۶ روش برای مردمی‌سازی تولید
در کشورهای توسعه‌یافته، برخی کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ که فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند بخشی از پروسه تولید در کارخانه‌ها را به خانه‌ها منتقل می‌کنند و درصد زیادی از مشاغل بزرگ در کشورهای پیشرفته به این شیوه تولید خانگی وابسته‌اند.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، رهبر معظم انقلاب بارها ایجاد تعاونی‌ها و کمک به کارهای خانگی را به مسئولان توصیه و آن را به عنوان یکی از راه‌های مشارکت مردم در تولید معرفی کردند. آن‌طور که کارشناسان اقتصادی نیز تأکید می‌کنند تعاونی‌های پشتیبان مشاغل خانگی می‌توانند حلقه واسط میان صاحبان مشاغل خانگی و بازار هدف باشند و ضمن افزایش سهم 15درصدی این مشاغل از اقتصاد کشور، مشکلات آن‌ها ازجمله بازاریابی و بازار فروش را نیز برطرف کنند.
اما چطور می‌شود مشاغل خانگی را تحت لوای خانه‌های کار و ذیل تعاونی‌ها ساماندهی کرد؟ مسلم خانی، کارشناس و مشاور حوزه کارآفرینی و مدیرکل پیشین تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با قدس به این پرسش پاسخ داد.
تولید 35درصد محصولات چینی در خانه‌های کار
این کارشناس کارآفرینی با بیان اینکه یکی از معروف‌ترین کشورهایی که در مدیریت کسب‌وکارهای خرد و خانگی خوب عمل کرده، کشور چین است، می‌گوید: روشی که در این کشور اجرا شده، روش ایجاد شرکت‌های مادر تخصصی یا مؤسسه‌های پشتیبان مشاغل خرد و خانگی است. این مدل موجب شده نزدیک به 32 تا 35درصد محصولاتی که اکنون در بازارهای ایران و در برخی بازارهای هدف چین وجود دارد محصولاتی باشد که در درون خانه‌های کار تولید شده است.
خانی می‌افزاید: شرکت‌های مادر تخصصی یا مؤسسه‌های پشتیبان مشاغل خرد و خانگی چند وظیفه اصلی دارند؛ وظیفه اولشان شناسایی شاغلان خانگی است. دوم، آموزش و توانمند‌سازی آن‌هاست. سوم، ساماندهی آن‌ها در قالب گروه‌هایی که براساس توانمندی‌هایشان در ذیل شرکت‌های تعاونی مدیریت می‌شوند و وظیفه چهارم این شرکت‌ها بازاریابی و فروش محصولات و سفارش کار دادن به تعاونی‌های زیرمجموعه است.
وی تأکید می‌کند: الگویی که در کشور چین اجرا شده الگوی تقسیم کار بوده و قابل تکرار برای ایران است. به این مفهوم که مثلاً در ذیل یک تعاونی مادر تخصصی گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند که در حوزه طراحی محصولات سرگرم‌کننده برای کودکان و نوجوانان فعالیت می‌کنند. یک گروه از این صاحبان مشاغل خرد و خانگی در موضوع بازاریابی و شناخت استعدادهای کشورهای مقصد مطالعه می‌کنند که مثلاً چه سرگرمی‌هایی در کشور عربستان مناسب است و چه نوع سرگرمی برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا قابل توجه است. یک گروه روی طراحی این سرگرمی‌ها و گروه دیگر در قسمت تولید، بسته‌بندی، بازاریابی، فروش و... کار می‌کنند. این تقسیم کار صورت گرفته موجب می‌شود کارها تخصصی شود.
6 روش قابل اجرای تعاونی‌های خانگی در ایران
خانی خاطرنشان می‌کند: برای اینکه در کشور سهم کسب‌وکارهای خرد و خانگی افزایش پیدا کند، می‌توانیم روش اجراشده در دنیا را پیاده‌سازی کنیم. روش نخست، ایجاد «شرکت‌های مادر تخصصی مشاغل خرد و خانگی» است مثلاً یک شرکت که در حوزه ترجمه کار می‌کند می‌تواند ابتدا با شناسایی دانش‌آموختگان، بعد آموزش و سپس ساماندهی
بر اساس تعاونی، کار را شروع کند. این افراد می‌توانند یک کتاب 5هزار صفحه‌ای را در 10 روز ترجمه کنند، در حالی که یک گروه مترجم، یک گروه ویرایش و یک گروه ویراستاری در خانه‌هایشان به شکل جداگانه این کار را پیش می‌برند.
این استاد دانشگاه می‌افزاید: روش دوم که خیلی خوب پاسخ می‌دهد «تعاونی‌های مشاغل خانگی موضوعی و منفرد» است مثلاً در یک محله از مشهد منطقه‌ای وجود دارد که 50 نفر در خانواده همه در حوزه برنامه‌نویسی تخصص دارند می‌توان این‌ها را در قالب تعاونی در حوزه فناوری اطلاعات قرار داد. در این تعاونی که 50 نفر عضو دارد، تقسیم کار اتفاق می‌افتد و خدمات با مطلوبیت به بازار ارائه می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: سومین مدل «کسب وکارهای خانگی تحت برند» است. در این مدل کسب‌وکارهایی که اکنون به عنوان برندهای شناخته‌شده در ایران هستند بخشی از فعالیت‌های خودشان را به جای شعبه و نمایندگی به خانه‌های کار واگذار می‌کنند و خانه‌های کار مطابق استانداردهای کسب‌وکار بالادستی به تولید می‌پردازند و با نام آن برند به بازار عرضه می‌شود. این شیوه یک بازی برد-برد برای صاحبان مشاغل خانگی و کسب‌وکارهای بالادستی محسوب می‌شود.
