بارقه‌های امید در صنعا؛ تحلیلی بر سفر «هیئت یمنی» به ریاض
با میانجیگری عمان در پی سفر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی به مسقط و نشان‌دادن حسن‌نیت از طرف انصارالله یمن دور جدیدی از مذاکرات صلح یمنی در ریاض برقرار شد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، منطقه خلیج فارس طی هفته‌های گذشته شاهد تحرکات دیپلماتیک در راستای تکمیل مذاکرات صلح میان دولت نجات ملی صنعا و سعودی‌ها برای تبدیل آتش‌بس کنونی به صلحی پایدار در یمن بوده است. طرف‌های درگیر در جنگ یمن از آوریل سال 2022 پس از مذاکرات در استکهلم به توافقی برای آتش‌بس دست یافتند که به توافق رمضان موسوم شد که اساس آن توقف درگیری‌ها به‌ازای کاهش محاصره یمن توسط سعودی بود. با نقش‌آفرینی مثبت عمان در ماه مارس 2023 نیز هیئتی از عربستان به یمن سفر کرد تا مذاکرات جهت دستیابی به صلح در یمن را انجام دهد که این مذاکرات به‌دلیل اختلافات در خصوص نحوه پرداخت حقوق کارمندان یمنی به بن‌بست رسید ولی نفس این مذاکرات تأثیر مهمی در شکسته شدن یخ‌ها میان طرفین داشت.
طی دو ماه اخیر رایزنی‌هایی در راستای رفع بن‌بست این مذاکرات صورت گرفت و در همین راستا فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن چندین سفر به ریاض، مسقط و صنعا انجام داد اما مهمترین تحول در این میان در نتیجه سفر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به مسقط بعد از نشست G20 بود. براساس گزارش‌ها در این سفر ویژه خالد بن سلمان وزیر دفاع که مسئول پرونده یمن می‌باشد نیز حضور یافت و با فاصله کمی از حضور سعودی‌ها در عمان، هیئتی از میانجی‌های عمانی راهی صنعا شد.
در همین زمینه مشاور وزارت خارجه عربستان در گفتگوی تلویزیونی به‌طور تلویحی از تأثیر مثبت رایزنی‌های محمد بن سلمان با هیثم بن طارق سلطان عمان سخن گفت و تأکید کرد که به‌خلاف دفعات قبل، رضایتی درباره این سفر احساس می‌شود. وزارت خارجه عربستان نیز طی بیانیه‌ای سفر «هیئتی از عمان» جهت مذاکره در این خصوص را اعلام داشت که نحوه تخاطب نمایندگان انصارالله با عنوان هیئت عمان مورد توجه فعالان در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت.
البته این بیانیه با واکنش انصارالله همراه بود و ضیف‌الله شامی با رد بخش‌هایی از این بیانیه که در آن تأکید شده بود هیئت یمنی با دعوت دولت عربستان سعودی به ریاض سفر نموده است، تأکید کرد که این هیئت بنا بر میانجیگری عمانی‌ها راهی ریاض شده است. سخنگوی انصارلله با اشاره به اینکه یمنی‌ها برای نشان دادن حسن‌نیت راهی عربستان شده‌اند، تصریح کرد که نمی‌توان در مذاکرات ریاض تنها به مسائل سیاسی پرداخت و مسائل انسانی هم باید در دستورکار قرار گیرد.
این موضع‌گیری در واقع نشان‌دهنده یکی از مطالبات اصلی یمنی‌ها در این مذاکرات است که خواستار رفع محاصره از بندر حدیده و فرودگاه صنعا برای وصول کمک‌های بین‌المللی و مایحتاج میلیون‌ها یمنی است، از سوی دیگر عربستان هم تلاش می‌کند تا خود را به‌عنوان میانجی نشان دهد و از مسئولیتش به‌عنوان طرف متجاوز شانه خالی کند که این امر مقدمه فرار از پرداخت خسارت‌های این جنگ است.
اصلی‌ترین مسئله وضعیت پرداخت حقوق کارکنان یمنی است که از یک‌سو حقوق کارکنان استخدام‌شده بعد از 2014 و همین‌طور نحوه پرداخت حقوق کارکنان دولت که نظامی هستند از دیگر مشکلات در این مذاکرات است و غیر از این در زمینه منبع این حقوق‌ها و نحوه پرداخت (از صنعا یا حدیده) نیز اختلافاتی وجود دارد، در این میان حزب اصلاح (اخوانی‌های یمن) واکنش‌های منفی در قبال مذاکرات دولت نجات ملی با سعودی داشته‌اند و همزمان شورای انتقالی جنوب (جدایی‌طلبان) هم روی خوشی به مذاکرات نشان نداده است اگرچه دولت در تبعید مقیم ریاض به‌تبعیت از سعودی از برگزاری مذاکرات استقبال تلویحی نموده است.
با این همه نکته‌ای که نباید از آن غافل شد اختلافات میان سعودی و امارات در زمینه یمن است که در واکنش شورای انتقالی که نیروهای نزدیک به امارات در آن نقش پررنگتری دارند، تجلی یافت، در واقع یکی از دلایلی که باعث شد محمد بن سلمان از سلطان هیثم برای میانجیگری در یمن و عبور از بن‌بست‌های مذاکراتی کمک بخواهد همین نگرانی از نیروهای جدایی‌طلب نزدیک به امارات است، در واقع تجزیه یمن برای عربستان غیرقابل قبول است و می‌تواند باعث استمرار ناآرامی در مرزهای جنوبی این کشور شود و همزمان عمان نیز به‌شدت از این امر نگران شده است، عربستان در راستای مهار و مقابله با جاه‌طلبی‌های امارات در جنوب یمن روند مذاکرات با دولت نجات ملی را سرعت بخشیده است و در این میان عمان هم به‌دلیل نگرانی مشترک در این زمینه به ریاض مساعدت نموده است تا مانع از تحقق برنامه‌های ابوظبی در عدن و باب‌المندب شود، در این میان برای ایران بارقه‌های امید به‌جهت بازگشت صلح و توقف محاصره ظالمانه میلیون‌ها انسان یمنی خبری مسرت‌بخش است چه با دعوت دولت ریاض بوده باشد چه با میانجیگری عمان.
نویسنده: کاظم صادقی، کارشناس مسائل غرب آسیا
انتهای پیام/+
