ویرانی‌های بی‌اعتبار سیل ۹۸ در لرستان/ وعده‌های بازسازی به خزان نشست+ تصاویر
هراس لرستان در پی بارش سال‌های اخیر همواره به سیل تبدیل شده‌است تا خسارت و خانه‌های روی آب، مردم را چندان امیدوار به برداشت برکت از باران نکند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، باران‌های سیل‌آسا که از 29 آبان وارد کشور شد، لرستان را نیز دربرگرفت. ارتفاعات را با برف پوشاند و دره‌ها و مسیل‌های فصلی را پر آب کرد.
هشدار هواشناسی، ظهر 28 آبان وضعیت قرمز را در حالی برای جنوب لرستان صادر کرد که راه‌ها و پل‌های تخریب‌شدۀ سیل 1398 در پلدختر هنوز موقت است و جادۀ خرم‌آباد به پلدختر ایمن‌سازی نشده‌است.
بارش‌های سیل‌آسا راه ارتباطی 39 روستای معمولان را در همان ساعات آغازین مسدود کرد و راه ارتباطی 1100 نفر نیز قطع شد تا بیش از هر چیزی میزان استحکام زیرساخت‌های لرستان همانند سیل 1398 رخ بنماید.
از سوی دیگر خسارت حدود هشت هزار میلیاردتومانی به زیرساخت‌های لرستان در سیل 1398 نه‌تنها هنوز به‌طور کامل پرداخت نشده‌است، بلکه ویرانی‌های خسارت در این استان بار دیگر در آبان 1402 در هراس سیل قرار گرفته‌است.
هشدار قرمز هواشناسی در لرستان در حالی صادر شده‌است که تغییر کاربری‌های غیراصولی در بستر و حریم رودخانه‌ها، برداشت‌های بی‌رویه مصالح رودخانه‌ای و تخریب پوشش گیاهی تاب‌آوری این استان را در هنگام سیل‌های بنیان‌افکن کاهش داده‌است.
از سوی دیگر ایجاد رواناب، بالاآمدن ناگهانی سطح آب رودخانه‌ها، سیلابی‌شدن مسیل‌ها و رودخانه‌های فصلی، خسارت به بخش‌های مختلف لرستان در حالی رخ می‌دهد که در بندهای مختلف برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بر مدیریت بلایا و سوانح تأکید شده‌است.
محورهای موقت پس از سیل
آب‌گرفتگی‌های بلندمدت که سال‌های اخیر همواره در بارندگی‌های لرستان نمود دارد، در سیل 1398 در برخی مناطق به بیش از یک متر رسید و به ساختمان‌های آسیب‌پذیر در مناطق آسیب‌دیده خسارت وارد کرد و حالا آب‌گرفتگی شدید و فعال‌بودن رودخانه‌های فصلی در پی فعالیت سامانه بارشی جدید، این استان را دوباره در وضعیت بحران برده‌است.
مهدی پازوکی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به تشکیل ستاد مدیریت بحران این استان در پی صدور هشدار قرمز هواشناسی در لرستان، گفت که مرخصی مدیران دستگاه‌های اجرایی لغو شده‌است.
او با بیان اینکه سامانۀ بارشی جدید در شهرستان‌های معمولان، پلدختر و الیگودرز نمود بیشتری دارد، تأکید کرد که مدیران دستگاه‌های اجرایی لرستان برای مواجهه با حوادث احتمالی در حال آماده‌باش هستند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان با تأکید به دستور آماده‌باش کامل برای اسکان اضطراری مسافران در محورهای این استان، عنوان کرد که اقلام امدادی بین شهرستان‌ها توزیع شده‌است.
پازوکی ابراز کرد که دو دستگاه پل در منطقۀ چولهول و مونه بن لار که پس از سیل 1398 به‌صورت موقت بازسازی شده بود، تخریب شده‌است و راه ارتباطی 40 روستای پلدختر نیز روز گذشته در پی بارندگی‌های اخیر قطع شد.
لرستان که جزو پنج استان حادثه‌خیز کشور است در اوایل فروردین‌ماه 1398 از خسارت سیل در امان نماند و شهرهای این استان مانند پلدختر، ویسیان، کوهدشت، خرم‌آباد، معمولان و دورود تحت‌تأثیر این حادثۀ گسترده قرار گرفت.
