امیرعبداللهیان به یک سرمایه اجتماعی برای ایران تبدیل شده است

همایش "دیپلمات دانشور، منظومه فکری و دستاوردهای عملی وزیر شهید دکتر حسین امیرعبداللهیان" در مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه برگزار شد.

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، همایش "دیپلمات دانشور، منظومه فکری و دستاوردهای عملی وزیر شهید دکتر حسین امیرعبداللهیان" با حضور علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه و نیز دکتر شیخ الاسلامی، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تنی چند از وزرا و معاونین سابق وزارت خارجه، سفرای خارجی مقیم تهران و اساتید دانشگاه و نمایندگان محور مقاومت یکشنبه 17 تیر ماه 1403 در مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه برگزار شد.

علی باقری سرپرست وزارت خارجه در این نشست گفت: این مراسم به مناسبت شهادت وزیر خارجه شهید دکتر امیرعبداللهیان برگزار شده است.

وی افزود: ما نزدیک به 50 روز پیش با یک حادثه‌ای مواجه شدیم که این‌ حادثه منجر به شهادت رییس جمهور  عزیز و وزبر خارجه گرامی و تعدادی دیگر از مقامات کشورمان شد. آغاز این حادثه با حماسه جمهور بود، با حضور میلیونی مردم در تکریم‌ این شهدا و پایان آن هم با حماسه جمهور بود، با مشارکت پرشور مردم‌ عزیر ایران در انتخابات ریاست جمهوری و امروز هر چند که یاد شهدای عزیرمان هستیم ولی مفتخریم‌ مردم سالاری اسلامی در جمهوری اسلامی ایران یک‌ حقیقت و واقعیت انکار ناپذیر است که تحت هر شرایطی مسیر بالنده و پر نشاط خودش را طی خواهد کرد. چه در زمانی که شهرهای ایران تحت بمباران صدام دیکتاتور بود و چه در شرایطی که مردم‌ ما نابهنگام‌ رییس جمهور خودشان را از دست دادند.

امروز شهید امیرعبداللهیان به یک سرمایه اجتماعی برای جمهوری اسلامی تبدیل شده است

علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه کشورمان در این همایش گفت: بزرگ‌ می‌داریم این حماسه حضور میلیونی مردم عزیزمان را چه در آیین گرامیداشت شهدای پرواز در اردیبهشت و چه با حضور با شکوه در انتخابات هفته گذشته که در نهایت به انتخاب رییس جمهور منتخب جناب آقای پزشکیان منجر شد و این مایه مباهات همه ماست که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که حتی شدیدترین‌ حادثه‌ها به پایه‌های اصلی مردم سالاری نه تنها صدمه نمی‌زند بلکه باعث تحکیم‌ آن می‌شود.

تلاش می‌کنم چند جمله‌ای را در باب موضوع این‌ نشست بگویم، درباره یک شخصیت بزرگ، به جهت اینکه شهید امیرعبداللهیان اگر شهید نمی‌شد وزیر خارجه کنونی یا سابق بود ولی امروز شهید امیرعبداللهیان به یک سرمایه اجتماعی برای جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

این‌ شخصیت در میدان عمل و با سازوکار دیپلماسی جمهوری اسلامی نقش آفرینی‌های عینی موثر و نتیجه بخشی داشت و این برای همه ما در شرایط مختلف می‌تواند الگو باشد و هم راهنما، لذا یکی از کار ویژه‌های مرکز مطالعات سیاسی به عنوان اتاق فکر و مرکز اندیشه دستگاه سیاست خارجی این است که بتواند این رفتارها، کردارها، سیاست ورزی‌ها و کارکرد عملی شهید امیرعبداللهیان را در طول دوره خدمت بتواند به الگوهای سیاست خارجی ایران تبدیل کند و ما به عنوان سرمایه ارزشمند انقلاب به شهید امیرعبداللهیان نگاه کنیم.

