رقابت نابرابر سینمای گیشه و بومی لرستان/خانه‌نشینی بومی‌ها
۸۰ سال از ساخت نخستین سینما در لرستان می‌گذرد و فیلم این استان در این سال‌ها فرازونشیب‌هایی را تجربه کرده‌است. خبرگزاری تسنیم سینمای لرستان را در گفت‌وگو با سید غلام‌رضا نعمت‌پور واکاوی کرده‌است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، سابقۀ ورود رسانه‌های ارتباط‌‌جمعی به لرستان به سال‌های آغازین قرن گذشته بازمی‌گردد. در آن زمان که خط تلگراف بین سال‌های 1883- 1878در لرستان برقرار شد.
تلگرامی در سال 1881 به‌امضای مسعودمیرزا ظل‌السلطان در سال 1881 به عمویش، اسدخان، در لرستان مخابره شده‌است و این تلگرام را می‌توان جزو نخستین اسناد برقراری ارتباط در این استان تلقی کرد.
بعدها از همین تلگرافخانه‌ها مکاتباتی از سوی فرمانده ارتش یکم سپهبد ضرغام برای راه‌اندازی سینما شهناز خرم‌آباد در هفتم اسفند 1346 به تهران مخابره شد.
هرچند طبق اسناد به‌دست‌آمده پیش از آن حسام‌الدین راغبیان نخستین فیلم‌های صامت و ناطق را در خرم‌آباد روی پرده برد و یک سینما در سال 1323 از سوی لشکر مستقر در ضلع شمال غربی قلعۀ فلک‌الافلاک با نام سینمای پادگان ساخته شد.
سینما فلسطین بروجرد نیز جزو قدیمی‌ترین سینماهای لرستان است که با وسعت یک‌هزار و229مترمربع در سال 1342 تأسیس شده‌است. این سینما پس از بازسازی در اسفند 1397 با دو سالن سینما بازگشایی شد.
مریان کوپر و ارنست بی.شودزاک با ساخت فیلم «علف: نبرد یک ملت برای زندگی و یا علفزار» که فیلمی صامت و سیاه‌سفید محصول 1925 آمریکا است نخستین تهیه‌کنندگانی بودند که دوربین را به مناطق لرنشین آوردند.
فیلم علفزار که جزو نخستین فیلم‌های قوم‌نگاری در تاریخ سینمای ایران به‌شمار می‌آید کوچ طایفه بابااحمدی از طوایف ایل بختیاری را روایت می‌کند که برای رسیدن به چراگاه از زردکوه بختیاری گذر می‌کنند.
هرچند فیلم 71 دقیقه‌ای علف به کارگردانی پارامونت پیکچرز نخستین فیلم ساخته‌شده در مناطق لرنشین ایران است، امّا این عبدالله غیابی بود که فیلم میراث را باتکیه‌بر فضای بومی و محلی لرستان در سال 1355 ساخت و نخستین سینماگر این استان شد.
از ساخت نخستین سینما در لرستان 80سال گذشته‌است و سینما و فیلم این استان با فرازونشیب‌هایی روبه‌رو شده‌است؛ سینمایی که حالا برای ادامۀ حیات در مضیقه است.
خبرگزاری تسنیم لرستان با سید غلام‌رضا نعمت‌پور، کارگردان لرستانی و برندۀ سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش پژوهش و تحقیق در سی‌ودومین جشنواره فجر برای فیلم مستند «برای گونگادین بهشت نیست»، وضعیت سینما در این استان را مورد واکاوی قرار داده‌است.
تسنیم: سینمای لرستان در سال‌های اخیر موفقیت‌هایی را در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی مانند جشنوارۀ منطقه‌ای سینمای جوان و جشنوارۀ سینمایی حقیقت کسب کرده‌است. عمده‌ترین ضعف‌های پیش روی سینمای این استان چیست؟
یکی از مهم‌ترین مشکلات سینمای لرستان و فلیمسازان ضعف در تجهیزات فنی است. سینما از رشد چشمگیری برخوردار شده‌است، امّا فیلمسازان ما در ابزار تولید و استفاده از تجهیزات به‌روز سینما با مشکل مواجه هستند. محتوا و پیشینیۀ تاریخی و هنری مهم‌ترین قوت سینمای لرستان است، امّا به‌دلیل استفاده از ابزار قدیمی فیلمسازی تلاش‌های کارگردانان دیده نمی‌شود. این در حالی است که سطح جشنواره‌ها و فیلم‌ها روزبه‌روز کیفی‌تر و به‌روزتر می‌شود. نبود سرمایۀ کافی برای تولید فیلم باعث شده‌است که به‌جای پیشرفت شاهد پسرفت در سینمای این استان باشیم.
