نشست «زنان در هزارتوی سیاست» با حضور فاطمه قاسم‌پور و بهاره آروین برگزار شد
آیا زنان در عرصه سیاست در جایگاه مطلوبی قرار دارند و جایگاه این بخش از جامعه در معادلات سیاسی چیست؟ اینها سئوال‌هایی هستند که در نشست "زنان در هزارتوی سیاست" به آنها پاسخ داده شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، نشست «زنان در هزارتوی سیاست» به همت گروه فرهنگی آموزشی سهیبا، با حضور فاطمه قاسم‌پور، رئیس فراکسیون زنان مجلس و عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده و بهاره آروین، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و عضو سابق شورای شهر تهران، با محوریت نقش زنان در سیاست برگزار و در خلال این نشست موضوعات مهمی نظیر بحث سهمیه‌بندی حضور زنان در مناصبی مانند نمایندگی مجلس و عضویت شورای شهر، نسبت میان عرصه اجتماعی و عرصه سیاسی، تأثیر فرهنگ عمومی و استانداردهای موجود و... مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
در ابتدای این نشست، زهراسادات رضوی علوی، عضو گروه سهیبا و مجری کارشناس برنامه، توضیحاتی درباره نسبت میان این موضوع و دانشجویان بیان کرد.
رضوی علوی برگزاری چنین نشست‌هایی را از آن جایی مهم دانست که به دغدغه دانشجویان فعال پرداخته و باعث می‌شود این دسته از دانشجویان امیدوار شوند که امکان ادامه پیدا کردن فعالیت‌های دانشجویی و بعضاً آرمان‌گرایانه‌شان در بستر جامعه وجود دارد و ذات این امیدوار شدن به رشد فعالیت دانشجویی و هدفمندی آن کمک می‌کند و در اصل کمک می‌کند تا دانشجویان فعال (در این حوزه، دختران دانشجوی فعال) پله‌های بعدی فعالیت خودشان را ببینند.
برای شروع بحث، مجری این سؤال را از مهمانان پرسید که «جایگاه امروز زنان در سیاست و جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا این جایگاه مطلوب هست؟»
فاطمه قاسم‌پور در مقدمه گفت: پیش از هر چیز باید دانست که حضور افراد مختلف با افکار و نظرهای متفاوت باعث تضارب آرا می‌شود و می‌تواند بالذات مفید باشد؛ چرا که در این جنس نشست‌ها و رویدادها ما به دنبال هم‌افزایی و منقح کردن بحث هستیم و در این نشست نیز همین گونه است.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در ادامه و در پاسخ به سؤال مجری گفت: اگر پاسخ سؤال را از منظر کمّی بسنجیم قطعاً پاسخ، بله نیست اما می‌توانیم این مسئله را از این منظر بررسی کنیم که حضور زنان در عرصه سیاست و سیاست‌گذاری به چه نسبتی باید اتفاق می‌افتاد و نیفتاده.
به گفته قاسم‌پور «از حیث کمی مسئله حضور زنان مسئله اصلی ما نیست هر چند قائلم که مسائلی در کشور وجود دارد که حضور زنان در عرصه سیاست و سیاست‌گذاری در آنها پیشران است و تأثیر مستقیم دارد و زنان تأثیر بی‌بدیل و ویژه‌ای دارند همچون عرصه مسائل زنان و خانواده. در واقع برداشت از گفتمان انقلاب آن است که زنان به مثابه مردان باید در مقدرات اصلی کشور حضور داشته باشند؛ یعنی منعی وجود ندارد. در نتیجه همه ما تکلیف و مسئولیت داریم.»
قاسم‌پور با بیان این‌که رویکرد انقلاب اسلامی در حوزه زن، برخاسته از مسئولیت اجتماعی است، اضافه کرد: افراد بر اساس سلائق و توانایی‌ها و علائق این مسئولیت را ایفا می‌نمایند. بنابراین، اصل و فرع حضور زنان در سیاست و سیاست‌گذاری را باید به بحث قرار دهیم.