نان از‌دست‌رفته
سرعت جریان آب در رودخانۀ خرم از 400 مترمکعب در ثانیه به 700 مترمکعب در ثانیه و سرعت آب در رودخانۀ تیره واقع در دورود از 380 مترمکعب در ثانیه به 550 مترمکعب در ثانیه افزایش پیدا کرد.
تعداد 3260 شغل در سیل لرستان از بین رفت و بیش از 46000 خانوار به‌طور مستقیم در اثر این پدیده در این استان آسیب دیدند. 70 درصد مشاغل ازدست‌رفتۀ سیل در پلدختر ثبت شد تا این شهرستان به‌دوراز احداث سد در جنوب لرستان همچنان درگیر بحران باشد.
33 هزار و 325 نفر ساکن در لرستان در خسارات سیل 1398 آسیب دیدند و بیشترین پیامدهای این حادثه بر بخش‌های مسکن، ارتباطات، انرژی، کشاورزی، دامپروری و معیشت رخ داد.
لرستان سال‌های اخیر همواره در کانون بحران بوده‌است، به‌گونه‌ای که ازبین‌رفتن پوشش گیاهی و بهره‌برداری‌های بیش‌ازحدمجاز از مناطق حادثه‌خیز و نادیده‌گرفتن اصول توسعۀ پایدار در احداث پروژه‌های سدسازی بر شدت این بلایا افزوده‌است.
522 نقطۀ سیل‌خیز در لرستان در حالی وجود دارد که متوسط فرسایش خاک در این استان 25 تن در هکتار و 1.5 برابر بیشتر از میانگین سالانه کشوری است و 880 هزار هکتار عملیات آبخیزداری باید در لرستان انجام شود.
فرسایش خاک در برخی مناطق لرستان در حالی به 70 تن در هکتار رسیده‌است که این وضعیت در برخی حوزه‌های آبخیزداری مانند چم‌مهر پلدختر و سیف‌آباد الشتر به حدود 33 تن در هکتار در سال هم می‌رسد.
خزان وعده‌های بازسازی
وضعیت توپوگرافی لرستان در چهار دهۀ اخیر بیش از 50 مورد سیل مخرب را در نقاط مختلف به‌جا گذاشته‌است تا بنیان این استان با وجود پوشش 31/7 درصدی جنگل و 20/2 درصدی مرتع همچنان از سیل و خسارت به‌ویژه در بخش راه مصون نماند.
مرتضی شیروانی، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان، در ششم اردیبهشت 1402 گفت که بسیاری از پل‌های این استان پس از سیل 1398 تعمیر نشده‌است و چهارهزار میلیارد تومان نیاز است که جاده خرم‌آباد - پلدختر ایمن شود.
او تأکید کرد که در سفر رئیس‌جمهور به لرستان، 309 میلیارد تومان برای احداث پل‌های شهرستان پلدختر مصوب کردند، اما هنوز این مبلغ تحقق پیدا نکرده‌است.
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان با اشاره به راه‌های روستایی این استان، عنوان کرد که 330 میلیارد تومان برای راه‌های روستایی اختصاص پیدا کرده‌است، اما 309 میلیارد تومان این مبلغ در امسال پرداخت می‌شود.
سخنان مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان در حالی بیان می‌شود که پیگیری مشکلات پساسیل به‌عنوان یکی از مصوبات سفر آذرماه 1400 رئیس‌جمهور به این استان مطرح شد، اما هفت پل تخریب‌شده پس از سیل 1398 هنوز بازسازی و تکمیل نشده‌است و پل‌های با دهانه‌های بالای 40 متر، 36 متر و 80 متر نیز موقت است.
تکمیل و بازسازی پل میان‌گلال در خرم‌آباد به 300 میلیارد ریال اعتبار، پل شباندر در خرم‌آباد به 150 میلیارد ریال، پل درمره در چگنی به 70 میلیارد ریال و احداث پل ایمان‌آباد در چگنی به 50 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
بقایای ویرانی سیل
160 دستگاه پل در راه‌های لرستان پس از سیل 1398 در حالی در آستانۀ تخریب است که تکمیل پل چم‌مهر به 450 میلیارد ریال، پل چم‌شهران به 170 میلیارد ریال و هر یک از پل‌های دوآب، زیودار، کلات و کیان‌آباد به 200 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
ایران در اواخر اسفندماه 1397 و اوایل فروردین‌ماه 1398 در طی دو هفته، سه موج عمدۀ باران و سیل را سپری کرد و 140 رودخانه در کشور نیز بر اثر این بارندگی‌ها طغیان کرد.
