انتقاد از ریخت‌وپاش و بودجه نجومی ریاست‌جمهوری ترکیه
دوبرابرشدن بودجه و هزینه‌های نهاد ریاست‌جمهوری ترکیه موضوعی است که در اثنای بحران اقتصادی و تورم بی‌سابقه، صدای احزاب مخالف را در آورده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که بحران اقتصادی و تورم بی‌سابقه، زندگی را بر ده‌ها میلیون خانوار ترکیه دشوار کرده است، ریخت‌وپاش، اسراف و هزینه‌های نجومی در اغلب نهادهای دولتی ادامه دارد.
ترکیه، هم‌اکنون بالاترین تورم مواد غذایی در 3 دهه اخیر را تجربه می‌کند، با وجود این، دولت نه‌تنها مخارج و اعتبارات جاری خود را پایین نیاورده بلکه به‌طرز معنی‌داری آن را افزایش داده است.
یکی از بخش‌هایی که بالاترین بودجه را گرفته، همان ساختاری است که در ادبیات رسمی دولت ترکیه آن را «نهاد ریاست‌جمهوری» و «مجموعه بخش‌های ریاست‌جمهوری» می‌نامند اما همه احزاب مخالف با چنین کلمه‌ای از آن یاد می‌کنند: «دربار»!
این کلمه از زمانی به ادبیات رسانه‌ای و ادبیات مخالفین اردوغان راه یافت که او دستور داد کاخ عظیمی در محله بش‌تپه آنکارا بنا شود. این کاخ یک‌هزار و دویست اتاق، ده‌ها تالار و سالن و یک کتابخانه بسیار عظیم دارد و با الهام گرفتن از معماری دوران امپراتوری سلجوقی ساخته شده است.
این ساختمان هنوز هم در رسانه‌های دولتی به‌عنوان «مجموعه واحدهای ریاست‌جمهوری» خوانده می‌شود اما مخالفین آن را دربار می‌نامند و معتقدند که علاوه بر هزینه‌های سنگین نگهداری، مصارف جاری این مجموعه کاخ بزرگ، حتی از خرج و مخارج دربار عثمانی هم بالاتر است.
زمانی که ولادیمیر پوتین به‌دعوت اردوغان به‌عنوان یکی از نخستین مهمانان خارجی به کاخ بش‌تپه رفت، در یک شوخی معنی‌دار سیاسی به او گفت: «این همه اتاق می‌خواهید چه‌کار؟ یک اتاقش را به من بدهید!»
نهاد ریاست‌جمهوری ترکیه تا قبل از اردوغان یعنی در دوران ریاست‌جمهوری عبدالله گل و اسلاف او، در چانکایا و در یک کاخ کوچک بود، اما اردوغان معتقد بود که یک کاخ کوچک که کنار یک خیابان کوتاه واقع است و هیچ جلوه تصویری و چشم‌انداز گسترده‌ای ندارد، به اعتبار جهانی ترکیه لطمه می‌زند و جایی که بحث اعتبار کشور در میان است، نباید از خرج کردن پول هراس داشت.
کاخ ریاست‌جمهوری چقدر پول خرج می‌کند؟
ولی آغ‌بابا از سران حزب جمهوری خلق، در پارلمان ترکیه و در نطق پیش از دستور، به‌تندی از افزایش غیرمنطقی و معنی‌دار بودجه ریاست‌جمهوری انتقاد کرد.
او اعلام کرد که بر اساس سند رسمی بودجه سال آتی، دربار هزینه سنگینی بر دست مردم می‌گذارد.
ولی آغ‌بابا گفت: «بودجه ریاست‌جمهوری در سال 2024 دو برابر شده و هزینه‌های روزانه نیز به‌شدت افزایش یافته است. ما اسناد رسمی را با هم مرور می‌کنیم و تأسف می‌خوریم، چرا که بودجه ریاست‌جمهوری که در سال 2023 در سطح 6.6 میلیارد لیره بوده، در سال 2024 به 12.3 میلیارد لیره افزایش خواهد یافت، لطفاً دقت کنید، نرخ افزایش 85 درصد است و دربار، در این شرایط سخت، پول فراوانی خرج می‌کند».
بر اساس محاسباتی که آغ‌بابا انجام داده است، مصارف ریاست‌جمهوری ترکیه به این شرح است:
33.6 میلیون لیره در روز.
1.4 میلیون لیره در ساعت.
23 هزار لیره در دقیقه.
