حاشیه‌های بی‌سابقه برای نمایشگاه کتاب فرانکفورت/ از انصراف ناشران جهان اسلام تا دعوت از رشدی و همپیالگی با اسرائیل
در پی حمایت مسئولان نمایشگاه کتاب فرانکفورت از اسرائیل و جنایت‌های در حال وقوع در فلسطین، حاشیه‌های گسترده‌ای برای این نمایشگاه ایجاد و بسیاری از ناشران جهان اسلام از حضور در این نمایشگاه انصراف داده‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، هفتاد و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت عصر روز گذشته سه‌شنبه 17 اکتبر افتتاح شد.اما این نمایشگاه در دوره پیش‌رو با حواشی قالب توجهی روبرو شده است، پس از دعوت از سلمان رشدی به عنوان سخنران مراسم افتتاحیه این نمایشگاه که موجب شد جمهوری اسلامی ایران از حضور در این نمایشگاه انصراف دهد، حالا و طی حمایت‌های روزهای اخیر مسئولان این نمایشگاه از مواضع ضدانسانی اسرائیل ناشران و کشورهای اسلامی دیگری نیز از حضور در این نمایشگاه سرباز زده‌اند.
ماجرای حمایت نمایشگاه کتاب فرانکفورت از اسرائیل با حذف مراسم تجلیل از عدنی شلبی نویسنده فلسطینی آغاز شد. «لیت پرام» سازمانی که مجری برگزاری این مراسم و اهدای جایزه به نویسنده فلسطینی بود، پس از آغاز عملیات طوفان‌الاقصی نشستی که قرار بود با حضور شبلی و گونتر اورث مترجم کتاب برگزار شود، را لغو کرد.
پس از آن بیش از 600 نویسنده و ناشر در نامه‌ای با اعتراض به مواضع نمایشگاه کتاب فرانکفورت تجدید نظر در لغو این مراسم را مطالبه کردند، در این نامه آمده بود: «نمایشگاه کتاب فرانکفورت به عنوان یک نمایشگاه بزرگ بین‌المللی کتاب، مسئولیت دارد فضایی برای نویسندگان فلسطینی ایجاد کند که آنها هم بتوانند افکار، احساسات و تأملات خود را در مورد ادبیات در این دوران وحشتناک و ظالمانه به اشتراک بگذارند، نه اینکه بخواهد صدای آنها را خاموش کند.»
کتاب شبلی که برنده این جایزه شده بود و قرار بود در نمایشگاه کتاب فرانکفورت مورد تجلیل قرار گیرد، «جزئیات کوچک» نام دارد و رویدادهای مستند مربوط به تجاوز به یک دختر بادیه‌نشین در سال 1949 توسط یک ارتشی رژیم صهیونیستی را دستمایه خود قرار داده است.
ترجمه انگلیسی رمان شبلی در سال 2017 منتشر شد، سه سال بعد نامزد جایزه ملی کتاب آمریکا و جایزه بین‌المللی بوکر شد. همچنین پس از انتشار ترجمه آلمانی این کتاب در سال 2022، جایزه ادبی2023 آلمان به نام «لیبراتور پرایس» را از آن خود کرد.این جایزه سالانه به بهترین آثار منتشر شده از نویسندگان زن در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین اهدا می‌شود. اما مسئولان نمایشگاه کتاب فرانکفورت روز 13اکتبر اعلام کردند که شبلی طی مدت برگزاری نمایشگاه کتاب امسال جایزه خود را دریافت نخواهد کرد و مراسم اعطای این جایزه به زمان دیگری موکول خواهد شد.
حالا در ادامه واکنش‌ها به حمایت نمایشگاه فرانکفورت از اسرائیل، مجمع ناشران اندونزی(ایکاپی) به‌عنوان قدیمی‌ترین و بزرگترین انجمن ناشران این کشور ضمن محکوم کردن این موضع مسئولان نمایشگاه فرانکفورت، از حضور در نمایشگاه فرانکفورت 2023 انصراف داده است. اتحادیه ناشران عرب، انجمن ناشران امارات، اتحادیه ناشران سوریه، انجمن ناشران شارجه نیز از دیگر تحریم‌کنندگان نمایشگاه کتاب فرانکفورت در این دوره بوده‌اند.
در ادامه روند تحریم نمایشگاه کتاب فرانکفورت از سوی ناشران جهان اسلام، وزارت آموزش مالزی نیز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که در این دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت نخواهد کرد. در این اطلاعیه آمده است: «نمایشگاه کتاب فرانکفورت که بزرگترین رویداد در حوزه کتاب در جهان است، پس از لغو جایزه‌ای که قرار بود به یک نویسنده فلسطینی اهدا شود، در جنگ علیه حماس با اسرائیل متحد شده است. مالزی با خشونت اسرائیل در فلسطین که آشکارا قوانین بین‌المللی و حقوق بشر را نقض می‌کند، سازش نمی‌کند و به همین دلیل در این نمایشگاه شرکت نخواهند کرد.»
اتخاذ رویکرد سیاسی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت که یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین‌رویدادهای بین‌المللی در حوزه کتاب به شمار می‌رود و همه ساله ناشران و کشورهای بسیاری را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند، رویکرد تازه‌ای نیست، مسئولان این نمایشگاه در سال‌های گذشته نیز بااتخاذ چنین سیاست‌هایی از جمله دعوت از سلمان رشدی در سال‌های 2014 و 2023 بر خلاف گفته‌های خود این مواضع را اثبات کرده‌اند.
یورگن بوس رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت روز گذشته در جریان افتتاحیه این دوره در سخنانی گفته است: «جهان از کنترل خارج شده و انسانیت، با حمله حماس به اسرائیل خرد شده است.»
انتهای پیام/