌اف دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان در حساب توییتری خود نوشت: توافق در مورد کمکی که صلیب سرخ روسیه از طریق جاده آغدام - عسگران به خانکندی خواهد کرد را نباید با پیشنهاد افتتاح همزمان جاده آغدام - خانکندی و لاچین - خانکندی برای کمک صلیب سرخ اشتباه گرفت.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز اعلام کرد که ترانزیت محموله‌های ارسالی صلیب سرخ روسیه را با هماهنگی آذربایجان از طریق جاده آغدام - خانکندی گامی مثبت و پیشرفت مهم در راستای افتتاح این جاده می‌داند.
این وزارتخانه خاطرنشان کرد که کمیته رسمی صلیب سرخ بین‌المللی باکو با استفاده همزمان از جاده‌های آغدام - خانکندی و لاچین موافقت کرد. اما طرفی که مانع اجرای این توافق می‌شود رژیم به اصطلاح ایجاد شده توسط ارمنستان در منطقه قره‌باغ است.
باکو بار دیگر این را اعلام کرد که طرف آذربایجانی آمادگی دارد با رعایت تشریفات مرزی و گمرکی به موازات جاده آغدام - خانکندی در گذرگاه مرزی لاچین شرایطی را برای حمل کالا از طریق کمیته بین‌المللی صلیب سرخ فراهم کند.
با توجه به تنش‌ها در قره‌باغ، آرائیک هاروتونیان رئیس‌جمهور قره‌باغ در 1 سپتامبر، استعفای خود را تقدیم پارلمان کرد. در نهم سپتامبر، در انتخاباتی که در این جمهوری خودخوانده برگزار شد، ساموئل شهرامانیان وزیر دولت سابق با جمع‌آوری 22 رأی از 23 رأی پارلمان به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
باکو اعلام کرد که این انتخابات به مذاکرات صلح آذربایجان و ارمنستان ضربه زده و رژیم غیرقانونی قره‌باغ باید از بین برود.
آمریکا و کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند که انتخابات قره‌باغ را به رسمیت نمی‌شناسند.
آرائیک هاروتونیان در مصاحبه با تلویزیون عمومی قره‌باغ در ماه اوت قبل از استعفای خود به این نکته اشاره کرد که در نتیجه محاصره آذربایجان، کمبود دارو و مواد غذایی ضروری در قره‌باغ کوهستانی به وجود آمد.
علاوه بر این، وی در بیانیه خود اعلام کرد که گفت‌وگوی میان باکو و خانکندی با زبان ظلم و ستم جایگزین شده است. قبلاً با طرف آذربایجانی گفت‌وگو می‌شد، وقتی حرمت ما رعایت می‌شود، یک جایی فهمیدند که ما هم حق داریم.
به گفته هاروتونیان، دیدارهای قبلی با باکو فقط جنبه اجتماعی و زیرساختی داشت و نتایجی هم داشت. اما پس از 12 دسامبر سال گذشته (تاریخ آغاز اقدامات فعالان محیط زیست آذربایجانی در جاده شوشا - خانکندی)، آذربایجان رفتار خود را تغییر داد.
وی گفت: توافقی برای رویارویی تن به تن قره‌باغ با آذربایجان وجود دارد و استپاناکرت (خانکندی) مجبور می‌شود شرایط آذربایجان را بپذیرد.
هاروتونیان تأکید کرد: نمی‌توان آن را دیالوگ نامید. این برای ما مطلقاً غیرقابل قبول است، زیرا هر گفتگو و هر دیداری باید در چارچوب برابری، کرامت و حقوق باشد. اگر این سه اصل زیر پا گذاشته شود، هیچ دیداری نمی‌تواند گفت‌وگو باشد.
طرف آذربایجانی در مورد اظهارات رهبر سابق جمهوری قره‌باغ اظهارنظری نکرده است. اما باکو اغلب می‌گوید که رژیم خانکندی موضوع کمبود غذا در قره‌باغ را به طور سیاسی دستکاری می‌کند.
الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در گفت‌وگو با یورونیوز با اشاره به اینکه آزادی رفت‌وآمد در لاچین در حال حاضر مسدود نیست و حوادث اطراف جاده لاچین را نتیجه چندین تحریک ارمنستان ارزیابی کرد.
الهام علی‌اف گفت: آنها(ارامنه) نباید از رهبران جعلی خود پیروی کنند. رهبران فعلی و قبلی آنها وقتی به ارامنه قره‌باغ گفتند که در تمام مدت قبل از جنگ، در طول جنگ پیروز شدند، دروغ گفتند. حتی زمانی که ما شوشا را به دست گرفتیم، می‌گفتند شوشا در اختیار آن‌هاست. ارامنه نباید گروگان رژیم امروزی قره‌باغ شوند که در خانکندی قدرت را به دست گرفته و هدف اصلی‌اش دنبال کردن منافع خود است.
پیش از این، باکو در دیدار با جامعه ارامنه قره‌باغ بر اهمیت پیوستن مجدد آنها به آذربایجان تأکید کرده بود.
آرائیک هاروتونیان گفته بود: اگر برای گفت‌وگو با آذربایجان فشار می‌آورند، باید ابتدا شرایط را فراهم کنند، سپس تماس بگیرند یا تقاضای ملاقات کنند.
مدتی پیش، لوئیس ال بونو، مشاور ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در مذاکرات قفقاز، با هدف دستیابی به صلح پایدار بین آذربایجان و ارمنستان و همچنین حمایت از حل مناقشات مربوط به قره‌باغ، از منطقه بازدید کرد.
پیش از آن، بر اساس بیانیه وزارت خارجه آمریکا، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در تماس تلفنی با الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان، نگرانی عمیق خود را از وضعیت انسانی در قره‌باغ ابراز کرده بود.
ارمنی‌های ساکن قره‌باغ گزارش می‌دهند که با بحران غذایی مواجه هستند.
آذربایجان از 15 ژوئن تردد بین پاسگاه مرزی لاچین و خانکندی را متوقف کرده است. در حال حاضر، این جاده فقط به روی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ برای اهداف پزشکی باز است.
ارمنستان آذربایجان را به ایجاد عمدی بحران انسانی در قره‌باغ متهم می‌کند.
باکو با رد ادعای بحران انسانی، جاده آغدام - خانکندی را برای کمک‌های بشردوستانه به قره‌باغ پیشنهاد می‌کند، به این دلیل که قره‌باغ در سطح بین‌المللی به عنوان قلمرو آذربایجان شناخته شده است. اما طرف ارمنی این موضوع را رد می‌کند.
انتهای پیام/