علت بزرگ شدن پروستات در مردان + علائم و درمان

۲۱ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۰:۰۵
اخبار بازار

همان‌طور که ذکر شد یکی از بیماری‌های شایع مردان بزرگی خوش‌خیم پروستات است...

یکی از مشکلات شایع در مردان پروستات بزرگ شده است. دلایل مختلفی در این مسئله نقش دارند. معمولاً بزرگ شدن پروستات علایم خاصی ندارد ولی درصورتی‌که این علائم برای بیمار آزاردهنده باشد باید مداخلات پزشکی ضروری انجام شود. جهت آشنایی با علت بزرگ شدن پروستات در مردان و همچنین علایم و درمان آن در این مطلب همراه ما باشید.

پروستات بزرگ شده چیست؟

همان‌طور که ذکر شد یکی از بیماری‌های شایع مردان بزرگی خوش‌خیم پروستات است. برای آن‌که با این مشکل بهتر آشنا شوید، لازم است کمی در مورد غده‌ پروستات بدانید. پروستات یک غده با شکل و اندازه شبیه گردو بوده که بخشی از سیستم تولیدمثل مردان را تشکیل می‌دهد. ازنظر آناتومی این غده در زیر مثانه قرار دارد و در نزدیکی پیشابراه قرارگرفته است. در پروستات دو قسمت وجود دارد که با یک‌لایه بافتی پوشانده شده‌ است.

بزرگی خوش‌خیم پروستات یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات زمانی به وجود می‌آید که بافت اطراف آن بزرگ شود. این نوع افزایش سایز پروستات خوش‌خیم بوده و معمولاً در دو دوره از زندگی آقایان به وجود می‌آید. این حالت اولین‌ بار در اوایل دوره بلوغ است که می‌توان گفت تقریباً سایز پروستات دو برابر می‌شود. دومین بار در سن 25 سالگی شروع‌شده که با افزایش سن سایز پروستات نیز بیشتر می‌شود. زمانی‌ که پروستات بیش‌ازحد بزرگ شود در سیستم ادراری اختلال به وجود می‌آید.

همان‌طور که ذکر شد سایز عادی یک پروستات در مردان به‌اندازه یک گردو بوده و حتی می‌تواند مثل یک پرتقال بزرگ شود. در چنین حالتی روی پیشابراه فشار وارد می‌شود و دیواره مثانه ضخیم خواهد شد. درنهایت این موارد باعث ضعیف شدن مثانه شده و در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کند‌؛ بنابراین مثانه به‌خوبی تخلیه نخواهد شد و علایم گوناگونی بروز می‌کند. درصورتی‌که بیمار نتواند ادرار را دفع کند یا دچار نارسایی کلیه شود، باید هر چه سریع‌تر بزرگی پروستات درمان شود. البته برخی علایم مثل جریان ضعیف ادرار به‌عنوان مشکل جدی شناخته نمی‌شود.

علائم بزرگی خوش‌خیم پروستات

معمولاً بزرگی خوش‌خیم پروستات در اثر مسدود شدن پیشابراه و ضعیف شدن مثانه به وجود می‌آید. یکسری از علایم در قسمت تحتانی سیستم ادراری نشان‌دهنده بزرگی پروستات هستند. معمولاً این علایم شامل موارد زیر هستند:

تداوم نداشتن جریان ادرار حین دفع
درد بعد از انزال و یا هنگام دفع ادرار
رنگ و بوی غیرطبیعی ادرار
چکه کردن ادرار پس از تخلیه مثانه
شب‌ادراری
احتباس ادراری
افزایش تعداد دفعات دفع ادرار
احساس فوریت برای دفع ادرار
اختلال در شروع دفع ادرار
جریان ادرار ضعیف یا قطع مکرر

تشخیص بزرگی پروستات

با توجه به سابقه شخصی و خانوادگی ابتلا به بیماری‌های مختلف، معاینه بالینی و آزمایشات انجام‌گرفته، پزشک می‌تواند در مورد تشخیص بزرگی خوش‌خیم پروستات تصمیم‌گیری کند. برای اطلاع از سابقه خانوادگی و شخصی بیمار پزشک باید سوالاتی مثل علایم فرد، زمان شروع علایم، سابقه ابتلا به عفونت‌های ادراری مکرر، سلامت کلیه بیمار، مصرف کافئین الکل و داروهای مختلف بپرسد. در معاینه بالینی بررسی‌های لازم در مورد بزرگی غده‌های لنفاوی کشاله ران و دردناک بودن در لمس، بررسی تورم و درد بیضه‌ها و معاینه مقعد انجام می‌شود.

