پیری جمعیت نیاز به خون اهدایی را بیشتر می‌کند
طی سال‌های اخیر با افزایش مصرف خون مواجه بوده‌ایم و یکی از اصلی‌ترین دلایل این افزایش مصرف هم، بالا رفتن سن جمعیت است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، چند سالی می‌شود که کشورمان از مرحله جوانی عبور کرده و جمعیت کشورمان وارد مرحله میانسالی شده‌است. با همین روند نرخ باروری و تولد‌ها اگر پیش برویم، پیری جمعیت چندان از ما دور نیست. افزایش سن جمعیت چالش‌های خاص خودش را دارد و می‌تواند باعث افزایش بار بیماری‌ها و همچنین افزایش نیاز به خدمات بهداشت و درمان شود. همچنانکه طی سال‌های اخیر با افزایش مصرف خون مواجه بوده‌ایم و یکی از اصلی‌ترین دلایل این افزایش مصرف هم، بالا رفتن سن جمعیت است. از سوی دیگر به تناسب افزایش سن جمعیت، سن اهداکنندگان مستمر خون هم بالا رفته‌است، به گونه‌ای که به گفته مهندس شهرام میرزایی، معاون اجتماعی سازمان انتقال خون میانگین سنی اهدا کنندگان مستمر بین 30 تا 45 سال بوده‌است. این در حالی است که افراد از 18 سالگی می‌توانند اهدای خون داشته‌باشند و این روند در 35 سالگی متوقف می‌شود. بنابراین باید سن اهداکنندگان مستمر خون کاهش یابد. با وجود این، در بین جمعیت جوان جامعه با چالش‌هایی مواجهیم که موجب معافیت موقت یا حتی دائم آن‌ها از اهدای خون می‌شود؛ اقداماتی همچون تتو یا پیرسینگ مد‌های تازه‌ای هستند که علاوه بر در معرض خطر قرار دادن سلامتی خود جوانان، می‌تواند آن‌ها را تا یک سال از اهدای خون معاف کند. این در حالی است که ممکن است در مدت همین یک سال یکی از عزیزان خودشان نیازمند خون باشد، اما آن‌ها نتوانند خون خود را به او بدهند.
آقای میرزایی! موضوع افزایش سن داوطلبان مستمر اهدای خون یکی از چالش‌هایی است که طی سال‌های اخیر با آن مواجه بودیم و این مسئله ضرورت حرکت به سمت جوانسازی داوطلبان را جدی‌تر می‌کند. به خصوص اینکه در سطح جامعه هم با افزایش سن جمعیت و به تبع آن بیماری و نیاز بیشتر به خون مواجهیم. در ابتدا آمار و ارقامی از وضعیت اهدای خون در کشور ارائه بدهید و بفرمایید اهداکنندگان مستمر ما بیشتر در چه بازه سنی‌ای هستند؟
در سه ماه اول سال جاری، 629 هزار نفر برای اهدای خون مراجعه کرده‌اند که نسبت به دوره مشابه سال قبل 6 درصد رشد را شاهد بودیم. بیشترین بازه سنی هم که عزیزان اهدا‌کننده داشتند بین 30 تا 45 سال بوده‌است. البته همانطور که مستحضر هستید در حال حاضر ما افزایش میانگین سنی و کاهش نرخ رشد جمعیت را در کشور داریم و همین مسئله در آینده موجب می‌شود ما با افزایش میزان مصرف خون در جامعه مواجه شویم. بر این اساس سال گذشته هم میزان مصرف خون نسبت به سال مشابه در سال 1401 افزایش داشته و این افزایش یقیناً در سال‌های آینده هم تکرار خواهد شد. در نتیجه باید مدیریت ذخایر خونی کار بسیار حیاتی و ضروری در سازمان است و باید مد‌نظر قرار بگیرد. بابت همین موضوع برنامه‌هایی تدارک دیده شده تا ما بتوانیم مدیریت ذخایر خون و اهداکنندگان بیشتری را به ویژه از جوانان و بانوان در جمع خودمان داشته‌باشیم. یکی از برنامه‌های اصلی که سازمان در سال 1403 به دنبال آن است، افزایش میزان مشارکت جوانان و بانوان است.
شرایط سنی اهدای خون چیست؟
بیشترین اهداکنندگان ما بین 30 تا 45 سال سن دارند. این در حالی است که از 18 سالگی تا 65 سال افراد می‌توانند اهدای خون داشته‌باشند. پس جوانان ما از 18 سالگی می‌توانند به عنوان اهدا‌کننده حضور پیدا کنند.