در شرایطی که میلیون‌ها شهروند ترکیه، حقوق ماهیانه 11500لیره‌ای دریافت می‌کنند، در هر 1 دقیقه، پولی در نهاد ریاست‌جمهوری خرج می‌شود که معادل حقوق ماهیانه دو نفر است!
معاون حزب جمهوری خلق در ادامه گفته است: «اغلب بازنشستگان ما حقوق ماهیانه‌ای معادل 7 هزار و 500 لیره دریافت می‌کنند و بدون تعارف می‌گویند که با پوشیدن کفش و پیراهن دست‌دوم روزگار می‌گذرانند، میلیون‌ها شهروند ما حقوق ماهیانه 11 هزار و 500 لیره می‌گیرند و خط گرسنگی در این کشور، 13 هزار و 684 است و میلیون‌ها نفر در گرسنگی زندگی می‌کنند».
معاون بزرگترین حزب مخالف اردوغان، در ادامه سخنرانی خود در پارلمان، برآشفت و گفت: «بودجه مجموعه رادیویی‌تلویزیونی دولتی تی.آر.تی. را هم دو برابر کردید، همان مجموعه‌ای که شب و روز برای اردوغان تبلیغ می‌کند و هیچ‌گاه نماینده و رهبران احزاب دیگر را دعوت نمی‌کند، پس این بودجه و حقوق ماهیانه، حرامشان باشد و به کامشان زهر شود».
روزنامه ینی چاغ در گزارشی اعلام کرده است که گروهی از نمایندگان مخالف اردوغان با تدوین یک گزارش انتقادی درباره بودجه سال 2024 میلادی، به این اشاره کرده‌اند که بخشی از اعتبارات نهاد ریاست‌جمهوری و بخش ارتباطات، به‌شکل غیرقانونی و بدون ثبت سند، در اختیار یک گروه سایبری نهاده شده است که در رسانه‌های ترکیه، آنان را به نام «تروای سایبری آکپارتی» می‌شناسند و مأموریت اصلی‌شان، لکه‌دار کردن آبرو و اعتبار مخالفین و تهدید و ارعاب منتقدین و مهندسی افکار عمومی جامعه در فضای مجازی است.
در همین حال، موضوع دیگری نیز مورد انتقاد قرار گرفته که مربوط به استخدام کارفرمایان خاص و دور زدن تشریفات قانونی مربوط به مزایده‌ها و مناقصه‌ها به‌نفع افرادی است که حزب عدالت و توسعه آنان را برآورده است و تنها در چند قلم در حوزه بیمارستانی، در سال جاری میلادی 162 میلیارد لیره به دست آوردند.
اشاره به مصارف و مخارج سنگین لشکر محافظین اردوغان، استفاده از ده‌ها خودروی لوکس در نهاد ریاست‌جمهوری و هزینه‌های 10 فروند هواپیمای گرانقیمت اسکادران ویژه رئیس جمهور، از دیگر نکاتی است که در گزارش انتقادی مخالفین، مورد توجه قرار گرفته است.
باشاک کایا از تحلیلگران روزنامه سوزجو یعنی پرتیراژترین روزنامه چاپ آنکارا به این اشاره کرده است که در سال 2022 میلادی، دیوان عدالت اداری با شکایات و گزارش‌های فراوانی در مورد وضعیت هزینه‌های نجومی کاخ ریاست‌جمهوری مواجه شد. این دیوان تصمیم گرفت از بازرسین نهاد بازرسی‌کل کشور کمک بگیرد و جویای نظر آنان در مورد هزینه‌ها شود.
تیم مزبور یک گزارش تفحص آماده کرد که به رسانه‌ها درز پیدا نکرد و در برابر تمام انتقادات و سؤالات، چنین پاسخ کوتاهی داده شد: «هزینه‌ها بر اساس پروتکل‌های امنیتی بوده و ضرورت داشته است».
علی ماهر باشارر از نمایندگان پارلمان ترکیه، در انتقاد به سخنان جودت ییلماز معاون اردوغان گفته است: «معاون رئیس جمهور از مردم خواسته است کمربندها را محکم کنند و صرفه‌جویی کنند، خود اردوغان هم گفته است "پول و طلای زیر بالش‌ها را دربیاورید و خرج کنید."، من فکر می‌کنم لازم است به‌جای این پندهای حکیمانه، اندکی به مخارج شاهانه خودشان بنگرند و نشان دهند که در کاخ ریاست‌جمهوری هم، امکان توجه به حال و روز مردم و صرفه‌جویی در مخارج، وجود دارد».
انتهای پیام/+
