در یک قدمی سونامی پیری
میتوان پیشبینی کرد تا زمانیکه نرخ باروری کمتر ازحدجایگزینی باشد، درسالهای آینده با کاهش بیشتر نرخ رشد جمعیت مواجه خواهیم بود.
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، «طی 10سال گذشته نرخ باروری نزدیک به 2.5میلیون نفر از مادران 25 تا 40 سال کاهش یافتهو این در حالی است که بیشترین آمار باروری نیز در این گروه سنی رخ میدهد.» خبری که امیرحسین بانکیپور، رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت در مجلس شورای اسلامی آن را مطرح کرد.
این در حالی است که طی این سالها شاهد کاهش نرخ باروری هستیم. براساس آمار نرخ باروری از 6.5فرزند به ازای هرزن بهطورمتوسط دردهه60به حدود 1.8فرزند به ازای هر زن درسال 1390رسید، البته افزایش جزئی آن تا حدود دو فرزند بهازای هر زن در پنج سال منتهی به سرشماری1395و سپس کاهش آن به حدود 1.6فرزند به ازای هر زن در سال 1402 بوده که این موضوع درطول تاریخ کشور بیسابقه است. در این میان افزایش سن باروری بسیار نگرانکننده است.
گزارشهای آماری حکایت از این دارد که ازسال1380 تا 1394 شاهدافزایش موالید درکشور بودهایم. اما پس از سال1394به علت خالیشدن توان درونی جمعیت و همچنین تأخیر انداختن فرزندآوری به سنین بالاتر، تعداد تولدها با شیب تقریبا تندی شروع به کاهش کرده و در سال1402 تعداد موالید کشور(1.057.958)نسبت به سال1394(1.570.219)کاهشی بیش از32درصدی(کاهش بیش از510هزارتولد) رابه همراه داشته است. اکنون حال جمعیتی کشور خوب نیست و ارائه آمار و ارقام دردی را از این مسأله دوا نمیکند. کشور باید از فرصت موجود استفاده کند و تا پیش از بستهشدن پنجره جمعیتی، شرایط را برای افزایش موالید و جوانی جمعیت فراهم کند. در این میان سن باروری و ایجاد انگیزه برای فرزندآوری یکی از موضوعات مهمی است که باید بیش از گذشته نسبت به آن توجه کرد.
بهترین زمان مادر شدن
براساس آمار ثبت احوال کشور، میانگین سن پدر در اولین فرزندآوری در کل کشور در سال1402برابر با 32.1سال بوده است. از سوی دیگر میانگین سن مادر نیز در اولین فرزندآوری در کل کشور در این مدت برابر با 27.3سال بوده است. تأثیر سن بر توان فرزندآوری، موضوع بسیار مهمی است که زنان باید بیشتر به آن توجه کنند.صالح قاسمی، دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور در گفتوگو با جامجم درباره سن باروری زنان میگوید: «جمعیت زنان در سن باروری، یکی از آمارهایی است که همیشه مورد توجه بوده تا مشخص شود چه تعداد از خانمها در سن باروری هستند.مجموع زنان در سن باروری آنچنان تغییری نکرده، چرا که زنان دهه60 هنوز در سن باروری هستند. از آن طرف خانمهای دهه80هم وارد سن باروری شدهاند؛ در نتیجه این موضوع که با کاهش تعداد این زنان مواجه هستیم، عبارت درستی نیست.»اما شاید سن مناسب برای بارداری اول سنین 18تا24سالگی باشد. موضوعی که اعظم محمداکبری، عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابنسینا در گفتوگویش با یکی از رسانهها به آن اشاره کرده و توضیح میدهد: «نکته بسیار مهم درباره اثر سن بر باروری زنان این است که از35سالگی روند کاهش توان باروری زنان آغاز میشود واین روند کاهشی پس از40سالگی شتاب میگیرد.» البته او براین باوراست که پس از40سالگی خطرسقط و بروز ناهنجاریهای جنینی بهشدت افزایش مییابد و به تعویق انداختن ازدواج و فرزندآوری با افزایش خطر ناباروری همراه است.
نرخ باروری و قانون جوانی جمعیت
میتوان پیشبینی کرد تا زمانیکه نرخ باروری کمتر ازحدجایگزینی باشد، درسالهای آینده با کاهش بیشتر نرخ رشد جمعیت مواجه خواهیم بود. ازجمله پیامدهای منفی چنین شرایطی این است که هروقت نرخ رشد جمعیت کاهش پیدا کند،درصدجمعیت سالخوردهها زیاد و ازسوی دیگر درصد افراد درمعرض کار روندی کاهشی به خود میگیرد.موضوعی که امیرحسین بانکیپور، رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت مجلس به آن اذعان داشته ومعتقد است با اجرای قانون جوانی جمعیت،نرخ باروری در 15استان کشور افزایش یافتهاست.البته صالح قاسمی دراینباره نظرمخالفی داردوبه خبرنگارماتوضیح میدهد:«افزایش نرخ باروری در15استان عبارت صحیحی نیست.به این سبب که تعداد تولدها طی سالهای گذشته کاهشی بوده است،حتی سال 1402نسبت به1401نیز شاهد کاهش تعداد نرخ باروری بودهایم. البته امکان نداردکه نرخ موالیدکاهش پیدا کند،ولی نرخ باروری افزایشی باشد. از طرفی دو سال برای موفقیت یاعدم موفقیتقانون جوانیجمعیت،زمان مناسبی نیست؛قانونی که خیلی ازبندهای آن هنوزبه مرحله اجرانرسیده است.»
نگرانیها درخصوص کاهش نرخ باروری درکشورازمدتها پیش ازسوی مسئولان مختلف مطرح وتلاش میشد راهکارهایی در این زمینه ارائه شود. این نگرانی درباره بحران پیری کشور درشرایطی مطرح میشود که حدود دو سال از تصویب و ابلاغ قانون حمایت از خانواده وجوانی جمعیت میگذرد اما همچنان سونامی پیری در کشور یکی از چالشهای اساسی است.
براساس اطلاعات مرکز آمار ایران
جلوگیری از پیری جمعیت
نرخ باروری به بالای 2.1برسد
تولد بیش از 3 فرزند در هر خانواده
ایجاد تعادل جمعیتی
کاهش سالانه 10 درصدی طلاق
افزایش سالانه 10 درصدی ازدواج
منبع: جام جم
انتهای پیام/