اهمیت و ضرورت روسیه برای اسرائیل؛ آیا نتانیاهو مسکو را از دست می‌دهد؟
فراز و نشیب در روابط دیپلماتیک میان روسیه و رژیم اسرائیل یکی از پرنوسان‌ترین شرایط حاکم در سال‌های اخیر میان مسکو ـ تل‌آویو بوده؛ شرایطی که طرفین بارها از آن به همکاری راهبردی یاد کردند و یا روابطی که پس از جنگ در اوکراین و غزه به سردی گراییده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، با آغاز بحران اوکراین، سران رژیم صهیونیستی در ابتدا تلاش کردند در میانه این نبرد قرار بگیرند. تماس و تلاش‌های مختلف «نفتالی بنت» نخست‌وزیر وقت این رژیم نشان می‌داد که او تلاش داشت طرفین را راضی نگه دارد؛ سیاستی که همان زمان در اسرائیل مخالفت‌هایی به همراه داشت.
طیفی در این رژیم معتقد بودند که باید صریح‌تر و دقیق‌تر مسکو را محکوم و با تحریم‌های غربی همراهی کرد و طیفی دیگر به طور مثال نتانیاهو، معتقد بودند، تل‌آویو نباید روابط راهبردی‌اش با مسکو را تخریب کند.
طولانی‌شدن جنگ و ناکامی همه میانجی‌گران برای توقف بحران، تل‌آویو را مجبور کرد با حجم گسترده فشارهای دیپلماتیک و تحریمی غرب و اروپایی‌ها علیه روسیه همراهی کند.
همراهی اسرائیل با اوکراین و ارسال کمک‌های تسلیحاتی به این کشور و همراهی با تحریم‌های غرب و اروپا علیه روسیه، عاملی در سرد شدن روابط میان مسکو تل‌آویو بوده است.
عواملی که روسیه و اسرائیل را کنار هم نگه داشته است
پوتین رئیس جمهور روسیه از شریک و همکار راهبردی خویش چنین رفتاری را انتظار نداشت و بازتاب این واکنش همراه نشدن مسکو با تل‌آویو در جنگ غزه بود. روسیه پس از حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل این حمله را محکوم نکرده و از طرفی حمایت خود را از مردم فلسطین و نیروهای حماس ابراز داشته است.
اما کرملین برای از میان نرفتن روابط مسکو با اسرائیل با نیروهای حماس وارد مذاکره شده و موفق به آزادی چند اسیر یهودی روس‌تبار شده است. این اقدام پوتین مورد توجه نتانیاهو قرار گرفت و طی آخرین مکالمه تلفنی پوتین و نتانیاهو از پوتین خواست برای کمک و آزادی اسرای اسرائیلی در بند حماس همه تلاش خود را انجام دهد.
پوتین نیز پس از مکالمه تلفنی خود با نتانیاهو برای میانجیگری و فروکش کردن تنش میان نیروهای مقاومت فلسطین و اسرائیل با فرماندهان حماس مذاکره کرده است.
شایان ذکر است اوج‌گیری روابط اسرائیل و روسیه به طور قطع وامدار نتانیاهو است. او در چند سال اخیر به ویژه پس از بحران سوریه تلاش بسیاری کرده تا روابط خود را با پوتین نزدیک و گرم نگه دارد. بیش از 10 دیدار میان پوتین و نتانیاهو صورت گرفته است. این در حالیست که نتانیاهو در تمامی دیدارها و گفتگوهای خود با رئیس جمهور روسیه، بر تکرار خطر حضور ایران در سوریه و جولان برای تل‌آویو تأکید داشته و این مسأله بسیار برای صهیونیست‌ها مهم بوده است.
اما شاید بتوان عامل اصلی حمایت روس‌ها در جنگ غزه را حضور جمعیت یهودیان روسی در اسرائیل دانست. بنابر آمارهای مطرح شده، از جمعیت 8 میلیونی صهیونیست‌های مستقر در سرزمین‌های اشغالی، حدود یک میلیون از آنها را مهاجران روسی در 60 سال گذشته تشکیل می‌دهند. آماری که نشان می‌دهد آنها بعد از اعراب اسرائیلی بزرگترین اقلیت نژادی ساکن در اسرائیل هستند.
