طرح شهاب آموزش و پرورش بعد از ۱۲ سال چه دستاوردی داشت؟
سردرگمی دانش‌آموزان بعد از فارغ‌التحصیلی یکی از چالش‌های مهم آموزش و پرورش است چراکه دانش‌آموزان نمی‌دانند در کدام زمینه استعداد دارند و هدایت تحصیلی به درستی در دوران تحصیل اتفاق نمی‌افتد و گاهی حتی شاهد انتخاب رشته‌های اشتباه هستیم.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، برای حل این مشکل و شناسایی استعداد دانش‌آموزان از همان دوران ابتدایی طرحی در آموزش و پرورش پایه‌گذاری شد که هدف آن هدایت تحصیلی درست دانش‌آموزان بود.
طرح شهاب یا همان طرح «شناسایی وهدایت استعدادهای برتر» طرحی است که در بهمن ماه 86 در راستای تحول بنیادین آموزش و پروش به تصویب هیئت امنای بنیاد ملی نخبگان رسید. پس از تصویب این طرح، اولین مرحله آن به صورت آزمایشی در سال تحصیلی 92 – 91 و در هفت استان برای 7% دانش‌آموزان در پایه‌های چهارم و پنجم ابتدایی، دوم سوم راهنمایی و اول، دوم و سوم متوسطه اجرا شد.
یکی از اهداف اصلی اجرای طرح شهاب در مدارس، شناسایی حوزه‌های استعدادی دانش‌آموزان و هدایت آن‌ها به نحوی است که همه آن‌ها بتوانند در یک فرصت برابر و بدون قائل شدن امتیازات خاص مادی و تحصیلی به استعدادها و توانایی‌های خود توجه کنند و آن‌ها را رشد و پرورش دهند.
اما آیا بعد از 12 سال این طرح توانسته هدف استعدادیابی را محقق کند؟ از یکی از معلمان پایه ابتدایی تهران پرسیدیم که واقعیت اجرای طرح در مدارس به چه شکل است و در پاسخ گفت: طرح شهاب در راستای استعدادیابی دانش‌آموزان و کمک به انتخاب رشته در مقاطع بعدی اجرا شد. حدودا 12 سال است که این طرح اجرا می‌شود اما کاستی‌های بسیاری دارد. در این طرح معلم باید دانش‌آموزان را در هشت دسته هوشی مورد بررسی قرار دهد. هر کدام از این دسته‌ها 10 بخش دارد که در مجموع 80 بخش می‌شود. مثلا معلم باید بررسی کند که این دانش‌آموز استعداد موسیقی دارد یا خیر یا میزان هوش کلامی و غیره او را بسنجد.
معلم چطور در کلاس‌های 48 نفره استعدادیابی کند؟
وی افزود: امروز به دلیل کمبود معلم و فضای آموزشی، کلاس‌های ما تراکم بالایی دارند و در مدرسه‌ای که من تدریس می‌کنم و واقع در منطقه 16 تهران است، کلاس‌های درس بین 35 تا 48 دانش‌آموز دارند و چطور می‌توان چنین کار پیچیده‌ای را برای هر دانش‌آموز انجام داد؟ علاوه بر این حجم کتاب‌ها هم بسیار زیاد است و تعداد طرح‌هایی که آموزش و پرورش در حیطه وظایف معلم قرار داده، بسیار زیاد است. چطور می‌توان با چنین شرایطی انتظار کیفیت مطلوب در اجرای طرح داشت؟
این معلم توضیح داد: از جهتی این طرح برای اجرا شدن نیازمند جمع‌آوری اسناد بسیار است که با این حجم کاری که معلم دارد، انجام مطلوب آن دشوار است. من به عنوان معلم باید در طول سال ویژگی‌های رفتاری و عملکرد دانش‌آموز را بررسی کنم اما هم تعداد دانش‌آموزان زیاد است و هم من باید تلاش کنم که مطالب کتاب را تا پایان سال تحصیلی به طور کامل تدریس کنم که دیگر زمانی برای اجرای طرح شهاب باقی نمی‌ماند.
