موشن گرافی تسنیم| از روز نکبت تا طوفان الاقصی
اگرچه ویرانی گسترده نوار غزه نتیجه مستقیم جنگ ۷ ماهه اخیر است، اما بدون شک سرنوشت این باریکه نیز به تحولات روز نکبت در سال ۱۹۴۸ گره خورده است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فلسطینیان از روز 15 مه 1948 (25 اردیبهشت 1327) که یادآور اشغال 744 شهر و روستای فلسطینی و نابودی کامل 530 مورد آنها و دست کم 70 مورد کشتار و قتل عام فلسطینیان توسط جوخه های ترور رژیم صهیونیستی است، با عنوان «روز نکبت» یاد میکنند. به دلیل گذشت زمان زیاد و از سوی دیگر فاصله جغرافیایی نوار غزه از مناطق مرکزی سرزمینهای اشغالی و کرانه باختری و شهر بیت المقدس، تصور این امر که غزه نیز به شدت تحت تأثیر پیامدهای نکبت قرار گرفته تا حدی دشوار است. پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم روز نکبت برای فلسطینیان ساکن غزه در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
نوار غزه نیز از همان روزهای آغازین حیات استعماری رژیم صهیونیستی، شدیداً تحت الشعاع مظاهر اشغالگری اسرائیلیها قرار گرفت. آواره شدن تعداد زیادی از فلسطینیان باعث شد، حد فاصل سالهای 1948 – 1949، 8 اردوگاه پناهجویان در نوار غزه با وجود مساحت اندک این باریکه شکل بگیرد.
شمار آوارگان فلسطینی ساکن در هشت اردوگاه جبالیا، خان یونس، شاطی، نصیرات، بُریج، مغازی، دیرالبلح و رفح در سال 2022 از 1 میلیون و 600 هزار نفر گذشت. در حقیقت نزدیک به 70% از جمعیت 2 میلیون و 300 هزار نفری غزه (تا پیش از جنگ اخیر) ساکن این 8 اردوگاه بودند با حداقل امکانات زندگی می کردند.
این همه ماجرای اشغالگری اسرائیل نیست و صهیونیستها با اعمال انواع سیاستهای اشغالگرانه حق طبیعی حیات فلسطینیان را به شدت محدود کرده اند. در جنگ شش روزه 1967، رژیم صهیونیستی بیت المقدس، کرانه باختری، نوار غزه، بلندی های جولان و نهایتاً صحرای سینا را به سرزمینهای تحت اشغال خود اضافه کرد. اشغال نوار غزه و کرانه باختری تا سال 1994 به صورت کامل ادامه پیدا کرد و تنها در پی سازش اسلو کمرنگتر شد.
از سال 1967 تا 1985، 13 شهرک و سکونتگاه صهیونیست نشین در نوار غزه ساخته شد که مهمترین آنها عبارت بودند از کَفَر داروم، نتصاریم، موراگ، گوش قطیف و نتصر حزانی. جمعیت شهرکهای صهیونیست نشین در سال 2004 (یک سال پیش از خروج اسرائیل از نوار غزه) به حدود 7 هزار نفر بالغ شده بود. این میزان تقریبا یک درصد جمعیت نوار غزه را شامل میشد، اما صهیونیستها از نظر مساحت 25% خاک غزه را به شهرکهای خود اختصاص داده بودند.
سارا روی در کتاب «اقتصاد سیاسی توسعه زدایی از نوار غزه» مینویسد در اواخر حضور صهیونیستها در غزه، هر یک مایل مربع از این باریکه محل زندگی و تجمع 2 هزار فلسطینی بود ولی در همان زمان در هر یک مایل از شهرکهای صهیونیست نشین 115 نفر حضور داشته است.
روی دیگر اشغالگری صهیونیستها تخریب تنها فرودگاه این باریکه در اواخر حضور صهیونیستها در غزه بوده است. فرودگاه دولتی یاسر عرفات در سال 1998 در جنوب غزه راه اندازی شد ولی با شروع انتفاضه دوم در سال 200 اسرائیلیها اقدام به بمباران این فرودگاه کرده و نهایتاً در سال 2001 آن را کاملاً نابود کردند.
در نتیجه سیاستهای اشغالگرانه اسرائیل گرایش اجتماعی بیشتری به مقاومت علیه رژیم صهیونیستی در نوار غزه بهوجود آمد. از اواخر دهه 1980 گروههای مقاومت به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کردند و ظرف چند سال پایگاهی قدرتمند در این باریکه ایجاد کردند.
با خروج اجباری صهیونیستها از نوار غزه و پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی سال 2006 فلسطین که به تشکیل کابینه توسط این گروه فلسطینی منجر شد، رژیم اسرائیل سیاست تحریم و محاصره غزه را در دستورکار خود قرار داد و با اعمال شدیدترین تدابیر استعماری و امنیتی نوار غزه را ظرف چند سال به بزرگترین زندان روباز جهان مبدل کرد. اعمال تحریم شدید، تعطیلی 6 گذرگاه از 7 گذرگاه، نقض توافقنامههای اقتصادی و امنیتی و جلوگیری از ورود کمکهای بشردوستانه به این باریکه از سال 2007 در دستورکار رژیم صهیونیستی قرار گرفت. در نتیجه این محاصره، امنیت غذایی در نوار غزه به شدت به مخاطره افتاد و بیکاری جمعیت جوان ظرف چند سال به 50 درصد افزایش یافت. این محاصره در طول 15 سال گذشته ادامه یافته و از زمان شروع جنگ اخیر نیز با شدت بیشتری دنبال میشود.
در طول 10 سال گذشته تقریبا هر دو سال یکبار شاهد یک هجوم نظامی از سوی صهیونیستها به نوار غزه بوده ایم و طوفان الاقصی از این حیث نخستین باری است که فلسطینیان ابتکار عمل حمله را برعهده داشته اند. در نتیجه این جنگها بیش از 50 هزار فلسطینی اهل غزه تا کنون به شهادت رسیده اند.
با شروع عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023 اسرائیل بهانه جدیدی برای هدف قرار دادن این منطقه به دست آورد و ویران سازی و کشتار وسیع غیرنظامیان برای انتقام گیری از شکست هفتم اکتبر را در 7 ماه گذشته به اجرا درآورده است.
گفته میشود حجم ویرانی نوار غزه در حدی است که 62 % منازل مسکونی، یعنی بیش از 290 هزار خانه تا کنون در آن کاملاً از بین رفته اند و بیش از یک میلیون نفر از جمعیت این باریکه منازل خود را از دست داده اند. همچنین بانک جهانی اخیراً اعلام کرده 18.5 میلیارد دلار برای بازسازی این منطقه مورد نیاز است. این رقم برابر با 97 درصد ارزش تولید ناخالص داخلی فلسطین (در مجموع کرانه باختری و نوار غزه) است.
برخی خبرها حاکی از این است که رژیم صهیونیستی قصد دارد چهار منطقه امنیتی در نوار غزه ایجاد کند و برخی از شهرک های سابق را مجدداً در این باریکه بنا کند. این امر سطح جدیدی از اشغالگری صهیونیست ها را به منصه ظهور می رساند. در واقع پر واضح است که یوم النکبه پیامدهای مستقیم زیادی را برای زندگی اهالی غزه نیز در پی داشته است.
انتهای پیام/