ضمن آنکه باید به این مسأله هم توجه داشت که تلاش پوتین برای ایجاد نظمی مطلوب در منطقه، بهره‌گیری از فرصت روابط اقتصادی با کشورهای خلیج فارس و حضور یهودیان روس در سرزمین‌های اشغالی و همچنین ارتباط با سران حماس و حمایت مسکو از آنها، مشوق‌های مهم روس‌ها برای میانجیگری در جنگ غزه است.
آیا تل‌آویو، مسکو را از دست می‌دهد؟
در اینجا این سؤال مهم مطرح است که اگر پوتین موفق به میانجیگری میان حماس و نیروهای اسرائیلی نشود، آیا روابط میان مسکو و تل‌آویو از بین خواهد رفت؟ و در صورت از میان رفتن روابط میان آنها کدام طرف آسیب دیده و ضربه خواهد خورد؟
در پاسخ به این سؤال و با توجه به نکات مطروحه باید خاطر نشان کنیم که روابط میان روسیه و اسرائیل شاید در برهه‌هایی از زمان سرد و دچار اصطکاک شده، اما به صراحت می‌توان بیان داشت که روابط میان آنها تحت هیچ شرایطی به دلیل وجود یهودیان روس‌تبار در اسرائیل و پیشینه تاریخی و روابط فرهنگی حاکم میان آنها از بین نخواهد رفت؛ چرا که سرد شدن روابط به معنای افت شدید روابط نیست.
همچنین باید این مسأله را هم مورد توجه قرار داد که بسیاری از یهودیان روس‌تبار ساکن اسرائیل، در اقتصاد اسرائیل نقشی حیاتی داشته و از میان رفتن روابط، ضربه اقتصادی سنگینی را شامل حال اسرائیل خواهد کرد.
همچنین به دلیل مستحکم‌تر شدن روابط میان مسکو ـ تهران در سال‌های اخیر و ایجاد حسّ تهدید جدی از سوی تهران برای اسرائیل در منطقه، وجود ارتباط میان اسرائیل و روسیه، نقطه امنی در جهت مهار تهران از جانب مسکو است.
حتی در صورت سرد شدن روابط دیپلماتیک میان اسرائیل و روسیه، ما شاهد روابط استراتژیک پنهان میان آنها هستیم. حفظ این روابط بسته به شخص خاصی نیست، بدین معنا که اسرائیل چه با حضور نتانیاهو و یا هر شخص دیگری، در حفظ این روابط تلاش خود را خواهد کرد.
حتی ممکن است استحکام این روابط با شخص دیگری به غیر از نتانیاهو نیز بیشتر و قدرتمندتر جلوه کند. زیرا در اسرائیل شخص در اولویت قرار نداشته و سیستم و روابط سنتی در دال مرکزی سیاست خارجی اسرائیل قرار دارد.
در پایان باید این نکته را هم متذکر شویم که روسیه یکی از گزینه‌های دارای نفوذ و اثر در جهت ایجاد صلح و آتش‌بس در جنگ غزه است.
شاید به ظاهر، غرب با کمک‌های تسلیحاتی به اسرائیل نقشی مؤثر در جنگ غزه را ایفا کرده، اما نباید این مسئله مهم را فراموش کرد که تا امروز که 70 روز از جنگ غزه گذشته است، نیروهای اسرائیلی موفق به شکست حماس نشده‌اند و این نشان از شکست استراتژیک غرب در منطقه است و از همه مهم‌تر اینکه غرب هیچ‌گونه ارتباط و روابطی را با فرماندهان حماس نداشته و نفوذی بر آنها برای کنترل بحران ندارد.
این در صورتی است که برای میانجیگری و نفوذ بر کنترل جنگ، ارتباط با طرفین جنگ از اولویت‌های مهم قلمداد می‌شود.
روسیه به دلیل ارتباطات فرهنگی با اسرائیل و همچنین ارتباط با فرماندهان حماس، از این امتیاز برخوردار بوده و بهترین گزینه برای میانجیگری در جنگ غزه و پایان تجاوزات رژیم صهیونیستی و خاتمه دادن به کشتار غیرنظامیان قلمداد می‌شود.
نویسنده: معصومه محمدی کارشناس مسائل روسیه
انتهای پیام/؛