25 استان از 31 استان کشور در مدت زمانی کوتاه دچار سیل شدند تا ایران، طوفان‌های تندری، تگرگ و سیل را با قرارگرفتن در یکی از خشک‌ترین مناطق جهان، علاوه‌بر بیابان‌زایی، آتش‌سوزی و موج‌های گرما تجربه کند.
وقوع بارش‌های سهمگین در اواخر اسفندماه 1397 و اوایل فروردین‌ماه 1398 در یک روز 70 درصد از میانگین بارش سالانه را ثبت کرد و آسیب‌پذیری برخی از استان‌های کشور را نیز در برابر سیل و تغییرات هوایی پدیدار کرد.
سیل اوایل فروردین‌ماه 1398 در سه استان گلستان، خوزستان و لرستان نمود بیشتری گرفت، به‌طوری‌که یک میلیون و 800 هزار نفر تحت‌تأثیر سیل و زمین‌لغزش قرار گرفتند و 3600 روستا نیز دچار آسیب شد.
102838 هکتار زمین زراعی و باغی در استان‌های لرستان و گلستان در سیل فروردین‌ماه همان سال از بین رفت و 3339 دام و یک میلیون و 460 هزار طیور نیز تلف شد.
مصائب سیل در لرستان
1470.51 میلیون دلار صدمه و خسارت سیل اواخر اسفند 1397 و اوایل فروردین 1397 در ایران ثبت شد و بخش مسکن با 413.32 میلیون دلار بیشترین خسارت را از این پدیده متحمل شد، به‌طوری‌که 69149 واحد مسکونی در سه استان لرستان، گلستان و خوزستان آسیب دید.
مجموع آسیب‌های سیل همان سال در بخش مسکن کشور 413.32 میلیون دلار برآورد شد که تخریب 1510 مسکن شهری و 11800 مسکن روستایی در لرستان ثبت شد و 18500 واحد مسکونی نیز به‌طور نسبی آسیب دید و نیازمند تعمیر شد.
جدای از خسارت سیل 1398 به زیرساخت‌های راه در کشور، این سیل 1502.53 میلیون دلار خسارت بخش کشاورزی در لرستان و گلستان در حالی به‌جای گذاشت که کشاورزی در این استانها سهم قابل‌توجهی در تولید ناخالص ملی و احیای اقتصاد دارد.
بخش کشاورزی حدود 9% از تولید ناخالص ملی کشور را تشکیل می‌دهد و 82 میلیون نفر با جذب 20% از نیروی کار در این بخش مشغول به کار هستند. عملیات آبخیزداری در حوضه‌های آبریز سه رودخانۀ کرخه، دز و کارون، خسارت سیل در لرستان را به‌عنوان استانی با ارزش‌افزوده 61 هزار میلیارد تومانی محصولات کشاورزی می‌تواند به حداقل برساند.
مصائب سیل در لرستان با وجود هشدارهای هواشناسی آن زمان نمود بیشتری به خود می‌گیرد که 12.5 میلیارد مترمکعب رواناب سالانه از این استان خارج می‌شود و از 12.1 میلیارد مترمکعب بارش در سال آبی 1401-1400 حدود 1.2 میلیارد مترمکعب نفوذ و حدود 4.8 میلیارد مترمکعب به رواناب تبدیل شده‌است.
سیل جزئی از چرخۀ هیدرولوژیکی است، اما بروز خسارت به‌رغم هشدارهای هواشناسی، زیرساخت‌های لرستان را بیش‌ازپیش در معرض خسارت این پدیده قرار می‌دهد و علاوه‌برآن فرونشست زمین و عدم مدیریت رواناب‌های سطحی این خسارت را افزون‌تر کرده‌است.
خانه‌های روی آب، درآمدهای بربادرفته و جاده‌های ویران در انتظار اعتبار، هراس لرستان را در بارندگی‌ها همچنان به سیل مبتلا می‌کند تا خسارت‌های جبران‌نشده میراث این استان در باران‌ها باشد.
گزارش از فاطمه نیازی
انتهای پیام/ 644
