محمدعلی کشاورز: ظرفیت هنری پایین راه نفوذ را باز می‌کند/ چاپ کتاب به سمت ترجمه گرایش یافته است
هنرمند پیشکسوت عرصه تجسمی می‌گوید عموم فرهنگ‌ها و تمدن‌ها از طریق هنر بر کشورهای دیگر غلبه می‌کنند و اگر ما ظرفیت پایینی در این حوزه داشته باشیم برما نفوذ خواهند کرد که پیامد آن نیز تحمیل فرهنگ بیگانه و از دست رفتن هویتها و فرهنگ خودی است.
محمدعلی کشاورز، گرافیست و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم درباره برگزاری نمایشگاه کتاب‌های تخصصی آموزش هنر بیان کرد: کتاب‌های حال حاضر هنر برخی قدیمی هستند و باید تجدید چاپ شوند. ضمن اینکه برخی از کتاب‌های چاپ قدیم بسیار مفید و پرمحتوا هستند و می‌توانند موثر در شناخت و آموزش هنرهای اصیل که جایشان خالی است و امکان تجدید چاپشان کم است باشند. همچنین با توجه به وضعیت حال حاضر نشر که هزینه‌های بالایی به همراه دارد و هنرمندان نیز نمی‌توانند به راحتی کتاب تهیه کنند، اگر دولت آستینی بالا بزند و به این قشر کمک کند، بسیار موثر واقع خواهد شد.
او ادامه داد: آنچه که امروز شاهد آن در عرصه کتاب‌های آموزشی هستیم ترجمه‌های بسیار زیاد است که به لحاظ ارتباطات فرهنگی بین المللی بسیار خوب است و از طریق این کتاب‌ها می‌دانیم در دنیای هنرهای تجسمی و هنری چه خبر است، اما امروز ترجمه به حدی رسیده که از شناخت ما از هنرهای غیر ایرانی فراتر رفته است و تبدیل شده به الگوپذیری ونمونه‌برداری برای جوانان و اکثر هنرمندان، استادان و دانشجویان تحت تاثیر این منابع، گرایششان به هنرهای غیرایرانی و غربی زیاد شده است.
این هنرمند گرافیست همچنین به معضل اصلی حوزه کتاب یعنی تالیف و تولید آثار هنری اشاره کرد و افزود: تالیف و تولید کتاب به شکل نظری بسیار کم است و به شکل فیزیکی آثار نقاشی، موسیقی، سینما، گرافیک بسیار است. اما اکثریت اینها بدون اغراق بخصوص در عرصه هنرهای تجسمی تقلیدهای کورکورانه و بدون مطالعه و پشتوانه نظری است که آسیب می‌زند. از سوی دیگر کم کاری هنرمندان معتقد هم هست که به مباحث نظری هنر کمتر توجه کرده‌اند و معدود آثاری که در این زمینه به چشم می‌خورد ترجمه است.
کشاورز در ادامه اظهار کرد: بیشتر آثار ترجمه گردآوری هستند که این هم دروغی بیش نیست، چرا که وقتی کتاب را ورق می‌زنید و با نمونه‌های اصلی مقایسه می‌کنید متوجه این تقلید می‌شوید که با کلمه گردآوری و تالیف همراه شده است.
این مدرس دانشگاه تاکید کرد: باید این معضل آسیب‌شناسی شود و دانشگاه‌ها باید استادان معتقد به هنرایرانی و اسلامی را فراخوانند و از تجربیات آن‌ها بهره بگیرند تا به دانشجو خوراک سالم ارائه شود. وقتی ما خوراک فکری مناسب به دانشجو نمی‌دهیم چه انتظاری از او داریم. از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز می‌تواند به این امر ورود کند که کارهایی نیز در این زمینه انجام شده است همانند همین اهدای نشان سرو ایرانی که نخستین جایزه ملی آموزش هنر است و به نظرم اتفاق خوبی است مشروط بر این که پایه و اساس آن اعتقادات باشد نه تقلیدهای کورکورانه و بدون پشتوانه از هنر غرب که این از گذشته نیز وجود داشته است به طور مثال در همان زمانی که ما در هنرستان تحصیل می‌کردیم استادان به جز برخی از درس‌ها، عموما منابعشان غیرایرانی بود و بعد از انقلاب نیز ادامه یافت و در دانشگاه‌ها بدتر هم شد.
کشاورز افزود: باید مجموعه نهادهای فرهنگی و هنری مانند وزارت ارشاد، دانشگاه‌های هنری، فرهنگستان هنر، حوزه هنری و ... اتاق فکری تشکیل دهند و این معضل بزرگ یعنی آسیب‌های جدی هنرهای ما بخصوص هنرهای تجسمی را شناسایی کرده و مشکلات آن را برطرف کنند. البته که کار بسیار سختی است، اما ارزشمند است. اگر این اتفاق بیفتد یادگاری ماندگاری خواهد بود که امیدواریم به این نقطه برسند و این پیشنهاد را تعقیب کرده و به ثمر برسانند.
این هنرمند با بیان این هشدار که اگر آسیب شناسی جدی صورت نگیرد پیامدهای بدی برای فرهنگ و هنر به همراه خواهد داشت، گفت: به عنوان کسی که روی هنر موجود در ایران اشراف دارد، به مدیران و مسئولان فرهنگی کشور هشدار می‌دهم که اگر این کار انجام نشود از این ناحیه شکست‌های فرهنگی و هنری و همچنین اجتماعی و سیاسی شدیدی خواهیم خورد، چرا که عموم فرهنگ‌ها و تمدن‌ها از طریق هنر بر کشورهای دیگر غلبه می‌کنند و اگر ما ظرفیت پایینی داشته باشیم و قدرتمان در عالم هنر کم باشد برما نفوذ خواهند کرد و پیامد آن نیز تحمیل فرهنگ بیگانه و از دست رفتن هویتها و فرهنگ خودی خواهد بود.
کشاورز در پایان نیز عنوان کرد: خوشحالم که به جامعه هنری بها داده شده است، البته که پس از انقلاب همواره این اتفاق افتاده است اما احساس می‌شد این بها دادن کفایت نمی‌کند و باید بیشتر به مجموعه قشر هنر به جهات مختلف توجه کرد. به سهم خودم به عنوان یک هنرمند از دست اندرکاران برگزاری این نمایشگاه تشکر می‌کنم، چرا که تعداد زیادی اثر هنری در یک جا مجتمع شده و هنرمندان در یک جا می‌توانند به دنبال آثار خود باشند. این حرکت خوب و امیدوارکننده است اما این که در آینده چطور و چگونه ریل‌گذاری کنند و با چه اندیشه، تفکر و اعتقاداتی این ریل را جلو ببرند و مقصد و مقصود نهایی کجاست و این که شرایط اقتصادی تا چه اندازه اجازه دهد تا ادامه دهند را نمی‌دانم.
انتهای پیام/