برای اینکه بتوانیم در عرصه سیاست خارجی نقش آفرینی کنیم‌ نیاز داریم جایگاه خودمان را مستحکم کنیم

سرپرست وزارت امور خارجه گفت: چند رکن اساسی در سیاست‌ورزی دولت آقای رییسی و وزارت امیرعبداللهیان به عینه مشاهده می‌شود، جای خوشبختی است که این‌ سه رکن اصلی مورد وفاق ملی است و ما در داخل کشور در این‌عرصه معارض نداریم. رکن اول بحث سیاست همسایگی است، ما برای اینکه بتوانیم در عرصه سیاست خارجی نقش آفرینی کنیم‌ نیاز داریم جایگاه خودمان را مستحکم کنیم. تعامل با همسایگان و باز کردن باب گفتگو و زبان مشترک‌ با همسایگان شرط لازم برای تحرک در میدان پر فراز و نشیب مناسبات بین‌المللی است و این یک واقعیت عینی است که امروزه بعد از روزها تلاش مجاهدانه این وزیر شهید ما با یک منطقه‌ای مواجه هستیم که این‌ منطقه همسویی و همگرایی و هم‌جهتی در عرصه اهداف و آرمان‌های مشترک را تعقیب می‌کند.

این امر به این معنا نیست که ما و همسایگانمان هیچ‌ تفاوتی با هم‌ نداریم، چرا بین‌ ما تفاوت وجود داد اما هنر سیاست همسایگی این بود و هست که اولا اجازه ندهیم تفاوت‌ها به اختلاف تبدیل شود و بلکه حتی اختلاف‌ها را از مسیر تعامل سیاسی و دیپلماسی و از دریچه گفتگو به افق حل و همکاری تبدیل کنیم.

نقطه شروع سیاست همسایگی اعتماد متقابل همسایگی است

وی ادامه داد: در آغاز فعالیت دکتر امیرعبداللهیان ما با شرایطی مواجه بودیم که بعضی از کشورهای متطقه با ایران مناسباتشان در وضعیت مطلوب نبود و یکی دو کشور هم‌ مناسبات دیپلماسی‌شان با ما قطع بود، ولی امروز این‌ واقعیت پیشروی ماست که مناسبات ما با همسایگان یک‌ مناسبات فزاینده و مناسبات مبتنی بر تعاملات مشترک‌ است و این انتخاب مشترک‌ همه همسایگان و کشورهای منطفه است که اجازه ندهیم‌ و فضایی ایجاد نکنیم‌ که تفاوت‌ها و اختلاف‌های ما به منشای برای واگرایی تبدیل شود. این واقعیت را حداقل در طول این چند روزه‌ای که من مسئولیت داشتم در زبان و کلام و رفتار همتایان خودم در کشورهای متطقه، چه در مکالمات تلفنی چه در دیدارهای حضوری به عینه مشاهده کردم.

با مشکلاتی مواجه هستیم ولی این مشکلات به راحتی با تعامل قابل حل است. چون هر چه ما در هم تنیدگی در متطقه ایجاد کنیم‌ مسائل ما ممکن است بیشتر شود اما ما نباید اجازه دهیم این‌ مسائل به موضوعات اختلافی تبدیل شود. نقطه شروع سیاست همسایگی اعتماد متقابل همسایگی است و این الحمدلله محقق شده، این اعتماد بین ایران و همسایگان‌ وجود دارد و این فضایی است که حتی بین دیگر همسایگان هم به واسطه این سیاست هوشمندانه جمهوری اسلامی شکل عملی به خودش گرفته است.

قطعا این اعتماد متقابل با تحکیم و استحکام مناسبات و همکاری‌های اقتصادی باید دنبال شود. ما نیاز به درهم تنیدگی اقتصادی کشورهای منطقه داریم، این در هم‌تنیدگی است که می‌تواند پایداری در مناسبات همسایگی را تضمین کند. در این شرایط است که ما در منطقه قطعا می‌توانیم مدعی این باشیم‌ که خودمان می‌توانیم‌ ثبات و امنیت و صلح را در منطقه تضمین‌ کنیم.

