زلزله و گردشگر؛ تهدیدها و فرصت‌های استانبول برای ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها که ترکیه یکی گسترده‌ترین و بی‌سابقه‌ترین بحران‌های اقتصادی دهه‌های اخیر را از سر می‌گذراند، اغلب تحلیلگران، چشمان خود را به آمار گردشگری دوخته‌اند. چرا که در وانفسای ورشکستگی گروه‌های صنعتی و تولیدی، گردشگری هنوز هم پول‌های خوبی نصیب خزانه دولت و بخش خصوصی می‌کند.

البته بخش عظیمی از درآمد گردشگری ترکیه، مرهون سفر اتباع خارجی به کلانشهر 14 میلیون نفری استانبول است. 

بر اساس تازه‌ترین آمار وزارت فرهنگ و گردشگری در ترکیه، در 6 ماهه اول سال 2024 میلادی 8 میلیون و 562 هزار و 167 گردشگر از استانبول بازدید کردند و بخش توریسم این کلانشهر نقش مهمی در اقتصاد ترکیه دارد. اما در کنار فرصت‌های مهم، شمار تهدیدها نیز اندک نیست.

افزایش 8 درصدی مسافران استانبول
سال 2023 میلادی برای مردم ترکیه سال دشواری بود که با افزایش مداوم تورم و هزینه‌های زندگی سپری شد. ولی کمتر کسی می‌توانست پیشبینی کند که سال 2014 از آن هم بدتر باشد.

میزان سفرهای داخلی ترکیه و ورود میلیونی مسافران داخلی از مناطق جنوبی، شرقی و شمالی ترکیه به استانبول به طرز چشمگیری کاهش یافت. چرا که قیمت بلیط اتوبوس، هزینه خوراک و اقامت، در برخی موارد، از دو برابر هم بیشتر شد. اما شمار مسافران خارجی کم نشده و در 6 ماه اول سال جاری میلادی، استانبول افزایش 8 درصدی ورود گردشگران خارجی را تجربه کرد. 

بر اساس اطلاعات اداره فرهنگ و گردشگری استانبول، در 6 ماه اول سال 2023 میلادی 7 میلیون و 903 هزار و 538 گردشگر خارجی به استانبول رفته بودند، اما این مقدار در سال جاری و در مدت مشابه، به عدد 8 میلیون و 562 هزار و 167 نفر رسید و 658 هزار و 629 نفر افزایش داشته است. 

همچنان که پیشبینی می‌شد، این گردشگران روسی بودند که بر پله نخست ایستادند و رکورد سفر به استانبول را شکستند و دست کم 171 هزار و 633 نفر از اتباع روس، به استانبول سفر کردند. یعنی تقریباً هر روز 1 هزار نفر.

در سال جاری میلادی، به طور متوسط در هر ماه، یک میلیون و 638 هزار و 399 گردشگر خارجی وارد استانبول شدند که بالاترین میزان سفر گردشگران خارجی به استانبول در بیست سال اخیر بوده است.

تنها در ماه خرداد گذشته، 1 میلیون و 582 هزار و 662 نفر با هواپیما به استانبول رفته‌اند و 55 هزار و 737 نفر از حمل و نقل دریایی استفاده کرده‌اند.

سه فرودگاه در کلانشهر 14 میلیون نفری ترکیه در خرداد ماه گذشته و در آمار ورود مسافرین خارجی، چنین ارقامی را ثبت کرده اند: 1464 نفر از فرودگاه آتاتورک، 419 هزار و 617 نفر از فرودگاه صبیحا گوکچن و یک میلیون و 161 هزار و 581 نفر از فرودگاه استانبول. به این ترتیب 73.39 درصد از کسانی که به شهر آمده‌اند فرودگاه استانبول و 26.51 درصد فرودگاه بین‌المللی صبیحا گوکچن را ترجیح داده‌اند.

پس از رکورد نخست سفر گردشگران روسی به استانبول، پله‌های دیگر از این قرار است. آمریکا با 112 هزار و 966 نفر، آلمان با 102 هزار و 559 گردشگر، ایران با 96 هزار و 418 بازدیدکننده، عربستان سعودی با 85 هزار و 448 نفر، انگلیس با 65 هزار و 440 گردشگر، فرانسه با 48 هزار و 331 نفر، ازبکستان 46 هزار و 77 گردشگر و عراق با 42 هزار و 649 بازدیدکننده و پس از آن ایتالیا با 36 هزار و 766 نفر.

