در نشست سه‌جانبه آذربایجان، ارمنستان و گرجستان چه گذشت؟
معاون وزیر امور ارضی و زیرساخت ارمنستان در جریان همایش جاده ابریشم تفلیس گفت: ارمنستان آماده خرید گاز از آذربایجان پس از حل مسائل سیاسی رسمی ایروان و باکو است و می‌تواند یک کشور ترانزیتی در صادرات گاز آذربایجان به اروپا باشد.
به گزارش گروه بین‌الملل تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، علی اسدوف نخست‌وزیر آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان در چهارمین همایش جاده ابریشم تفلیس که به دعوت ایراکلی گاریباشویلی همتای گرجستانی خود در 26 اکتبر در تفلیس پایتخت گرجستان برگزار شد، شرکت کردند.
مراسم افتتاحیه این مجمع توسط ایراکلی گاریباشویلی نخست‌وزیر گرجستان به همراه همکاران آذربایجانی و ارمنی خود برگزار شد.
این مجمع با حضور نزدیک به 2 هزار مقام ارشد از بیش از 60 کشور جهان، نمایندگان مؤسسات مالی و نمایندگان شرکت‌هایی از آمریکا، چین و کشورهای حوزه خلیج‌فارس ادامه یافت.
اهمیت پروژه‌های نفت باکو-تفلیس-جیحان، گاز باکو-تفلیس-ارزروم، راه‌آهن باکو-تفلیس-قارص که با مشارکت آذربایجان، گرجستان و ترکیه اجرا می‌شود، در فیلم مستندی که در ابتدای همایش به نمایش درآمد، مورد تأکید قرار گرفت.
ایراکلی گاریباشویلی اظهار داشت: گرجستان پل مهمی بین اروپا و آسیا است. متسختا پایتخت باستانی گرجستان، به عنوان یک مرکز لجستیکی مهم در امتداد جاده ابریشم عمل می‌کرد، جایی که مسیرهای اصلی قفقاز از قبل از میلاد به هم نزدیک شدند.
نخست‌وزیر گرجستان همچنین خاطرنشان کرد که بزرگراه شرق به غرب و خط راه‌آهن جدید باکو - تفلیس - قارص تا پایان سال 2024 تکمیل می‌شود تا از موقعیت گرجستان به عنوان مرکز تجاری و لجستیک حمایت شود.
اگرچه مراسم افتتاح رسمی پروژه راه‌آهن باکو-تفلیس-قارص که در سال 2004 امضا شد، 5 سال پیش در باکو برگزار شد، اما در پایان ماه اکتبر امسال، هیچ جابجایی مسافری وجود نداشت و فقط بار در این خط حمل می‌شد.
توانایی گرجستان برای کمک به روابط آذربایجان و ارمنستان
نخست‌وزیر گرجستان با بیان اینکه گرجستان خسارت جنگ و ارزش صلح را درک می‌کند، اعلام کرد که آماده است در عادی‌سازی روابط آذربایجان و ارمنستان کمک کند.
ایراکلی گاریباشویلی گفت: دولت من آماده است تا مردم همسایه و دوست ارمنستان و آذربایجان را در روابط متقابل مشارکت دهد تا در نهایت با ابتکار همسایگی صلح‌آمیز، صلح پایدار در قفقاز جنوبی برقرار شود. امروز خوشحالم که میزبان همکاران محترمم، نخست‌وزیر پاشینیان و نخست‌وزیر اسدوف هستم.
نقشه «تقاطع صلح» پاشینیان حاکی از باز شدن ارتباطات در قفقاز
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان که پس از گاریباشویلی نخست‌وزیر گرجستان پشت تریبون حاضر شد، گفت که امیدوار است در ماه‌های آینده توافقنامه صلح بین آذربایجان و ارمنستان بر اساس اعلامیه آلماتی امضا شود.
پاشینیان گفت: ما در حال حاضر روی پیمان صلح و عادی‌سازی روابط با آذربایجان کار می‌کنیم و امیدوارم این روند در ماه‌های آینده با موفقیت به پایان برسد.