به واسطه سیاست‌ها و دیپلماسی هوشمندانه دکتر امیرعبداللهیان ما شریک در تصمیم گیری این‌کشورها تبدیل شدیم

هنر دیپلماسی، تبدیل هوشمندانه مولفه‌های قدرت به اقتدار است

علی باقری همچنین گفت: اختلاف در منطقه به معنای حفره و شکافی برای نفوذ بیگانگان و دشمنان ملت‌ها و دولت‌های منطقه است و این عقلانیت راهبردی اکنون در کشورهای منطقه وجود دارد و همزیستی با یکدیگر شرط اول ثبات و پایداری امنیت و صلح در منطقه است. حتی در مواردی که با هم تفاوت‌هایی هم داریم این رویکرد باعث شده که این‌ تفاوت‌ها نه تنها منجر به اختلاف نشود، حتی در خیلی از موارد عرصه‌ای برای تعامل و به هم پیوستگی منطقه‌ای شود.

نکته دوم در سیره شهید امیرعبداللهیان در عرصه مناسبات خارجی، موضوع هم افزایی با کشورهای مستقل و قدرت‌های نوظهور است. این یک واقعیت است که اگر دیروز ما همکار در اجرای امور مختلف با کشورهای مستقل و قدرت‌های نوظهور بودیم، امروز به واسطه سیاست‌ها و دیپلماسی هوشمندانه دکتر امیرعبداللهیان ما شریک در تصمیم گیری این‌کشورها تبدیل شده‌ایم.

عضویت ایران در بریکس و شانگهای به این‌ معناست که ایران در کنار دیگر قدرت‌هایی که در عرصه مناسبات بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای دارند تبدیل به یک بازیگری شده که این بازیگر می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های آنها تاثیرگذاری جدی داشته باشد و این‌ خود یک‌ ظرفیت بسیار بزرگ برای تبدیل مولفه‌های قدرت ایران به اقتدار در مناسبات بین‌المللی است.

هنر دیپلماسی، تبدیل هوشمندانه مولفه‌های قدرت به اقتدار است و این‌کار در فرایند حضور و نقش آفرینی ایران در مناسبات چند جانبه در مقابل یک جانبه گرایی آمریکا یک واقعیت انکار ناپذیر است که این مورد هم هیچ معارضی ندارد. کسی در واقع به دنبال تامین منافع ملی باشد و آینده و پیشرفت کشور را بخواهد نمی‌تواند معارض این باشد که ما به عنوان یک قدرت منطقه‌ای جایگاه و شان شایسته خود را در سازوکارهای بین‌المللی پیدا نکنیم و این واقعیت امروز محقق شده و این یک امر انکار ناپذیر است.

به هر حال یکی از کار ویژه‌های سیاست ورزی در مناسبات بین‌المللی این است که دستگاه سباست خارجی بتواند پایداری و تضمین در عرصه بازدارندگی را تامین و تثبیت کند و ما امروز با قاطعیت می‌توانیم بگوییم با تدابیری که در طول این سه سال انجام شد و بسترسازی‌های مخنلفی که در عرصه تقویت مولفه‌های قدرت جمهوری اسلامی اندیشیده شد و تصمیماتی که در این باره گرفته شد و اقداماتی که انجام شد، که برجسته‌ترینش عملیات وعده صادق بود، ایران می‌تواند با شجاعت و با صراحت و قاطعیت بگوید که در مقابل دشمنان خودش به بازدارندگی دست پیدا کرده است. اگر یک‌ زمانی ما صرفا از توانمندی‌های کشور  برای ایجاد بازدارندگی صحبت می‌کردیم امروز این توانمندی به منصه ظهور رسیده و دشمنان این‌ کشور و ملت، با همه وجود خودشان قدرت بازدارندگی ایران را لمس کردند و این هم یکی از آورده‌های دوره وزارت شهید امیرعبداللهیان است.

تاکیدم بر این‌ است که این‌ سه رکن اساسی یعنی سیاست همسایگی، هم افزایی با قدرت‌های مستقل و نوظهور و بازدارندگی سه مولفه اجماعی است و هیچ‌ معارضی نمی‌تواند داشته باشد و نکته مهمتر این است که با اقبال بیرونی مواجه شده است. سیاست همسایگی ما صرفا در میان همسایگان با اقبال مواجه نشده بلکه در دور دست‌ها صدا، آثار و پیامدهای این سیاست راهبردی به عینه در گفتار و رفتارشان دیده می‌شود.