اگر به طور متوسط برای ورود هر گردشگر خارجی به استانبول در سال 2024 میلادی، تنها 1 هزار دلار هزینه در نظر بگیریم، به آسانی متوجه می‌شویم که بخش گردشگری ترکیه در ایستگاه اقتصادی اول مرهون استانبول است و با فاصله‌ای زیاد، رتبه دوم به آنتالیا خواهد رسید.

چرا استانبول، هم کانون فرصت است هم تهدید؟
بسیاری از باندهای مافیایی جهان و به ویژه باندهای فروش مواد مخدر، سلاح و قاچاق انسان، استانبول را به عنوان مهمترین شاهراه فعالیت‌های نقطه تلاقی آسیا و اروپا در نظر می‌گیرند و بخش زیادی از انرژی و ظرفیت پلیس و نهادهای امنیتی ترکیه صرف این موضوعات می‌شود.

اگر چه پلیس ترکیه توانسته بسیاری از مجرمین را دستگیر کند. اما واقعیت این است که بسیاری از سران مافیایی روسی، بالکان و مجرمین مشهور قفقاز، آسیای میانه، چچن، اوکراین، رومانی، بلغارستان، آلبانی و حتی آمریکای لاتین، هنوز هم در استانبول فعال هستند.

اما تهدید مهمتری که در استانبول وجود دارد، نه فعالیت باندهای مافیایی، بلکه یک تهدید اقتصادی است.

نقی باقر (Naki BAKIR) از تحلیلگران روزنامه اقتصادی "دنیا گازته سی" چاپ آنکارا درباره این تهدید می‌نویسد: «هم دولت اردوغان و هم بازار و اقتصاد ترکیه، به شدت مدیون درآمدها و منابع مالی استانبول است. در دوره ژانویه تا ژوئیه، از مجموع درآمدهای مالیاتی 3 تریلیون و 825.1 میلیارد لیره در سراسر کشور، مبلغ یک تریلیون و 867.8 میلیارد لیره از استانبول به دست آمده است. بر اساس تازه‌ترین آمارها، 49 درصد از کل درآمد مالیاتی دولت اردوغان، از استانبول به دست می‌آید. به عبارتی روشن، استانبول به تنهایی به اندازه نصف ترکیه مالیات می‌دهد! تصور کنید اگر این پول پرداخت نشود، چه خواهد شد؟ روشن است. دولت، نیمی از درآمد خود را از دست خواهد داد! اینجاست که باید موضوع هشدار زلزله در استانبول را جدی بگیریم».

تحلیل‌گر دنیا گازته سی در ادامه نوشته است: «زلزله بزرگی که برای کلانشهر استانبول پیش‌بینی شده می‌تواند به آسانی نیمی از درآمد دولت را ببرد و اقتصاد کل کشور را به دلیل موقعیت کانونی خود به چالش بکشد.

گزارش جامع منتشر شده توسط آژانس برنامه‌ریزی استانبول(İPA) وابسته به شهرداری این کلانشهر مهم ترکیه، نشان دهنده این است که استانبول در برابر زلزله با چنین وضعیت نگران کننده‌ای روبروست: 
 1.این شهر بزرگ بر روی یکی از مهمترین و خطرناکترین گسل‌های منطقه مرمره قرار گرفته و مستعد زلزله مهیب است.
2.این شهر دارای بیش از چهارصد هزار بنا یا ساختمان بسیار خطرناک است. ولی در عین حال، 1 میلیون و 300 هزار ساختمان دیگر نیز دارای میزان ریسک بالایی هستند.
3.تنها یک چهارم از خانه‌هایی که پس از زلزله 1999 نیاز به تغییر و تحول داشتند، قابل تغییر هستند و بقیه، نیاز به تخریب کامل دارند. 
4.استانبول، به عنوان هدف کانونی زلزله بزرگ مورد انتظار، میزبان 15 میلیون و 655 هزار و 924 نفر یعنی پذیرای 18.34 درصد از کل جمعیت ترکیه است و در صورتی که با زلزله بزرگی روبرو شود، به راحتی 8 استان همجوار را تحت تأثیر زلزله قرار داده و به این ترتیب، از هر سه شهروند ترکیه، یک نفر در خطر خواهد بود. 

استانبول علاوه بر جمعیت، ظرفیت اقتصادی بالایی دارد و میزبان بزرگترین مؤسسات صنعتی و مالی و تجارت است. به همین دلیل، زلزله بزرگی که ممکن است در استانبول رخ دهد، به دلیل احتمال قفل شدن فرآیندهای اقتصادی در سایر استان‌ها، خطری حیاتی برای اقتصاد و امنیت ملی ترکیه به همراه خواهد داشت.
انتهای پیام/