در این مراسم، نخست‌وزیر ارمنستان با رونمایی از پروژه خود به نام «تقاطع صلح»، گفت: مفهوم اصلی این پروژه توسعه روابط ارمنستان، ترکیه، آذربایجان و ایران از طریق تعمیر، ساخت و راه‌اندازی بزرگراه، راه‌آهن، خطوط لوله، کابل و خطوط ارتباطی است.
نیکول پاشینیان گفت: اصول این پروژه این است که زیرساخت‌ها تحت حاکمیت و اقتدار کشورهایی است که هر کشور از طریق آن از طریق نهادهای دولتی، کنترل مرزی و گمرکی خود عبور می‌کند و همچنین امنیت افراد وسایل نقلیه و محموله‌های عبوری از قلمرو خود را تضمین می‌کند.
پاشینیان با بیان اینکه ارمنستان از تمام زیرساخت‌های همه کشورها بر اساس دوجانبه و برابری استفاده خواهد کرد، خاطرنشان کرد: در آینده نزدیک واحد ویژه‌ای در سیستم انتظامی ارمنستان با وظیفه تضمین امنیت ارتباطات بین‌المللی عبوری از خاک ارمنستان اعم از بار، وسایل نقلیه و افرادی که از آن‌ها استفاده می‌کنند ایجاد خواهد شد.
ارمنستان آماده خرید گاز از آذربایجان است
هاکوب واردانیان معاون وزیر امور ارضی و زیرساخت ارمنستان در جریان همایش جاده ابریشم تفلیس خاطرنشان کرد که ارمنستان آماده خرید گاز از آذربایجان پس از حل مسائل سیاسی رسمی ایروان و باکو است.
واردانیان افزود: ارمنستان می‌تواند یک کشور ترانزیتی در صادرات گاز آذربایجان به اروپا باشد.
طرف آذربایجانی هنوز در این زمینه اظهارنظری نکرده است.
آذربایجان می‌خواهد ارتباطات را باز کند
علی اسدوف در مراسم افتتاحیه این مجمع با بیان اینکه گرجستان و آذربایجان همانند گذشته نقش پل ارتباطی بین اروپا و آسیا را ایفا می‌کنند، تأکید کرد که پس از اتفاقات اخیر در جهان، این مجمع برای منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است.
نخست‌وزیر آذربایجان در جریان سخنرانی خود خاطرنشان کرد که پروژه‌های مشترک آذربایجان و گرجستان کمک مهمی به امنیت انرژی اروپا می‌کند.
وی گفت: حجم انتقال گاز آذربایجان به اروپا از طریق کریدور گاز جنوبی دو برابر می‌شود و همزمان ساخت پل انرژی سبز به اروپا آغاز شده است.
علی اسدوف در پاسخ به سخنان نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان درباره امضای توافقنامه صلح گفت که آذربایجان همچنان به دستور کار توافقنامه صلح متعهد است.
نخست‌وزیر آذربایجان افزود: پس از جنگ دوم قره‌باغ، آذربایجان بلافاصله موضع خود را در مورد قرارداد صلح اعلام کرد. پس از نتایج اقدامات ضد تروریستی ماه گذشته، ما همچنان به انعقاد توافقنامه صلح متعهد هستیم.
علی اسدوف با اشاره به گشایش خطوط ارتباطی و حمل‌ونقل در منطقه گفت: جمهوری آذربایجان برای باز کردن ارتباطات بر اساس بیانیه 10 نوامبر 2020 مدت‌ها تلاش کرده است. ما می‌خواهیم ارتباطات باز شود. اما این فقط به ما بستگی ندارد. اگر طرف مقابل بخواهد ما برای آن آماده‌ایم.
پس از مراسم افتتاحیه این رویداد، دیداری دو نفره ایراکلی گاریباشویلی -نیکول پاشینیان و علی اسدوف -ایراکلی گاریباشویلی برگزار شد که در آن مسائل منطقه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
واصف حسین اف، کارمند مرکز تحلیل روابط بین‌الملل، برگزاری نشسته‌ای سه‌جانبه ارمنستان، آذربایجان و گرجستان و دوجانبه ارمنستان و آذربایجان در تفلیس را جزء رویدادهای مهم و ادامه منطقی روند حل مناقشه ارمنستان و آذربایجان می‌داند.
