کوچ شرکت‌های بزرگ جهانی از ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، انتشار خبر تصمیم شرکت عظیم «بوروسان» برای ترک بازار ترکیه، فعالان اقتصادی و مدیران صنایع سنگین ترکیه را شگفت‌زده کرد. چرا که این هلدینگ بزرگ به مدت هفتاد سال، یکی از غول‌های صنایع ترکیه بوده و با تولید بیش از چهارصد محصول در حوزه تولید لوله‌های فولادی، بازار ترکیه را در دست گرفته است.

اما حالا، بوروسان اعلام کرده که بخش عظیمی از سرمایه و صنایع خود را به آمریکا منتقل می‌کند و بخش دیگر نیز در ایتالیا و چند کشور دیگر فعالیت خواهند کرد و قرار نیست در ترکیه به فعالیت خود ادامه دهد. این شرکت بیش از 4 هزار نفر کارگر و تکنیسین دارد و از هلدینگ‌های مهم ترکیه به شمار می‌رود.

خبر مهاجرت بوروسان از ترکیه، در رسانه‌های این کشور با عبارت «مهاجرت تولید» و «مهاجرت سرمایه» توصیف شده و علاوه بر بوروسان و چند شرکت متعلق به صنایع سنگین ترکیه، چند کمپانی خارجی مشهور نیز در حال ترک این کشور هستند.

دلار در ترکیه، رفته رفته به نرخ دهشتناک 30 لیره نزدیک می‌شود و بحران اقتصادی در این کشور همچنان ادامه دارد. در نتیجه بسیاری از گروه‌های تولیدی، در حال ترک میدان و حرکت به سمت سفته‌بازی و واسطه‌گری هستند.

بر اساس داده‌های ماهانه اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه (TOBB)، 2 هزار و 417 شرکت در نوامبر 2023 میلادی تعطیل شدند و در مجموع 19 هزار و 931 شرکت ترکیه در 11 ماه سال جاری، کارشان به تعطیلی کشید. در مدت مزبور، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، تعداد شرکت‌های تعطیل شده 7.2 درصد و تعداد بنگاه‌های تجاری شخص حقیقی تعطیل شده 44.7 درصد افزایش داشته است.

کارشناسان اقتصادی ترکیه بر این باورند که با توجه به وضعیت فعلی بازار صنعت، تولید، خدمات و تجارت در ترکیه، سال 2024 میلادی نیز برای مردم این کشور سال دشواری خواهد بود.

سیاست دولت اردوغان، شرکت‌ها را فراری می‌دهد

بسیاری از نمایندگان احزاب مخالف اردوغان، درباره وضعیت بحران اقتصادی در ترکیه هشدار می‌دهند، اما تیم اقتصادی دولت اردوغان اعلام کرده که اوضاع رفته رفته بهتر می‌شود و قرار است تورم در ترکیه در سال 2026 میلادی، تک‌رقمی شود.

«بوراک دالغین» از نمایندگان حزب جهش و دموکراسی در پارلمان ترکیه، در یک کنفرانس مطبوعاتی، مهاجرت شرکت‌های بزرگ از کشور را، وضعیتی نگران‌کننده و اسفناک دانست و گفت: «صاحبان شرکت بزرگ بوروسان اعلام کرده‌اند که از ترکیه خارج می‌شوند؛ چرا که در کشورهای دیگر، سیاست‌های حمایت از تولید، کار را برای صنایع آسان‌تر می‌کند. ما باید شرایط آنها را درک کنیم. ما بارها در پارلمان تذکر داده‌ایم. اگر برای حمایت از صنایع، کاری نکنیم، همه آنها از ترکیه می‌روند. اگر چه بخشی از کارخانه بوروسان در 1958 تأسیس شده، اما سنگ بنای آن در سال 1912 گذاشته شده است. در نتیجه باید پرسید: چه شده که شرکت عظیمی که 111 سال در این کشور کار و فعالیت و خدمت کرده، حالا به این نتیجه رسیده که دیگر نمی‌تواند ادامه دهد؟ صاحب این شرکت می‌گوید: کاری کرده‌اند که دیگر نمی‌توانیم سود کنیم. چنین چیزی به این معنی است که تولیدکنندگان ما سال به سال به خاطر سیاست‌های دولت، نومیدتر می‌شوند و نهایتاً به این نتیجه می‌رسند که باید سرمایه و اموال خود را به آمریکا و اروپا منتقل کنند».