این یک واقعیت غیر قابل انکار است که عرصه تعامل با قدرت‌های بزرگ و نوظهور که یک‌ گفتمان‌ جدید در مقابل یک‌جانبه گرایی شکست خورده آمریکا مطرح شده، ایران در دورانی که این‌چند جانبه گرایی دارد اوج‌ پیدا می‌کند سوار بر این مرکب شده و هوشمندانه و مقتدرانه در تعیین مسیر چند جانبه گرایی به طور جدی می‌تواند نقش آفرینی کند و اکنون هم در حال نقش آفرینی است و این واقعیت تردید ناپذیر است، لذا این بستر و زمینه‌ای که توسط دولت شهید رییسی و میدان‌داری و سیاست ورزی شهید امیرعبداللهیان محقق شد نوید بخش ثبات امنیت و صلح در منطقه و بستر سازی برای همکاری است.

این یک واقعیت است که ایران در عرصه بازدارندگی هم مولفه‌های قدرت خود را جایی به کار گرفت که تضمین امنیت و ثبات منطقه‌ای باشد، جایی که صهیونیست‌ها می‌خواستند ثبات و امنیت منطقه را با شیطنت و خباثت علیه دیگر ملت‌ها به خطر بیاندازند، ایران یک تنه وارد میدان شد و به نمایندگی از دیگر بازیگران منطقه این واقعیت را به دشمنان و تنش آفرینان منطقه فهماند که اگر خارج از چهارچوب عمل کنند باید هزینه سنگینی بدهند و این به نظر من باز هم امید بخش و تحکیم‌ بخش سیاست همسایگی ایران است، به همین‌ جهت هم هست که این ابتکار ایران مورد اقبال و استقبال کشورهای منطقه هم قرار گرفت.

امیدوارم‌ با بحث‌های این‌ نشست و نقشه راهی که ترسیم‌ می‌شود برای آینده، بتوانید در مجموعه دفتر مطالعات سیاسی چهارچوبی را برای ترسیم و الگوهای رفتاری در عرصه دیپلماسی برگرفته از سیره سیاست ورزی شهید امیرعبداللهیان تدوین کنیم و بتوانیم یک آورده جدی برای آیندگان از این سرمایه ارزشمند و ابدی انقلاب داشته باشیم و بتوانیم در این مسیر موفق باشیم.

 

علی باقری: به صورت تلفنی با دکتر پزشکیان صحبت کرده‌ام

علی باقری کنی سرپرست وزارت امور خارجه در حاشیه همایش "دیپلمات دانشور، منظومه فکری و دستاوردهای عملی وزیر شهید دکتر حسین امیرعبداللهیان" که در مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه برگزار شد، در جمع خبرنگاران گفت: نوع سیاست ورزی که شهید حسین امیرعبداللهیان داشت بستر مناسبی را برای تحرک دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرد. به نظر من این اقبال و استقبالی هم‌ که از انتخاب مردم ایران انجام می‌شود در امتداد همان سیاست ورزی است و در واقع نشان دهنده این است که مسیر سیاست خارجی ما یک مسیر در واقع درستی را طی می‌کند و این موجب انباشت سرمایه‌ها در عرصه سیاست خارجی خواهد شد و دست، دست اندرکاران عرصه مناسبات خارجی را بیش از گذشته برای پیشبرد اهداف ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران پر خواهد کرد.

باقری در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا با آقای پزشکیان، رییس جمهور منتخب دیداری داشته‌اید گفت: هنوز دیداری نداشته‌ام، ولی تلفنی صحبت کرده‌ام.

علی اکبر صالحی وزیر خارجه پیشین و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی هم در پاسخ به سوالی در مورد اینکه چه پیشنهادی به دولت جدید دارند گفت: راه شهید امیرعبداللهیان را ادامه دهند.

انتهای پیام/