اختتامیه جایزه ادبی جلال آل احمد برگزار شد/ اسماعیلی: جلال آل احمد نقطه عطف و قله مرتفع مقاومت فرهنگی است + فیلم و عکس

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم اختتامیه شانزدهمین جایزه ادبی جلال آل احمد از دقایقی پیش در تالار وحدت آغاز شد. محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ مهمان ویژه این برنامه است و قرار است طی مراسمی نفرات برگزیده این جایزه ادبی معرفی شوند.

جایزه ادبی جلال آل احمد یکی از جوایز معتبر در کشورمان است که هر ساله برگزار شده و به بهترین آثار ادبی در حوزه‌های مختلف اهدا می‌شود.

مراسم با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. اجرای این برنامه را رسالت بوذری برعهده دارد.

علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات نخستین سخنران این مراسم بود. او گفت: این جایزه تلاش می‌کند آیینه‌ای برای نمایش یک سال زحمات پرتعدادتری، پرتولیدترین، پرفروش‌ترین و پرامانت‌‌ترین رده موضوعی در ایران که «ادبیات» نام دارد، باشد. خانه کتاب و ادبیات ایران به عنوان متولی برگزاری این جایزه تلاش می‌کند تا اعضای محترم هیئت علمی و داوران کار خود را به بهترین نحو انجام بدهند و امشب نمایی از این تلاش‌ها را خواهید دید.

وی ادامه داد: جلال آل احمد به عنوان نویسنده مطرح معاصر کسی است که قالبیت الگوگیری از او برای همه ما وجود دارد؛ او هر بار یک تحفه برای مراسم اختتامیه دارد. اگر به یاد داشته باشید، سال گذشته مصادف با هفتادمین سالگرد انتشار کتاب «غرب‌زدگی» او بود و آن روزها واقعا به مفاهیمی که وی در کتابش می‌گفت، نیاز داشتیم.

رمضانی با اشاره به شانزدهمین دوره جایزه جلال گفت:‌ امسال نیز جشن ما مصادف با یکصدمین سالگرد تولد او شده و باز هم با کتابی دیگر ما را به یکی از موضوعات مهم روز رهنمون می‌کند. کتاب ولایت عزرائیل نوشته جلال آل احمد محصول سفر او در سال 1341 به سرزمین‌های اشغالی است؛ یعنی 15 سال بعد از آغاز تهاجم رژیم غاصب صهیونیستی. جلال آل احمد در این کتاب، پرده‌ای دیگر از آپارتاید رژیم غاصب صهیونیستی برمی‌دارد. وظیفه من است که به عنوان مسئول اجرایی این دوره از جایزه جلال از دبیر علمی این رویداد، یعنی آقای گلعلی بابایی تشکر بکنم که انصافا پوشش خوبی داشتند.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به اهمیت جایزه جلال گفت: هر سال در مورد نتایج جایزه جلال گفت‌وگوهای زیادی می‌شود که نشان دهنده تاثیرگذاری آن در عرصه ادبیات و مهم بودن آن است. کسانی که این نکات را مطرح می‌کنند دلسوز ادبیات هستند و خواسته‌های آنان به حق است و ما هم باید ارتقای تاثیرگذاری این جایزه را دنبال کنیم. همانطور که می‌دانید امسال برای شانزدهمین دوره از ماه‌ها قبل کار خود را آغاز کردیم.

وی خاطرنشان کرد: حتما به یاد دارید که رهبر معظم انقلاب در دیداری که از نمایشگاه کتاب امسال داشتند و زمانی که به غرفه جلال رسیدند، چه فرمودند؟ ایشان اشاره کردند که امسال مصادف با صدمین سالگرد تولد جلال است و به همین دلیل تصویر دیدار امام و جلال به صورت نقاشی بازسازی شده است.

رمضانی در پایان گفت: جایزه جلال به عنوان جایزه مهم ادبی در زبان فارسی، نه تنها در مرزهای جغرافیای ایران بلکه در دیگر کشورها به ویژه فارسی‌زبانان کشورهای دیگر نیز قابل استناد است که این موضوع را می‌توان در صحبت‌های آنان دید.