معلمان آموزش کافی ندیده‌اند
معلم دیگری موضوع آموزش‌های ناکافی را مطرح کرد و توضیح داد: یکی دیگر از کاستی‌های بزرگ این طرح، آموزش ناکافی برای معلمان است. در کلاس‌های آموزشی که برای معلمان گذاشتند، تنها مباحث تئوری مطرح شد و هیچ فعالیت کارگاهی و عملی نبود که معلم بداند چطور باید طرح را اجرا کند و تنها باید براساس تجربیات و آزمون و خطا پیش برود.
وی افزود: بخش مهمی از این طرح باید توسط مشاور مدرسه و معلم تربیتی انجام شود اما کمبود نیرو باعث شده که عملا مدارس معلم تربیتی یا پرورشی نداشته باشند. برای پر کردن خلا نبود مشاور در مدارس، برای تعدادی از معلمان کارگاه‌های چند روزه برگزار کرده‌اند تا به عنوان مشاور فعالیت کنند اما چه کسی می‌تواند تنها با چند کارگاه کار تخصصی یک مشاور را انجام دهد؟
بی‌توجهی به گزارش‌ها در مقطع متوسطه
این معلم معتقد است که هدف از طرح شهاب این بود که استعداد دانش‌آموزان کشف شود و در قالب گزارشی جامع به مقاطع بعدی ارسال شود اما بعد از اتمام دوره ابتدایی، در دوره متوسطه توجهی به این گزارش نمی‌شود و عملا اهداف طرح تحقق پیدا نمی‌کند. وی در این باره توضیح داد: نتیجه همین می‌شود که بعد از 12 سال همچنان مشکل استعدادیابی و هدایت تحصیلی بر مبنای توانمندی‌های دانش‌آموزان چالش مهمی در آموزش و پرورش است. این پرونده باید در انتخاب رشته به دانش‌آموز کمک کند اما این اتفاق نمی‌افتد.
وی ادامه داد: علاوه بر این به دلیل کاستی‌های موجود معلمان ترجیح می‌دهند که امتیاز کامل هر بخش را به دانش‌آموز بدهند که در مقاطع بعدی دچار مشکل نشود چراکه مثلا وقتی خود من آموزش ندیده‌ام که چطور هوش موسیقیایی کودک را تشخیص بدهم، برای یک کودک امتیازی قرار بدهم که مانع تحصیل او در رشته هنر شود درحالی که شاید واقعا این فرد در حوزه هنر مستعد باشد. معلمان نمره می‌دهند که اگر در مقاطع بعدی ملاک انتخاب رشته این پرونده باشد، دانش‌آموز دچار مشکل نشود.
معلم ابتدایی عنوان کرد: هر سال زمان اجرای طرح را افزایش می‌دهند اما کمکی به اصل موضوع نمی‌کند. امسال هم با وجود اینکه در روزهای پایانی فروردین هستیم و معلمان هم طرح را اجرا کرده‌اند، هنوز فرم‌های مخصوص آن از اداره آموزش و پرورش به مدارس ارسال نشده که گزارش امسال را تکمیل کنند و عملا سرانجام طرح مشخص نیست.
به گزارش ایسکانیوز، اگرچه طرح شهاب هدف و محتوای خوبی دارد اما طرحی که در اجرا شکست بخورد، نمی‌تواند به اهدافش برسد. اگر استعدادیابی در دوره ابتدایی درست انجام نشود، رشته انتخابی در دوره متوسطه هم به درستی انتخاب نمی‌شود و این سردرگمی در زمان انتخاب رشته دانشگاهی هم ادامه خواهد داشت و عملا رشته این اتفاق تا ناکجا می‌رود و شاهد خیل فارغ‌التحصیلان دانشگاهی خواهیم بود که هنوز نمی‌دانند چه شغلی مناسب آن‌ها است. تعداد بالای دانش‌آموزان، حجم زیاد کتاب‌ها و آموزش‌های بی‌کیفیت و ناکافی معلمان از مهمترین نواقص اجرای طرح است.
منبع: ایسکانیوز
انتهای پیام/