شما به عنوان معاون اجتماعی سازمان انتقال خون فکر می‌کنید چرا اهداکنندگان مستمر ما جوانسازی نمی‌شوند؟
برای اینکه این موضوع اتفاق بیفتد، باید یک فرهنگ‌سازی شود و فرهنگ اهدای خون داوطلبانه را در بین جوانان توسعه دهیم. حقیقتاً جوانان ما امروز نسبت به اهدای خون و تأثیر آن در زندگی فردی و اجتماعی آشنایی و شناخت کافی و وافی ندارند و مزایای اهدای خون در کمک به سلامت جامعه و اهمیت آن را نمی‌دانند. ما به دنبال این هستیم که بتوانیم این فرهنگ را در بین اقشار جوان جامعه گسترش دهیم و به همین‌خاطر سراغ همکاری با دستگاه‌های مسئول در امور فرهنگی، اجتماعی و آموزشی و ظرفیت‌هایی که در دانشگاه‌ها، حوزه، وزارت ورزش و جوانان وجود دارد، رفته‌ایم و می‌خواهیم از تمامی ظرفیت‌ها در این زمینه استفاده کنیم تا بتوانیم فرهنگ را گسترش بدهیم. از طرفی باز حضور جوانانمان را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که به عنوان اهداکنندگان مستمر در کنار ما حضور داشته‌باشند. با توجه به اینکه ما طبق شرایط استاندارد از افراد 18 سال تا 65 ساله می‌توانیم خون‌گیری داشته‌باشیم، باید برنامه‌ریزی‌مان به گونه‌ای باشد که بتوانیم جوانان بیشتری را در جمع سازمان داشته‌باشیم تا بتوانیم تا زمان بازنشستگی اهداکنندگان مستمر از حیث اهدای خون، برای تأمین خون مورد نیاز جامعه عزیزان دیگری را در کنارمان داشته باشیم.
بعضی از اهداکنندگان مستمر ما ممکن است بیمار شوند یا جراحی انجام دهند یا مسائلی از این دست برایشان حادث شود و از چرخه اهدا‌کننده خارج یا به نوعی معاف شوند، اما ما باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که همیشه شاهد رشد اهدای خون باشیم، چراکه با وجود پیشرفت علم به خصوص در حوزه علوم پزشکی تا به امروز هیچ گزینه‌ای جایگزین خون نشده و هنوز که هنوز است، ما به خون اهدایی افراد برای بیماران وابسته هستیم. در نتیجه برای تأمین سلامت جامعه، باید خون مورد نیاز مراکز درمانی‌مان را تأمین کنیم و در سطح کشور باید این برنامه‌ریزی‌ها را داشته باشیم تا خلئی در تأمین خون به‌وجود نیاید. خوشبختانه در دو سال گذشته ما صددرصد نیاز مراکز درمانی‌مان را به خون تأمین کردیم و این را مدیون حضور و همراهی اهداکنندگان عزیز و تلاش وافر همکاران در کل کشور هستیم.
آقای میرزایی! موضوعی که طی سال‌های اخیر در سطح جامعه و به خصوص در میان جوانان شاهد هستیم یک‌سری رفتار‌ها و شاید بتوان گفت یک‌سری مد‌های اجتماعی مانند تتو، پیرسینگ و کار‌هایی از این قبیل است که هم می‌تواند به سلامت خود افراد ضرر بزند و آن‌ها را در معرض ابتلا به انواع بیماری‌هایی که از طریق خون منتقل می‌شود، قرار دهد و هم افرادی را که چنین کار‌هایی انجام می‌دهند، از حیطه افرادی که می‌توانند اهدا کننده خون داشته‌باشند، خارج می‌کند. چرا مواردی همچون تتو یا پیرسینگ جزو موارد منع اهدای خون است و این منع تا چه زمانی ادامه دارد؟
همانطور که اشاره فرمودید، مواردی از این قبیل منع اهدای خون به شمار می‌رود. به هر حال یکی از اصول تأمین خون از سازمان این است که خون سالم از اهدا‌کننده سالم دریافت بکنیم؛ یعنی شخصی که می‌خواهد خون اهدا بکند، سلامتش برای ما بسیار حائز اهمیت و اگر فاقد شرایطی باشد که اشاره شده ما خون را دریافت نمی‌کنیم. با وجود این، خیلی از جوانان ما شاید آگاه نیستند شرایط اهدای خون چیست و ما چه کار‌هایی را باید انجام بدهیم و چه کار‌هایی را نباید انجام دهیم.
