حکم استفاده از "ژلاتین حیوانی" در پاستیل و داروهای خوراکی
حلال یا حرام بودن ژلاتین، بستگی به موادی دارد که از آنها تهیه می‌شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از مواد پر مصرف در تهیه برخی خوراکی‌ها مانند انواعی از شکلات‌ها و پاستیل و همچنین برخی داروها یا مواد آرایشی و بهداشتی مانند کرم‌ها، موادی از جنس ژلاتین است. این ژلاتین گاهی از ترکیبات گیاهی تهیه می‌شود و گاهی از فراورده‌های حیواناتی مانند گاو و یا خوک.
از آنجا که بر اساس احکام اسلامی، مواد غذایی و مصرفی از حیوانات حلال گوشت و همراه با ذبح شرعی آنها تهیه می‌شود، استفاده از ژلاتینی که از بدن خوک و سایر حیوانات حرام گوشت تهیه شده و یا از مسیر ذبح غیر شرعی حیوانات حلال گوشت به دست آمده، حرام خواهد بود.
بر این اساس لازم است فتوای مراجع عظام تقلید درباره مصرف این نوع ماده مورد توجه باشد.
آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی)
پرسش: آیا خوردن خوراکی‌های خارجی مانند پاستیل که در تولید آنها ژلاتین حیوانی به کار رفته است، اشکال دارد؟
پاسخ: حلیت و حرمت ژلاتین بستگی به موادی دارد که از آنها تهیه می‌شود؛ اگر ژلاتین گیاهی باشد حلال است، اما اگر حیوانی باشد، در صورتی که از اجزای حیوان حرام گوشت یا از پوست حلال گوشت که ذبح شرعی نشده است، باشد، حرام است و اگر از استخوان حلال گوشتی که ذبح شرعی شده است، باشد، حلال است ـ اگر ذبح شرعی نشده باشد، در صورت تطهیر استخوان حلال است. در هر صورت اگر معلوم نباشد ژلاتین مورد مصرف از نوع حلال است یا حرام، مصرف آن اشکال ندارد.
آیت‌الله بهجت (ره)
پرسش: حکم شرعی استفاده از ژلاتین خوک یا گاو که شک در ذبح شرعی شدن آن یا استحاله اجزاء آن داریم را بیان فرمایید؟ در صورتی که در ترکیب آدامس ژلاتین خوک بکار رفته باشد آیا خوردن آن حرام و نجس است؟
پاسخ: آن چه از استخوان خوک باشد، نجس است و آن چه از استخوان گاو است، نیز اگر از کشور غیر اسلامی آمده نجس است. ولی در مورد گاو که ذبح شرعی شده باشد، جایز است.
آیت‌الله مکارم شیرازی
پرسش: متأسفانه در حال حاضر بعضی از مواد دارویی و آرایشی از روغن خوک و یا ژلاتین حیوانی که ذبح شرعی نشده‌اند ساخته می‌شوند. سؤال این است که اولاً خرید و فروش این مواد جایز است یا خیر و ثانیاً استفاده از این مواد برای غیر از خوردن مانند تزریق کردن و یا چرب کردن دست و صورت جایز است یا نه؟
پاسخ: خرید و فروش آن اشکالی ندارد و همچنین تزریق و چرب کردن دست و صورت با آن اشکالی ندارد ولی برای نماز باید چربی را بشویید. در ضمن چربی خوک قطعاً نجس است ولی ژلاتین حیوانات حلال گوشت نجس نیست، هر چند اگر ذبح اسلامی نباشد و خوردنش حرام است.
آیت الله نوری همدانی
پرسش: در بعضی از کشورها قرص‌ها و داروها از ژلاتین حیواناتی مانند خوک استفاده می‌شود اما شکل نهایی قرص‌ها مانند قرص‌های گچی است.
1. از آنجایی که نمی‌دانم استحاله شامل این موارد می‌شود یا نه، حکم شرعی استفاده از آن چیست؟
2. در خیلی از کرم‌های دست و مواد خوراکی، از گلیسرین یا گلیسرول استفاده می‌شود. از آنجا که این ماده می‌تواند از گیاه، حیوان و مواد مصنوعی درست شود و روی قوطی این گونه محصولات چیزی ذکر نشده است، حکم استفاده از این مواد که شامل خیلی موارد است چیست؟
پاسخ:
1. در فرض یقین به موارد مذکور در پرسش، خوردن قرص مزبور جایز نیست مگر در مواردی که ضرورت باشد.
2. در فرض پرسش، ماده مذکور محکوم به طهارت است.
آیت الله سیستانی
پرسش: خوردن ژلاتین چه حکمی دارد ؟
پاسخ: اگر شک کنید که ژلاتین از گیاه گرفته شده یا از حیوان، خوردن آن جایز است و تفحص لازم نیست. ولی اگر بدانید که از حیوان گرفته شده و از تذکیه شرعی آن مطمئن نباشید خوردن آن جایز نیست حتی -بنا بر احتیاط واجب- اگر از استخوان‌های حیوان فراهم شده باشد.
بلی اگر علم و یقین داشته باشیم که مواد آن استحاله شده و در ضمن عملیات شیمیایی دگرگون شده است، خوردن آن مطلقاً اشکال ندارد. اما این امر ثابت نشده است.
آیت الله صافی گلپایگانی (ره)
پرسش: حکم شرعی استفاده از ژلاتین خوک یا گاو که شک در ذبح شرعی شدن آن یا استحاله اجزاء آن داریم را بیان فرمایید؟ در صورتی که در ترکیب آدامس ژلاتین خوک بکار رفته باشد آیا خوردن آن حرام و نجس است؟
پاسخ: از مواد آن، اطلاعی ندارم. به طور کلی اگر چیزی که شرعاً نجس حساب می شود در آن نباشد، اشکال ندارد. و اگر شک داشته باشید، محکوم به طهارت است.
***
نکته: استحاله این است که حقیقت شیء تغییر کند و در نظر عرف، چیز دیگری به حساب آید. مانند اجزای بدن انسان که به خاکستر تبدیل شود.
انتهای پیام/