البته بسیاری از آنان درخواست‌هایی هم دارند و آنهم این است که شرط انتشار کتاب در ایران برداشته شود، تا آنها نیز بتوانند کتاب‌های خود را در جایزه‌ای که به عنوان نوبل ادبیات پارسی شناخته می‌شود، شرکت بدهند. شاید این موضوع در شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد بررسی قرار بگیرد و اخبار خوبی از این موضوع به گوش ما برسد.

در بخش دیگری از این مراسم، گلعلی بابایی دبیر علمی جایزه جلال صحبت کرد و گزارشی از روند برگزاری شانزدهمین دوره این رویداد را ارائه کرد.

* برگزیدگان بخش مستندنگاری
کتاب «عملیات احیا» نوشته محمد حکم آبادی از انتشارات راه یار شایسته تقدیر در این بخش شناخته شد.  
همچنین کتاب «من اعتراف می‌کنم» نوشته محمد رحمانی از نشر ایران به عنوان برگزیده این بخش انتخاب شد.

* برگزیدگان مجموعه داستان کوتاه
کتاب «از قبل یکشنبه می‌شود» نوشته علی شاهمرادی از انتشارات خزه شایسته تجلیل در این بخش شناخته شد.

* برگزیدگان بخش ویراستاری
سپیده شاهی ویراستار کتاب «روزهای پیام‌بری» نوشته روح الله شریفی از انتشارات سوره مهر برنده جایزه این بخش شد.

یاسر احمدوند در بخش دیگری از این مراسم سخنرانی کرد. او گفت: کار دقیق و ظریفی انجام شده و باید از خانه کتاب و ادبیات بابت کمک به برگزاری درست این رویداد ارزشمند تشکر کنم.

وی ادامه داد: به گمانم وضعیت ادبیات در جهان معاصر احتیاج به مداقه و ارزیابی دقیقی دارد. به عبارت دیگر، نسبت ادبیات با انسان و جهان نیاز به ارزیابی درست دارد. تردیدی نیست که ادبیات با تعهد نسبت دارد و الزاما متعهد است اما اینکه این تعهد به چیست، سوال مهمی می‌باشد. اکنون در جهان، ادبیات دو تهدید بزرگ را در پیشرو دارد. یکی از آنها، فراموش شدن لذتِ خواندن متن است که یادگیری و آموزش را به همراه دارد. در جهان فعلی، دریافت، جایگزین آموختن شده و برهمین اساس‌ از خواندن بسیاری از متون لذت نمی‌بریم. معتقدم نسبت انسان با کلمه و مفاهیم پشت آن در حال خدشه‌دار شدن است.

احمدوند با اشاره به تهدید دیگری پیشروی ادبیات گفت: آسیب جدی دیگری که فراروی ادبیات است، تهدید قوه و امکان خیال‌پردازی انسان معاصر است. یکی از ویژه‌ترین توانمندی‌های امسان آرمان‌خواهی، آرمان طلبی و خیال‌پردازی است. وقتی مرزهای خیال و واقعیت از بین می‌رود و با فناوری‌های تصویری، خیال‌ها پیش‌روی چشم انسان‌ها قرار می‌گیرد.

وی در پایان گفت: در این شرایط خلأ آثار فردی مثل جلال آل احمد احساس می‌شود؛ کسی که نسبت به ظلم به ما نهیب بزند. امید است که چنین جایزه و رویدادهایی بتواند کمک کند تا ادبیات مبتنی بر آرمان‌خواهی، تعهد، سختی‌های آموختن و لذت فراگیری متن را دوباره احیا کنیم.

آمار خوبی داریم و تعداد زیادی رمان و داستان کوتاه منتشر می‌شود، اما واقعیت این است که ادبیات ما با جامعه ارتباط خوبی برقرار نمی‌کند. حتما چنین جوایزی باید تمهیدی باشد تا زمینه اتصال بیشتر مردم با ادبیان فراهم بشود.

* برگزیدگان بخش ویژه فلسطین
کتاب «صور» نوشته حسینعلی جعفری از انتشارات سروش برگزیده این بخش شد.
همچنین کتاب «متاستاز اسرائیل» نوشته کوروش علیاری از انتشارات جام جم دیگر برگزیده این بخش بود.

