توصیه هایی برای تقویت کریدور شمال- جنوب در مقابل آیمک

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، به تازگی مرکز پژوهشهای مجلس گزارشی در خصوص کریدور عرب مد تهیه کرده است. در بخشی از این گزارش آمده است،کریدور اقتصادی هند- خاورمیانه- اروپا (آیمِک) با ایجاد بسترهای اقتصادی، امنیتی و لجستیکی، موجب تمایل بیشتر کشورهای عربی به پروژه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی می شود و از این جهت مورد حمایت ویژه هند و ایالات متحده آمریکا قرار دارد.

در حالی که کریدور حمل ونقلی شمال- جنوب چه از منظر شرایط تحریمی ایران و چه از نظر مختل شدن دسترسی به اروپا بعد از جنگ اوکراین، جذابیت چندانی برای هندی ها نداشته و نگاه هند به این کریدور، معطوف به دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی بوده است. با این حال، با وقوع عملیات های 7 اکتبر، امنیت مرزها و بنادر سرزمین های اشغالی و در سطحی کلان تر موجودیت رژیم صهیونیستی با چالش جدی مواجه و اتصال آیمک به اروپا نیز دست کم تا زمان تعیین اوضاع منطقه مختل شد.

براساس این تحولات، به نظر می رسد هند در وضعیت عدم قطعیت نسبت به دو گزینه آیمک و کریدور شمال- جنوب برای ایجاد اتصال چندشیوه ای به اروپا قرار گرفته و در این شرایط، تصمیم به بازی همزمان در دو زمین ایران و رژیم صهیونیستی گرفته است. همچنین انجام عملیات وعده صادق اگرچه توانست در نگاه هندی ها، کفه آیمک را پایین تر و کفه کریدور شمال- جنوب را نسبت به قبل بالاتر بیاورد؛ اما اینکه انتظار برود که به صرف این اقدام، وزن کریدور شمال- جنوب از آیمک بیشتر شده باشد دور از ذهن می نماید.

در گزارش حاضر، توصیه هایی برای تقویت کریدور شمال- جنوب در مقابل آیمک مطرح شده است؛ از جمله اصلاح موافقت نامه «کریدور حمل ونقل شمال- جنوب» و ارتقای آن به «کمربند اقتصادی شمال- جنوب» شامل ابتکارعمل هایی برای ایجاد یکپارچگی اقتصادی بین کشورهای منطقه.

بستر های اقتصادی و امنیتی شکل گیری آیمک

گفتنی است توان هند برای ادغام شدن در یک کریدور از هند به اروپا که از کشورهای عربی و مدیترانه عبور می کند (مانند آیمک)، اساساً به این بستگی دارد که هند چگونه مجموعه شرکای خارجی خود را برای مشارکت در زنجیره های ارزش صنایع تولیدی مدیریت می کند. به طور کلی، این مشارکت های اقتصادی ذیل سه بستر شامل:

1. کریدور غذایی هند (که معماری تجاری عرب -مد را ارتقا می دهد)،

2. کریدور نوآوری (زنجیره های ارزش صنایع تولیدی انرژی سبز و فناوری نوآورانه)

3. صنایع تولیدی پتروشیمی (یکپارچه سازی زنجیره ارزش هیدورکربن هند)

به عنوان مثال  در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی، به دلیل هم زیستی بین نیاز استراتژیک کشور های عربی حاشیه خلیج فارس به تضمین امنیت غذایی و نیاز استراتژیک هند برای افزایش ارزش تولیدات غذایی، فراوری مواد غذایی به عنوان محور مرکزی یکپارچه سازی زنجیره ارزش هند در آیمک مطرح شده است. در این راستا، امارات قصد دارد دانه های غذایی، میوه ها وسبزیجات را مستقیما از کشاورزان هندی خریداری کرده و به هشت کارخانه فراوری که با تامین مالی خود در هند می سازد، تحویل دهد.

هند از کریدور عرب _مد چه اهدافی را دنبال میکند؟
در همین خصوص سامان فریدونی، عضو دفتر دیپلماسی واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: کریدور عرب - مد در خاورمیانه ذی‌نفعانی مشخص دارد. کشور‌های امارات و عربستان به دنبال استفاده از این ظرفیت هستند. این دو کشور با ایران در افزایش نفوذ و قدرت در منطقه رقابت دارند. ایران در سال‌های اخیر توانسته است با گفتمان مقاومت و ایجاد رابطه با قدرت‌های بزرگ جهانی، نفوذ زیادی در منطقه به دست آورد. امارات و عربستان سعودی به دنبال تحولات ساختاری در منطقه هستند که یکی از راهکار‌های آن‌ها شرکت در کریدور عرب - مد است. این دو کشور با ورود به این کریدور می‌توانند با هند که یک قدرت بزرگ آسیایی است اتحاد جدیدی ایجاد کنند که به اهمیت و تاثیر گذاری آن‌ها در منطقه می‌افزاید.
هدف دیگری که این کشور‌ها در تعقیب آن هستند، اقتصاد پایدار و به‌دور از وابستگی به نفت است. این کشور‌ها می‌خواهند با کاهش وابستگی به نفت و گسترش تجارت و سرمایه‌گذاری، پویایی اقتصادی خود را افزایش دهند. اقتصاد این دو کشور وابسته به نفت است. این اقتصاد بسیار شکننده و تأثیر پذیر است و با هر تحولی در جهان که قیمت نفت تغییر کند، این اقتصاد‌ها دچار شوک و تغییر خواهند شد. یکی از معیار‌های قدرت در عصر حاضر اقتصاد پایدار است و از این رو این دو کشور به دنبال پویا کردن اقتصاد خود هستند.

چالش‌های فنی و زیرساختی
این پروژه نیاز به ساخت و اتصال زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و ارتباطات بین طرف‌های مختلف دارد. برای مثال، راه‌آهن بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی هنوز ساخته نشده است و نیاز به توافقات قانونی و مالی دارد. همچنین، خطوط لوله برای انتقال نفت، گاز و هیدروژن پاک باید با استاندارد‌های فنی و ایمنی مناسب طراحی و ایجاد شوند. کابل‌های الکتریکی و فیبر نوری برای انتقال برق و داده‌ها نیز باید باتوجه‌به شرایط زمین‌شناسی و محیطی منطقه تدارک دیده شود.

نکته‌ای که بسیار جالب و نشان‌دهنده دور از دسترس بودن این طرح است، ضعف زیرساختی کشور‌های دخیل در این پروژه است. حمل‌ونقل ریلی بین امارات و عربستان ظرفیت انتقال حجم عظیم کالا را ندارد. بر اساس آمارها، ظرفیت راه‌آهن بین امارات و عربستان فقط 16 میلیون تن در سال است، درحالی‌که حجم تجارت هند و اروپا بیش از 100 میلیون تن در سال است.
بنابراین، لازم است طرفین با سرمایه‌گذاری بیشتر و بهبود زیرساخت‌های راه‌آهن، ظرفیت این خط را افزایش دهند. همچنین، لازم است با حذف موانع گمرکی و قانونی، انتقال کالا را سرعت بخشید.

انتهای پیام/