واصف حسین اف معتقد است: اهمیت آن به عنوان یک مؤلفه مهم در این است که گرجستان برخلاف دیگر بازیگران خارجی به ویژه قدرت‌هایی مانند روسیه، ایران، اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده، به دنبال منافع مغرضانه و ژئوپلیتیکی نیست که قدرت‌های دیگر را آزار دهد. به عنوان مثال، اقدامات سیاسی مغرضانه چندین کشور اروپایی به ویژه فرانسه و تسلیح ارمنستان به تصویر اروپا به عنوان یک سکوی بی‌طرف برای باکو آسیب رسانده است. برای ایروان، بی‌اعتمادی مشابهی نسبت به روسیه احساس می‌شود. در این زمینه، نقشه راه تفلیس ساده‌تر است: تقویت صلح و روابط اقتصادی بین دولت‌های منطقه فرصت‌های اقتصادی را برای گرجستان نیز ایجاد می‌کند.
به گفته وی، این امر باعث می‌شود که هم باکو و هم ایروان به تفلیس به عنوان یک سکوی صلح علاقه نشان دهند.
واصف حسین اف افزود: اکنون مسائل اساسی ارضی سابق بین آذربایجان و ارمنستان که دخالت و میانجیگری قدرت‌های بزرگ را ضروری می‌کرد و علت درگیری نظامی می‌شد، در دستور کار مذاکرات این دو طرف قرار ندارد. حل مسائلی مانند خطوط حمل‌ونقل، تحدید حدود و مرزبندی هم‌اکنون در دستور کار طرفین قرار دارد و آن‌ها می‌توانند این موضوع را به صورت دوجانبه و همراه با گرجستان در قالب سه‌جانبه حل کنند.
کریدور زنگزور
در بیانیه سه‌جانبه آذربایجان و ارمنستان که جنگ دوم قره‌باغ را در نوامبر 2020 به پایان رساند و شامل روسیه نیز می‌شد، طرف‌های درگیری متعهد شدند که «کلیه روابط اقتصادی و حمل‌ونقلی» را در منطقه احیا کنند.
در بند 9 این اعلامیه آمده است که «ایجاد ارتباطات حمل‌ونقل جدید که نخجوان و مناطق غربی آذربایجان را به هم متصل می‌کند تضمین می‌شود. ارمنستان ایمنی خطوط حمل‌ونقل را تضمین خواهد کرد. این کنترل توسط مقامات خدمات مرزی سرویس امنیت فدرال روسیه انجام خواهد شد».
ارمنستان تاکنون پذیرفتن روابط حمل‌ونقل تنها در قالب یک «کریدور» را غیرقابل قبول دانسته و لفاظی‌های باکو را «تهدیدی برای تمامیت ارضی» ارمنستان ارزیابی کرده است.
باکو اعلام کرده که آذربایجان چشمی به خاک ارمنستان ندارد و ایروان باید «بی‌قید و شرط به توافقنامه پایبند باشد».
ایران بیشترین نگرانی را نسبت به موضع باکو و نزدیکترین متحدش ترکیه در مورد کریدور زنگزور داشت.
ایران اعلام کرد که تحقق کریدور زنگزور به عنوان تغییر مرزها در قفقاز جنوبی را نپذیرفته و اعلام کرده که تحت هیچ شرایطی این اجازه را نخواهد داد.
طرف آذربایجانی اعلام کرده که باز شدن خطوط حمل‌ونقل خطری برای حاکمیت هیچ کشوری نیست.
دولت آذربایجان اخیراً اعلام کرده که علاقه خود را به پروژه کریدور زنگزور از دست داده و در عوض با پروژه جاده عبور از مرز ایران به نخجوان موافقت کرده است.
انتهای پیام/