کارشناسان اقتصادی در ترکیه بر این باورند که افزایش هزینه‌های تولید ناشی از بالا رفتن مالیات، نوسانات ارزی، افزایش هزینه سوخت و حمل و نقل و روابط سرد ترکیه با کشورهای اروپایی، کاری کرده که اولاً هزینه تولید بالا برود و دوم این که صادرات و بازاریابی، با مشکلات فراوانی روبرو شود. سوم این که سرمایه‌گذار خارجی، تمایلی به مشارکت و سرمایه‌گذاری ندارد و شرکت‌ها برای تأمین مالی، با مشکل روبرو شده‌اند.

برندهای آمریکایی، انگلیسی و ژاپنی از ترکیه می‌روند

علاوه بر مراکز تولیدی بزرگی مانند بوروسان، چند شرکت خارجی بزرگ نیز در حال ترک بازار ترکیه هستند. خودروساز ژاپنی هوندا، سرمایه‌گذار باطری خودرو فورد آمریکایی و غول نفتی انگلیسی بریتیش پترولیوم، از دیگر هلدینگ‌هایی هستند که یکی یکی از ترکیه به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.

BP یا همان بریتیش پترولیوم، تصمیم گرفته که همه جایگاه‌های سوخت خود در ترکیه را واگذار کند. بریتیش پترولیوم با فروش شرکت‌های تابعه خود در ترکیه به شرکت نیمه‌دولتی پترول اوفیسی موافقت کرده و انتظار می‌رود این تغییر دست کم در سال 2024 تکمیل شود. در چارچوب توافقنامه، قرار است 770 جایگاه BP در ترکیه واگذار شود و به این ترتیب، غول انگلیسی، از خرده‌فروشی سوخت در ترکیه خارج خواهد شد.

البته قرار است BP فعلاً به سایر فعالیت‌های خود در ترکیه از جمله خط لوله کاسترول و باکو ـ تفلیس ـ جیهان (BTC) و عملیات خط لوله TANAP ادامه دهد.

خودروساز مشهور آمریکایی یعنی فورد، تا همین چند ماه پیش قرار بود در ترکیه و در شراکت با خاندان ثروتمند قوچ، یک کارخانه عظیم باطری خودرو تأسیس کند؛ اما حالا گروه قوچ اعلام کرده که طرف آمریکایی از هدف اعلام شده پیشین عقب‌نشینی کرده و رسماً خبر داده که تمایل ندارد در ترکیه سرمایه‌گذاری کند.

علاوه بر هلدینگ‌های انگلیس و اروپا، گروه ژاپنی هوندا نیز از ترکیه می‌رود. هوندا که اعلام کرده بود تولید خود را در سپتامبر 2021 متوقف می‌کند، رسماً کارخانه را تعطیل کرده و 2 هزار کارمند و کارگر ترکیه‌ای را به خانه فرستاد.

«تاکویا تسومورا» رئیس هوندای ترکیه در ارزیابی خود درباره این موضوع گفت: «ما از پویایی بازار به سرعت در حال تغییر و نیاز به رهبری تحولات فناوری آگاه هستیم. این وضعیت ناگزیر بر عملیات تولید خودرو ما در ترکیه تأثیر می‌گذارد و نهایتاً به این جمع‌بندی رسیدیم که ادامه کار در ترکیه مقرون به صرفه نیست».

آیا معافیت یک‌طرفه چاره‌ساز است؟

به دستور رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، برای اتباع 5 کشور جهان، معافیت یک‌طرفه روادید اعلام شد. از این پس، دارندگان گذرنامه عادی کشورهای ایالات متحده آمریکا، بحرین، امارات متحده عربی، کانادا، عربستان سعودی و عمان برای سفرهای توریستی به ترکیه، از معافیت ویزایی برخوردارند.

دولت ترکیه امیدوار است تا با این اقدام، پای تجار آمریکایی، کانادایی و ثروتمندان عرب سعودی، بحرینی و اماراتی را به ترکیه بکشاند. اما آمارهای سال 2023 میلادی نشان‌دهنده این است که تمایل اتباع کشورهای عربی نیز برای خرید ملک در ترکیه، با کاهش معناداری روبرو بوده است.

انتهای پیام/؛