در معاینه مقعدی پزشک می‌تواند از طریق مقعد پروستات را لمس کند و شرایط آن را ازنظر بزرگی، دردناک بودن و مشکلات دیگر به‌طور کامل بررسی کند. برای این معاینه لازم نیست نیاز به بستری نبوده و در طی ویزیت در مطب انجام می‌شود. برای رسیدن به تشخیص قطعی معمولاً آزمایشات زیر انجام می‌شود:

سیستوسکوپی
آنالیز ادرار
بررسی سطح آنتی‌ ژن مخصوص پروستات در خون
سونوگرافی بیضه‌ها
بررسی اورودینامیک
نمونه‌ برداری بافتی

علت بزرگ شدن پروستات چیست؟

هنوز هم برای ایجاد هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات علت دقیقی مشخص نشده ولی بیشتر مردان مسن دچار این مشکل می‌شوند. البته مردانی که به هر دلیلی قبل‌ از بلوغ بیضه‌هایشان خارج‌شده دچار بزرگی پروستات نخواهند شد. در طی زندگی بدن مردان تستوسترون و مقدار کمی استروژن تولید می‌کند که با افزایش سن استروژن خون آن‌ها افزایش پیداکرده و تستوسترون خون کم می‌شود. طبق تحقیقاتی که تابه‌حال انجام‌شده است، بزرگی خوش‌خیم پروستات می‌تواند در اثر افزایش درصد استروژن به وجود آید. البته باید بگوییم که برخی تحقیقات دیگر نشان دادند که در مردان مسن افزایش سطح دهیدرستوسترون باعث رشد سلول‌های پروستات و درنتیجه بزرگی آن می‌شود.

درمان بزرگ شدن پروستات

برای درمان بزرگی پروستات از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

1. تغییر در سبک زندگی: بیمارانی که دچار علائم خفیف و متوسط هستند، پزشک معمولاً تغییر در سبک زندگی را برایشان پیشنهاد می‌کند.

این افراد باید برای بیشتر نگه‌داشتن ادرار در مثانه تمرین کنند. عضلات کف لگن را با انجام ورزش تقویت کنند.
این افراد باید مصرف مایعات را به‌خصوص قبل‌ از خواب کاهش دهند.
از مصرف داروهایی مثل آنتی‌هیستامین، ضدافسردگی‌ها و ادرار آورها پرهیز شود.
از ایجاد یبوست پیشگیری شود.
از مصرف الکل و کافئین خودداری کنند.

2. اقدامات درمانی کم‌ تهاجم: برای از بین بردن بزرگی پروستات و باز کردن مسیر پیشابراه ممکن است لازم باشد اقدامات درمانی کم تهاجم مثل قرار دادن فنر در مسیر پروستات، استفاده از امواج ماکروویو برای از بین بردن بافت پروستات و غیره استفاده شود.

3. درمان دارویی: برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و بیشتر شدن رشد پروستات و بهبود علایم پزشک می‌تواند داروهای خاصی را تجویز کند.

4. جراحی: چنانچه روش‌های دیگر مثل اقدامات درمانی کم تهاجم، درمان دارویی و تغییر در سبک زندگی در درمان و کنترل بیماری تأثیر نداشته باشند و بیمار علائم آزاردهنده و شدید احساس کند، باید جراحی انجام شود.

مراجعه به پزشک

در مطالب فوق سعی کردیم علاوه‌ بر بررسی علت بزرگ شدن پروستات در مردان، علائم و روش‌های درمان آن را نیز ذکر کنیم. اگر دچار بزرگ شدن پروستات هستید، باید تحت نظر یک متخصص اورولوژی چکاپ‌ های دوره‌ای را انجام دهید. در این زمینه دکتر مجتبی عاملی فلوشیپ اندواورولوژی و متخصص اورولوژی (جراح کلیه و مجاری ادراری) برای کنترل و درمان بزرگ شدن پروستات همراه شما خواهند بود.