همانطور که اشاره فرمودید، جوان ما اگر چنین رفتار‌هایی همچون تتو، پیرسینگ، حجامت و کار‌هایی از این قبیل را انجام دهد با توجه استاندارد‌هایی که ما داریم، تقریباً تا یک سال از اهدای خون معاف می‌شود. این‌ها باید اطلاع‌رسانی شود و جوان ما این آگاهی و شناخت را پیدا کند. ما به دنبال این هستیم که بتوانیم ان‌شاء‌الله در سال جاری برای جوانان عزیز اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی داشته‌باشیم تا بدانند که با این کار خیرشان علاوه بر کمک به دیگران می‌توانند به سلامتی خودشان هم کمک کنند.
اشاره داشتید که اهدای خون به سلامتی اهدا‌کننده هم کمک می‌کند. خون دادن چه مزایایی برای خود فرد دارد؟
وقتی که افراد برای اهدای خون در نوبت‌های مختلف در طول سال مراجعه می‌کنند، ما آزمایش‌های مختلفی روی خون فرد انجام می‌دهیم تا مطمئن شویم خونش سالم است و به این ترتیب سلامت فرد مورد کنترل کل قرار می‌گیرد و خودش یک امنیتی برای سلامت افراد ایجاد می‌کند. علاوه بر اینکه خود اهدای خون برای سلامت فرد و جامعه مزایایی دارد و زنجیره‌ای از کار خیر است که می‌تواند هم به سلامت و نشاط در جامعه و هم در خود فرد منتهی شود.
چه مواردی مانع از این می‌شود که فرد بتواند اهدای خون داشته‌باشد و تا چه مدت این منع برای اهدا وجود دارد؟
در بحث استاندارد‌هایی تعریف‌شده که جهانی هم هست، شخصی که می‌خواهد اهدای خون انجام دهد باید در بازه سنی 18 سال تا 65 سال باشد و حداقل 50 کیلوگرم وزن داشته‌باشد. فواصل اهدای خون برای آقایان چهار بار در سال و برای خانم‌ها سه بار در سال است. اگر فرد سابقه آلرژی یا مصرف دارو همچنین سابقه بیماری قلبی- عروقی و ریوی یا کلیوی، سابقه تزریق خون و فرآورده‌های خونی، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه اعمال جراحی، رفتار‌های پرخطر، سابقه حجامت و تتو داشته‌باشد، براساس استاندارد‌ها فرد از اهدای خون معاف دائم یا معاف موقت می‌شود.
پس معافیت دائم ازاهدای خون هم داریم؟
بله فردی که ثابت‌شده بیماری خاصی دارد یا در آزمایشاتی که همکاران بنده انجام می‌دهند، فرد امکان اینکه بخواهد خون اهدا کند یا خونش مصرف شود وجود نداشته‌باشد، برای همیشه از اهدای خون معاف می‌شود.
مردم ما از روحیه اجتماعی بالایی برخوردارند و در کار‌های خیر و عام‌المنفعه مشارکت خوبی دارند و فکر می‌کنم از نظر اهدای خون داوطلبانه وضعیت خوبی داشته‌باشیم. درست است؟
بله؛ هم از حیث استاندارد‌ها هم از منظرحضور اهداکنندگان در منطقه خاورمیانه، ما از کشور‌های بنام هستیم و از حیث تجهیزات استان‌ها و استاندارد‌ها و فعالیت‌هایی که در سازمان صورت می‌گیرد، شاید با بسیاری از کشور‌های پیشرفته در این صنعت رقابت می‌کنیم و باعث افتخار است که ما توانستیم عدالت توزیع تجهیزات و امکانات را در سطح کشور اعمال بکنیم. در حال حاضر صددرصد خون مورد نیاز ما از اهدای خون داخلی تأمین می‌شود. واردات خون مشکلات خاص خودش را داشت و سطح استاندارد‌ها این اجازه را نمی‌دهد که بخواهیم واردات خون داشته‌باشیم. امسال پنجاهمین سالگرد تأسیس سازمان ملی انتقال خون است و 50 سال است که با همراهی و همدلی در کنار اهداکنندگان و همکاران ما توانستیم به نیازمندان خون، خدمات را ارائه دهیم. اهدای خون در کشور ما به صورت کاملاً داوطلبانه است و این هم یکی از مزیت‌های بسیار خوب و وجه تمایزی است که ما با کشور‌های دیگر داریم.
منبع: جوان
انتهای پیام/