از کربلا تا قدس در «باغ اسلیمی»

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «اربعین» و حضور باشکوه مردم در پیاده‌روی برای رسیدن به کربلای معلی و عرض ارادت به محضر مبارک حضرت سیدالشهدا(ع) چند سالی است که به عنوان یک سوژه وارد فضای ادبیات داستانی کشور شده است. حضور مردم از شهرها و کشورهای مختلف با زبان‌ها و آداب و رسوم متفاوت، بستری است برای به تصویر کشیدن این حماسه مردمی از وجوه مختلف.

کتاب «باغ اسلیمی» نوشته بشری صاحبی از جمله این آثار است که از سوی نشر معارف در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. صاحبی در این اثر تلاش دارد ضمن توجه به حضور غیرمسلمانان در پیاده‌روی اربعین و تأثیری که آنها از این فضا می‌گیرند، به اصلی‌ترین موضوع جهان اسلام، یعنی فلسطین نیز بپردازد.

محور اصلی کتاب را حضور ناخواسته و بالاجبار یک جامعه­‌شناس مسیحی و آلمانی که برای یک کنفرانس علمی به ترکیه آمده، در پیاده­‌روی اربعین تشکیل می‌دهد. داستان حول محور جابجایی کوله­‌پشتی یک دختر عکاس ایرانی و یک دختر جامعه‌شناس آلمانی و اتفاقاتی که پس از آن رخ می‌دهد، می‌چرخد. 

باغ اسلیمی داستان آدم‌های عاشق است. آدم‌هایی که هرسال برای 10 روز هم که شده زندگی روزمره را رها می‌کنند و هرطور شده خود را به مسیر می‌رسانند. در مسیر زنده می‌شوند پر و بال می‌گیرند و با جانی تازه به زندگی برمی‌گردند. قصه‌ این آدم‌های عاشق را «نیله مایر»، جامعه‌شناس آلمانی، روایت می‌کند.

جابجایی کوله جامعه‌شناس آلمانی سبب می­‌شود نیله مایر ناخواسته سر از پیاده‌­روی اربعین درآورد. خواندن روایت یک غیر مسلمان از اتفاقی که برای ما تا حد زیادی شناخته شده است، علاوه بر این­که نگاهی تازه و خلاقانه به فضای رمان بخشیده، حلاوت دلنشینی هم به همراه داشته است؛ چه اینکه از قدیم گفته‌اند: «خوشتر آن باشد که سر دلبران/ گفته آید از زبان دیگران».

این کتاب ابررویداد اجتماعی اربعین را ازجنبه­‌های مختلف انسانی، تربیتی، روانشناختی، جامعه­‌شناختی، محیط­‌زیست و... را به نظاره نشسته و  هر وجدان سالم و آزاده­‌ای را که با این جریان عظیم همراه شده و شیفته­ فضای حاکم بر آن خواهد شد، به تصویر کشیده است. علاوه ­بر این، چون در این کتاب مخاطب پدیده­ اربعین را از زاویه دیدی متمایز تماشا می‌­کند، برخی از شبهات و نکاتی را که ممکن است از چشم زائران ایرانی دور بماند نیز مطرح و در سطرهای پیش رو، پاسخ آن شبهات را دریافت می‌کند.

از سوی دیگر وجود یک داستان عاشقانه که در لابه‌­لای سطرهای کتاب در جریان است، هیجان خواندن کتاب را افزایش می‌­دهد. این داستان عاشقانه به قدری با تار و پود کتاب درآمیخته که نمی‌­توان بین داستان نیله مایر و این داستان عاشقانه یکی را به عنوان خط داستانی اصلی انتخاب کرد. این درهم تنیدگی داستانی، «باغ اسلیمی» را به رمانی عمیق و چندلایه تبدیل کرده است.

نکته دیگر در خصوص این رمان، نگاه ضد صهیونیستی و آزادی­‌خواهانه نسبت به فلسطین است و نویسنده سعی کرده در لایه­‌های زیرین داستان، با استفاده از نمادها و کدهای خاص، به دشمنی صهیونیسم با تفکراتی شیعی اشاره کند و در مقابل به آرمان آزادی فلسطین و ارتباتش با اربعین و ظهور نیز اشاره کند.

نگاه، فضا و رویکرد متفاوت و جدید و غیرتکراری «باغ اسلیمی» این کتاب را با سایر رمان­‌های اربعینی متمایز کرده است. علاوه بر این، قلم نویسنده و توصیف صحیح وقایع و رویدادها و فضاسازی‌­ها، تفاوت لحن در روایت‌­ها و ریتم تند و مطابق با سرعت حاکم بر پیاده‌­روی اربعین، این کتاب را جذاب­‌تر و خواندنی‌تر کرده است. سیر داستانی و به­ هم پیوستگی وقایع به قدری منسجم و منطقی است که مخاطب بین واقعی بودن و خیالی بودن وقایع رمان مردد می­‌شود و تا پایان «باغ اسلیمی» با نویسنده همراه است.

مطالعه‌ «باغ اسلیمی» به همه‌ کسانی که سفر اربعین را تجربه کرده‌اند، همه‌ کسانی که این سفر زیبا را تجربه نکرده، همه‌ آنهایی که عاشق شده‌اند، همه‌ کسانی که عشق را تجربه نکرده‌اند، همه‌ کسانی که آرزوی زیارت گنبد طلایی مسجدالاقصی و نابودی رژیم غاصب صهیونیستی را در دل دارند و همه‌ منتظران موعود توصیه می‌شود.

نویسنده کوشیده از آنجا که اربعین می‌تواند قدرتمندترین بستر زمینه‌سازی ظهور امام زمان(عج) باشد؛ چراکه حضرت در هنگام ظهور، خود را با جد شهیدش به عالمیان معرفی می‌کند، نیم‌نگاهی به فرهنگ انتظار و بیان وظایف منتظران داشته باشد. می‌توان گفت این کتاب توانسته جمله‌ معروف امام خمینی(ره) که فرمود «راه قدس از کربلا می‌گذرد» را به شکلی زیبا، عمیق و هنرمندانه به تصویر بکشد.

انتهای پیام/