وی می‌افزاید: روش چهارم که در ایران تجربه شده و می‌تواند موفق باشد روش «پشتیبان‌های مشاغل خانگی» است. به این مفهوم که اگر تعدادی از شاغلان خانگی در یک محله و یک شهر و روستا در حال فعالیت هستند یک پشتیبان می‌آید و اقدام‌های مربوط به تأمین مواداولیه، آموزش و توانمندی‌سازی، مباحث تبلیغات، بازاریابی و فروش و مباحث حقوقی و قضایی آن‌ها را عهده‌دار می‌شود و مشاغل خانگی فقط به تولید کالا و خدمت می‌پردازند و مسائل مربوط به بازار را به آن پشتیبان می‌سپارند. ممکن است این پشتیبان مشاغل خانگی یک شخصیت حقیقی یا حقوقی یا شرکت تعاونی باشد و این در حالت‌های گوناگون قابل تعریف است.
تجمیع کسب‌وکارهای مشابه و مکمل در خوشه‌های کار
وی تأکید می‌کند: روش پنجم که خیلی می‌شود روی آن تأکید داشت؛ موضوع «ایجاد زنجیره‌های ارزش و تأمین» است که مشاغل خانگی از حالت انفرادی و مستقل بودن و جزیره‌ای خارج شوند و به عنوان عضوی از یک زنجیره ارزش یا تأمین فعالیت کنند. در این شیوه با تخصصی شدن فعالیت درنهایت تولید کالا و خدمت با بهره‌وری بالاتری اتفاق می‌افتد.
خانی می‌افزاید: روش ششم که در ایران قابل توصیه است روش ایجاد خوشه‌ها یا شبکه‌های کسب‌وکار خانگی است که این خوشه‌ها به نوعی نقش ایجاد پیوند میان مشاغل خانگی را دارند. وقتی از خوشه صحبت می‌کنیم کسب‌و کار مشابه و مکمل ذیل یک خوشه قرار می‌گیرند و می‌توانند فعالیت بهره‌ورانه‌تری داشته باشند. اکنون با گسترش فناوری‌های ارتباطی، ایجاد خوشه‌ها و زنجیره‌های ارزش و تولید یا ایجاد شرکت‌های تعاونی مادرتخصصی و پشتیبان و سایر موارد بالا آسان‌تر است و خیلی هم لازم نیست شاغلان حتی در یک منطقه در کنار هم باشند، بلکه ممکن است شما یک شرکت پشتیبان مشاغل خانگی در حوزه تولید محتوای علمی باشید که شاغلان آن دانش‌آموختگان دانشگاهی در سراسر کشور باشند و از طریق اینترنت و سایر ابزارها کار مورد نظر را تولید و به مشتریان ارائه کنید.
وقتی طرف عرضه و تقاضا هر دو راضی هستند
این کارشناس کارآفرینی می‌افزاید: با شیوه‌هایی که گفته شد در مجموع سهم مشاغل خرد و خانگی از مجموعه اشتغال کشور قابل افزایش است و ضمن اینکه امکان رقابت میان کسب‌وکارهای خرد و خانگی را با مشاغل متوسط و بزرگ‌تر فراهم می‌کند، تولید باکیفیت‌تر، با قیمت مناسب‌تر و با بهره‌وری بالاتری در خانه‌ها اتفاق می‌افتد که مصرف‌کننده هم از آن منتفع می‌شود.
خانی تأکید می‌کند: در حال حاضر روش پشتیبان مشاغل خانگی در کشور در حال اجراست و تجربه‌های موفقی نیز بدست آمده ولی به نظر می‌رسد ضمن اینکه باید حمایت بیشتری از سوی دولت اتفاق بیفتد، خود شاغلان خانگی نیز از کسب‌وکار انفرادی به سمت کار گروهی حرکت کنند. به نظر می‌رسد میل به اشتغال به صورت انفرادی در جامعه ایرانی بالاست در صورتی که به دلایل مختلف کسب‌وکارهای خانگی هزینه تولیدشان افزایش پیدا می‌کند. بازاریابی و فروششان سخت می‌شود و حتی به دلیل اینکه نتوانستند استانداردهای لازم را بدست بیاورند ممکن است نتوانند در رقابت با محصولات مشابه، بازاری را از آن خود کنند.
وی تأکید می‌کند: این مسئله یک بحث فرهنگی است که باید روی آن کار شود. ما همچنین به یک نهاد تسهیلگر نیاز داریم که این پیوند را میان شاغلان خانگی ایجاد کند. اداره‌های کار یا سایر نهادهای خدمات‌رسان در دولت، جهاد دانشگاهی یا استارت‌آپ‌های کسب‌وکار می‌توانند ایجاد پیوند میان مشاغل خانگی را در کشور عهده‌دار شوند. اگر این کار درست انجام شود و اعضا به تناسب کار و تخصص‌هایشان همگن باشند و یک خوشه را تشکیل دهند، بی‌شک این کار گروهی به نتیجه می‌رسد و همه مردم کشور به تناسب از آن منتفع می‌شوند.
منبع: قدس
انتهای پیام/