* برگزیدگان بخش نقد ادبی
هیئت داوران بخش نقد ادبی اثری را برگزیده ندانست و تنها یک اثر شایسته تقدیر شد.
براین اساس، کتاب «آخرالزمان در رمان‌های آپوکالیپتیک» نوشته صغری صالحی از انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات شایسته تقدیر شد.

* برگزیدگان داستان بلند و رمان
در این بخش به صورت مشترک، دو اثر برگزیده شدند.
کتاب «بیروط» نوشته ابراهیم اکبری دیزگاه از انتشارات صاد برگزیده این بخش شد.
همچنین دیگر برگزیده بخش داستان بلند و رمان، کتاب «غمسوزی» نوشته اعظم عظیمی از انتشارات شهرستان ادب بود.

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ در بخش دیگری از این مراسم گفت:‌ یاد جلال آل احمد را هر سال در این برنامه گرامی می‌داریم و امسال یکصدمین تولد او را داریم. او شخصیت ممتاز در عرصه فرهنگ کشور ماست. در فضای ستیز نزدیک به 200 سال فرهنگی، از زمان ورود تفکر استعلاطلب مغرب زمین به کشورمان، دو نظریه و نگاه مقابل هم ایستاده است. یک نظریه، نظریه تسلیم فرهنگی است. این نظریه استعلای رقیب را پذیرفته و راه برون رفت از مشکلات را الگوبرداری و گرته‌برداری و ترجمه از همان الگو می‌داند. از بعد از جنگ‌های ایران و روس که در آستانه 200 سالگی قرارداد ترکمانچای هستیم، این تفکر پدید آمد.

وی ادامه داد: این موضوع در دوره‌های مختلف، با نظریه اصالت و مقاومت در درگیری و رفت و برگشت است؛ جلال یکی از نقاط مرتفع نظریه مقاومت فرهنگی است. در کتاب «غرب‌زدگی» و «خدمت و خیانت روشنفکران» تلاش کرده این تاریخ را روایت کند. جلال آل احمد در کتاب غرب زدگی خود راجع به اعدام شیخ فضل الله نوری چنین نوشته است: «از آن روز بود که نقش غرب زدگی را همچون داغی بر پیشانی ما زدند. و من نعش آن بزرگوار را بر سر دار، همچون پرچمی می‌دانم که به علامت استیلای غرب زدگی پس از دویست سال بر بام سرای این مملکت افراشته شد.»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: هنوز در همین کش و قوس هستیم. جلال را تعظیم می‌کنیم و بزرگ می‌داریم چون یکی از نقاط عطف و قلل مرتفع مقاومت فرهنگی ماست. او برای ما نماد است و ما از نماد خود تجلیل می‌کنیم. وقتی جلال را نماد قرار می‌دهیم باید اقتضاعات او را هم فراهم کنیم. باید سبک زندگی و فکری که برآمده از همین اندیشه است، در جامعه گسترده بشود. این شیوه‌ای است که از برگزاری چنین برنامه‌هایی دنبال می‌کنیم.

امروز در حوزه فرهنگ شرایط خاصی داریم. شما دیدید که سال گذشته فتنه فرهنگی بر ما تحمیل کردند. مسئله پوشش و حجاب، دعوایی که دیگران آن را تقلیل می‌دهند و از عباراتی مثل لچک و... استفاده می‌کنند، نیست بلکه مهم‌تر، دعوای هویتی و فرهنگی است. باید در این کارزار فرهنگی تلاش کنیم عمق اصیل فرهنگ خود را به جوانان نشان بدهیم. جلال در بین این معرکه ایستاده و روایت می‌کند. او برای ما از شیخ فضل‌الله روایت می‌کند. اینکه یک عالم دینی چگونه به زبان فرانسه مسلط بوده است. امروز نیز نیاز به همین روایتگری داریم.

وی در پایان گفت: در دوره اخیر و در دولت مردمی تلاش می‌کنیم حوزه فرهنگ، حوزه اصلی و غالب باشد. مدیران اصلی ما قبل از اینکه متخصص حوزه خودشان باشند، باید دغدغه فرهنگی داشته باشند. خوشحالیم که اکنون به رونق و نشاط فرهنگی رسیدیم. تا قله راه زیادی داریم اما بسیاری از مشکلات را در همین دوره پشت سر گذاشته‌ایم.

انتهای پیام/