در ادامه، بهاره آروین صحبت خود را این‌گونه آغاز کرد که روز دانشجو مثل روز جهانی زن و روز زن در تقویم کشور خودمان بیش از تبریک جای تأمل دارد. این روز نماد مقاومت در برابر ظلم است. همچنین تلاقی دو حوزه زن و دانشجو از منظر مقاومت و اعتراض در نقش دانشجو در برابر ستم و تبعیض سیستماتیک نسبت به زنان از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است و قابل تأمل تر نیز است.
آروین درباره این مسئله که آیا به لحاظ کمی، حضور زنان برای ما مسئله‌مند است یا خیر، افزود: «این موضوع از آن دسته مسائلی است که می‌بینیم تناسبی میان نقش‌پذیری زنان در جامعه با نقش‌پذیری آنان در سیاست‌گذاری وجود ندارد». سهم زنان از بازار کار ایران زیر 15 درصد است در حالی که نرخ ورود به دانشگاه برای زنان به نسبت مردان برابر و حتی در سال‌هایی بیشتر و 60 به 40 است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس همچنین تاکید کرد: در بحث سیاست، دست حکومت بازتر است تا در بازارکار و اقتصاد؛ در واقع حکومت توان سیاست‌گذاری‌هایی که به نفع افزایش حضور زنان در عرصه سیاست باشد را دارد.
عضو سابق شورای شهر تهران با اشاره به تجارب شخصی در استفاده از سهمیه حضور زنان در مناصب سیاسی گفت : این روندی مثبت است، بنابراین سهمیه‌بندی جنسیتی به شرط واقع بینانه بودن و بنا شدن بر مبنای پتانسیل‌های موجود زنان در جامعه مطالبه ناموجهی نیست.
آروین همچنین این سؤال مهم را مجدداً مطرح کرد که «چرا اساساً عرصه تغییرات در سیاست و سیاست‌گذاری دنباله‌روی تحولات اجتماعی نیست؟» و در توضیح آن بیان کرد: «جریان اصلی (main stream) سیاست را آقایان تعیین می‌کنند. یکی از دلایل مهم آن تعداد بالاتر آن‌هاست. ممکن است این سؤال را طرح کنیم که آیا حضور زنان با حضور آقایان متفاوت است؟ بله، خیلی فرق می‌کند. مثل عرصه اقتصاد.
او در ادامه گفت: در هر دو عرصه جریان اصلی چگونه کار کردن را آقایان تعیین می‌کنند؛ چون تعدادشان بیشتر است استاندارد درست و مطلوب کار کردن را آنها تعیین می کنند. خیلی مثال‌های واقعی هم دارد؛ به عنوان مثال زمانی که در عرصه مدیریت قرار می‌گیرید به کرات با جلسات خارج از ساعات اداری مواجه می‌شوید. واضح است که در این صورت حضور خانم‌ها و آقایان متفاوت می شود. در این جا خانم مجبور است به این مدل تن بدهد؛ چون تعداد خانم‌ها کمتر است».
آروین تأکید کرد: بحث کمیت حضور را دست کم نگیریم؛ چرا که تبعات دارد و خواهد داشت و زنان را مجبور می‌کند که خودشان را با الزامات عرصه سیاست و اقتصاد تطبیق دهند درحالیکه باید به عکس باشد و عرصه سیاست و اقتصاد خودشان را با الزامات و مقتضیات حضور زنان تطبیق دهند.
نسبت سهمیه جنسیتی و اثربخشی
رئیس فراکسیون زنان مجلس در ادامه درباره کمیت حضور زنان این سؤال را مطرح کرد که باید دید ایده سهمیه‌بندی جنسیتی چقدر با حضور اثربخش نسبت دارد؟
فاطمه قاسم‌پور در این زمینه افزود: تجربه و شواهد ثابت کرده و می‌کند که خواست عمومی زنان برای حضور سیاست و سیاست‌گذاری کشور هنوز کم‌رنگ است؛ یعنی حتی جایی که مقدمات فراهم شده نیز شاهد حضور بسیار کم‌رنگ زنان هستیم. ایشان در ادامه مثال انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی را مطرح کردند که در آن زنان ثبت نامی حدود 12 درصد داشتند.
