سهمِ هیچِ باغداران مازندرانی از فروش مرکبات
فصل برداشت مرکبات بهویژه پرتقال آبدار و شیرین تامسون در مازندران به پایان رسیده؛ اما باغداران این استان خوشحال نیستند، چراکه تقریباً سهمی از سود فروش محصولات باغ خود ندارند و سود فروش و صادرات که اتفاقاً رو به افزایش است، بیشتر نصیب دلالان میشود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بابل، مازندران یکی از قطبهای مهم کشاورزی و باغداری در کشور است و در زمینه تولید برنج و مرکبات تقریبا حرف اول را در ایران میزند. مرکبات این استان بیشتر شامل پرتقال، نارنگی، لیمو، نارنج و کیوی است، بهترین نوع پرتقال هم تامسون است که زبانزد عام و خاص است و هرساله از نیمه دوم آبان برداشت آن از باغات استان شروع میشود.
گفته میشود مازندران ظرفیت تولید حدود 8 میلیون تن مرکبات را دارد، اما در زمان حاضر فقط حدوداً 3 میلیون تن مرکبات (بهاندازه نیمی از مصرف کشور) در این استان تولید میشود.
اگرچه امسال با توجه به آمار اعلامشده توسط معاون هماهنگی استاندار مازندران، صادرات مرکبات بهطور صعودی در حال افزایش است، اما ظاهراً تولید مرکبات برای باغداران مقرون به صرفه نیست و باغداران مازندرانی از این شرایط بسیار گلایهمند هستند.
هر کیلو پرتقال فقط 7 تا 8 هزار تومان!
نظامالدین کمالی یکی از باغداران و کشاورزان اهل روستای آهنگرکلای بزرگ بابل است که حدود 10 هزار مترمربع باغ مرکبات و 12 هزار مترمربع شالیزار دارد.
وی به تسنیم گفت: امسال بیشتر کشاورزان منطقه ما محصولات خود را بهصورت چشمی یا بهقول کشاورزان گردی فروختهاند، این یعنی هر کیلو مرکبات 7 تا 8 هزار تومان به فروش رسیده است که این قیمت تمامشده واقعاً برای کشاورز بهصرفه نیست.
این باغدار 79ساله افزود: مجموع قیمت سموم، کود کشاورزی و دستمزد کارگر تقریباً با همان قیمت فروش (7 تا 8 هزار تومان) برابری میکند و برای باغدار جز زحمت چیزی باقی نمیماند.
کمالی بیان داشت: من از زمانی که بهیاد دارم یا در شالیزار یا در باغات مشغول به کار هستم؛ کار در این شرایط با رطوبت بالا باعث میشود که یک کشاورز در سنوسال بنده یا دچار کمردرد شود یا روماتیسم و ناراحتیهای پوستی و غیره، و هرچه از محصولات کشاورزی در میآورد باید خرج دوا و درمان خودش بکند و متأسفانه با این قیمت چیزی برای این کار نمیماند تا کشاورز به آن دل خوش کند.
کمالی با تأکید به اینکه "دولت باید به فکر کشاورزان زحمتکش باشد و یک فکر درست و حسابی برای ما بکند"، گفت: ما زمیندار هستیم و این لطفی است که خداوند در حق ما روا داشته و این نعمت را به ما بخشیده است، بنابراین میخواهیم این نعمت را حفظ کنیم و دوست نداریم زمینها و باغهایمان خشک و بیحاصل شود و گرنه هیچ دلخوشی برای ادامه این کار نداریم.
رنج و زحمت یکساله بدون دستمزد
عزتالله بخشنده یکی دیگر از کشاورزان و باغداران مازندرانی به تسنیم گفت: من سالهاست از نظرات کارشناسان جهاد کشاورزی استفاده میکنم؛ چندین بار کارشناسان جهاد کشاورزی، علاقهمندان باغداری را برای آموزش به باغ بنده آوردند، چند بار هم من برای بازدید به باغ باغداران نمونه رفتم، یعنی میخواهم بگویم همه اصول باغداری را طی سالهای گذشته رعایت کردهام.
این باغدار با ابراز اینکه کشاورزی و باغداری کاری سخت و پرمشغله است، افزود: کار در این حوزه به صبر و حوصله بسیاری احتیاج دارد، برای همین جوانان ما دیگر بهسمت کار کشاورزی و باغداری نمیروند؛ قیمت مرکبات هم مقرون به صرفه نیست و همان هم با چالشها و دردسرهای زیادی همراه است.