او مسئله دوم و مهم‌تر را این گونه بیان کرد که مهم‌ترین مسئله ما این است که قاعده هرم فعالی در نسبت با عرصه سیاست و سیاست‌گذاری نداریم. همچنین سیستم ارتقایی مناسب نداریم. به همین جهت وقتی که در قانون انتخابات یکی از شروط، داشتن 5 سال سابقه اجرایی است جمعی از زنان نمی‌توانند از مرحله پیش ثبت‌نام بالاتر نمی‌روند.
به گفته این نماینده مجلس، بحث بعدی آن است که ما جریان‌های اجتماعی و جریان‌های سیاسی ناظر بر حضور زنان را هم نداریم. چه در جریان اصول‌گرایی چه در جریان اصلاح‌طلبی همین حالا چند حزب و تشکیلات مؤثر زنان در جریان‌های سیاسی اثرگذار هستند؟«
سپس قاسم‌پور از سخت‌گیری‌های مضاعف بر زنان گفت و افزود: «فرصت بیشتر به زنان از طریق سهمیه گذاری ارزیابی سنگین‌تری را هم برای آنان به همراه می‌آورد. به همین جهت ایده سهمیه‌بندی جنسیتی، ایده قابل قبولی نیست.»
در همین حال بهاره آروین نیز ضمن تأیید نکات مطرح شده گفت: «ما در شهرداری تهران زمانی که سهمیه‌بندی قرار می‌دادیم همواره این دغدغه را داشتیم که مبادا تجربه مدیریتی زنان به‌گونه‌ای باشد که این مسئله را چند گام به عقب بیندازد. حتماً هم که زنان مورد ارزیابی سخت‌گیرانه‌تری قرار می‌گیرند».
در ادامه آروین مسئله استانداردهای مردانه و تعریف جریان اصلی توسط مردان را مجدداً با ذکر مثالی طرح کرد: «رانندگان زن از نظر پلیس رانندگان ایده‌آلی هستند، اما در جامعه‌ای که ارزش‌های آن مردانه است رانندگی خوب به رانندگی مردانه اطلاق می‌شود نه رانندگی صحیح! رانندگی خانمی خوب تلقی می‌شود که رانندگی مردانه‌ای دارد. رانندگی می‌تواند یک مثال الگو باشد؛ هر کجا که خانم‌ها وارد می‌شوند با این فرض اولیه که زنان نمی‌توانند مواجه می‌شوند و همواره باید خود را به استانداردهای مردانه نزدیک کنند».
وی همچنین تأکید کرد: ما نمی‌توانیم نقش مادری را از زن بودن جدا کنیم و هر چقدر بند و تبصره بزنیم همچنان نقش مادری با نقش پدری متفاوت است. در نتیجه حتماً باید کمک‌هایی به مادران برای نگهداری باکیفیت فرزندان بشود تا آسیبی هم به مادر و هم به فرزند وارد نشود.
قاسم‌پور در پایان گفت: «مهم‌ترین قرائتی که اکنون درباره حضور زنان در سیاست مطرح می‌شود متأسفانه قرائت زنان به مثابه زینت المجالس است. در صورتی‌که حضور زنان به این‌گونه نیست. ما باید این قرائت را بشکنیم. در واقع باید زن به عنوان یک عنصر سیاسی مؤثر شناخته شود. اگر این مسئله که اصل موضوع است حل شود سایر موضوعات که مترتب بر آن است حل می‌شود. ما باید مارپیچ سکوت در این باره را باید بشکنیم. این موضوع را باید مسئله‌مند کنیم و بیاوریم روی میز سیاست‌گذاری. این کار نیز بر عهده جریان‌های فکری است.»
انتهای پیام/