وی با تصریح به اینکه دولت باید از کشاورزان بهعنوان قشر زحمتکش حمایت کند، گفت: محصولی مانند پرتقال تامسون که پس از یک سال کار و تلاش بیوقفه به دست میآید، وقتی با قیمت 7 هزار تومان فروخته میشود، واقعاً خستگی را به تن باغدار باقی میگذارد، زیرا این قیمت فقط هزینه سم و کودی است که پای این درختان ریخته شده است، پس نتیجه زحمت یکساله و عرق جبین یک باغدار از کجا و چگونه باید پرداخت بشود؟
تولیدکننده و مصرفکننده بازنده؛ دلال برنده
این باغدار که دستهای پینهبستهاش حکایت از سالها کار و زحمت داشت، تأکید کرد: دولت سیزدهم که ادعای مردمی بودن دارد، باید این ادعا را در عمل هم ثابت کند، بهطور مثال در هزینههای تولید به ما کمک کند و در تهیه سم و کود از ما حمایت کند و محصولات ما را اعم از مرکبات یا برنج بهطور مستقیم از ما بخرد و دست دلالان را کوتاه کند.
بخشنده گفت: زحمت را باغدار و کشاورز میکشد و سود را دلال میبرد، درحالی که اگر دولت با برنامه و همت بلند این موضوع را مدیریت و دست واسطه را کوتاه کند، هم تولیدکننده و هم مصرفکننده راضی خواهند بود.
باغهای خود را شناسنامهدار کنید
با مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم به گفتوگو نشستیم و حسین رزاقی اگرچه پاسخی برای گلایههای باغداران نداشت، اما به افزایش فروش و صادرات مرکبات اشاره کرد و این یعنی اگر فروش بیشتر باشد، احتمالاً نفعش به باغدار هم میرسد و دستِکم محصولشان روی دستشان باقی نمیماند.
حسین رزاقی در گفتوگو با تسنیم یادآور شد: کل سطح باغات مازندران 156 هزار هکتار است که از این میزان 114 هزار هکتار بهطور فعال زیر کشت است، 80 هزار هکتار از این باغات به کشت پرتقال مخصوصاً تامسون اختصاص دارد و در بقیه باغات نارنگی به بار مینشیند که معادل 30 هزار هکتار است، نارنج و لیمو هم در مراتب بعدی تولید هستند. بهطور معمول در هر هکتار هم بیش از 30 تا 40 تن محصول برداشت میشود.
وی با اشاره به اینکه مجموع تولیدات باغی مازندران حدود 3.5 تا 3.8 میلیون تن است، گفت: تاکنون 14 هزار هکتار از باغات مازندران شناسنامهدار شدهاند و شناسنامهدار شدن باید با سرعت ادامه پیدا کند، زیرا یکی از عوامل مهم و مؤثر در افزایش صادرات است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران یکی از اهداف مهم سال جاری را توسعه صادرات برشمرد و افزود: بیشتر محصولات باغی مازندران ارزش صادراتی دارند؛ بهخصوص پرتقال تامسون و کیوی که در کشورهای همسایه خزری طرفداران زیادی دارند.
رشد صادرات مرکبات
اگرچه باغداران از شرایط و قیمت فروش مرکبات خود راضی نیستند، اما گویا مرکبات آنها مشتریان پروپاقرصی در داخل و خارج از کشور دارد، این را آمار صادرات میگوید و سخنان محمدرضا شعبانی؛ رئیس اتحادیه باغداران مازندران که در یک نشست خبری گفت: امسال شاهد رشد فروش مرکبات بهویژه در خارج از مرزهای ایران بودیم.
شعبانی با بیان اینکه "پیشبینی میشود صادرات امسال نسبت به سال گذشته افزایش داشته باشد"، افزود: مهمترین مقاصد صادراتی مرکبات مازندران روسیه و عراق هستند که امسال سعی شده است صادرات بیشتری به آنها داشته باشیم.
وی با بیان اینکه بهترین گزینه برای صادرات، مسیرهای دریایی هستند، گفت: یکی از دلایل افزایش صادرات در آینده نزدیک، افتتاح پل موقت آستارا است.
به گزارش تسنیم، بهنظر میرسد یکی از راهکارهای مفید برای سودرسانی به باغداران، ایجاد صنایع فرآوری و تبدیلی در مازندران باشد؛ صنایعی مثل کارخانههای آبمیوهگیری یا تهیه اسانس و مربا و حتی کارگاههای عطرگیری برای عرق بهارنارنج، بهطور حتم ایجاد این صنایع و کارگاهها باعث میشود کشاورز و باغدار محصول خود را بهبهای اندک به دلال واگذار نکند و با فرآوری آن و فروش محصول فرآوریشده سود بیشتری عایدش شود، ضمن اینکه زمینه اشتغال بیشتری هم برای جوانان فراهم میشود، ایکاش مسئولان که سالهاست در طرح و برنامههایشان از صنایع تبدیلی سخن میگویند پا را از حد حرف فراتر بگذارند و طرحهایشان را از یک نوشته روی کاغذ به عمل تبدیل کنند تا باغداران و کشاورزانی که هنوز با وجود رنج بسیار مشغول تولید هستند، به خیل فروشندگان باغ و زمین به ویلاسازان نپیوندند.
گزارش از: طاهره بخشنده
انتهای پیام/+