استان لرستان فقط 5 سالن سینمای فعال دارد
تسنیم: وضعیت زیرساخت‌های سینمایی در لرستان برای تولید و نمایش فیلم را چگونه می‌دانید؟
لرستان دارای 11 سالن سینما است، امّا شش سالن از این مجموع به دلایلی مانند عدم پیگیری مدیریت سینماها، عدم استقبال تماشاگران و کاهش فروش فیلم‌ها تعطیل شده‌است. سینمای دورود حدود سه سال است که به‌دلیل بازسازی تعطیل است و امیدوار هستیم که شاهد یک سینمای مدرن‌تر در این شهرستان باشیم.
سینمای لرستان به‌لحاظ زیرساخت‌ها در سطح متوسط است هرچند اقدامات خوبی از سوی سازمان سینمایی در سال‌های اخیر انجام شده‌است و سه سینما از 11سینمای تعطیل فعال شده‌است.
تسنیم: مهم‌ترین شاخص‌ها و ظرفیت‌های سینمای لرستان در چیست؟
لرستان از فرهنگ و تاریخی بسیار کهن برخوردار است و فیلمسازان در محتوا و سوژه با هیچ مشکلی روبه‌رو نیستند. هرچند از نظر آموزشی و فنی در وضعیت خوبی نیستیم، امّا هنرمندان ضعف‌های فنی را تاحدودی توانسته‌اند که با بهره‌گیری از سوژه و محتوا جبران کنند. برخی از مدیران دست‌به‌دامان برخی فیلمسازان تهرانی می‌شوند و این در حالی است که کارگردانان سینمای لرستان در رده‌های بالای سینمایی هستند و با امکانات کم اثرهای بزرگی را خلق کرده‌اند.
تسنیم: آیا سینمای لرستان هویت مستقل خود را حفظ کرده یا تحت‌تأثیر جریان اصلی سینمای ایران قرار گرفته‌است؟
سینمای بومی درگیر گیشه نیست و نیاز است مسئولان کشوری نگاه ویژه‌ای به تولید فیلم‌های بومی داشته باشند. رقابتی نابرابر در جدال بین فیلم‌های طنز بدون محتوای گیشه‌پسند و یک فیلم بامحتوای بومی شکل گرفته‌است.
نگاه به‌سمت سینمای گیشه‌پسند در کشور بیشتر شده‌است و سینمای بومی به‌دلیل عدم حمایت مالی در سطح سینمای حرفه‌ای مطرح نشده‌است. هرچند فیلم‌های خوبی در دوره‌هایی تولید شده‌است، اما در حال حاضر سینماگرانی مانند ناصر غلامرضایی به‌دلیل عدم فروش سینمای بومی و محلی سال‌های سال است که دیگر فیلمی نساخته‌است. او با آن سابقه‌اش در کنج خانه گوشۀ عزلت گزیده‌است و همین باعث شده‌است که سینماگران جوان قید سینمای بومی را بزنند.
از تاریخ و فرهنگ غنی لرستان در سینما استفاده نشده است
تسنیم: چه ژانری در سینمای لرستان توان جذب مخاطب و موفقیت در اکران را دارد؟
از تاریخ و فرهنگ غنی لرستان آن‌گونه که باید در سینما استفاده نشده‌است و دست‌نخورده باقی مانده‌است. جنبه‌های زیبای بومی و محلی قابلیت طرح در سینمای ملی را هم دارد. در سال‌های اخیر و به‌ویژه دولت سیزدهم نگاه ویژه‌ای به فیلمسازان استانی شکل گرفت. این نگاه اندک است و باید تقویت شود. برخی از سینماگران لرستانی به‌دلیل ضعف تجهیزات و عدم حمایت به تهران کوچ کرده‌اند، امّا نگاه بومی و محلی خود را حفظ کرده‌اند.
تسنیم: مخاطبان اصلی سینمای لرستان چه کسانی هستند؟
حضور تماشاگران در سینماها نسبت به سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده‌است و اگر فیلم‌های خوبی ساخته شود مخاطب نیز استقبال می‌کند. زیرساخت‌های سینمای لرستان هنوز با استانداردهای ملی فاصله دارد و باید سالن‌های قدیمی سینما را بازسازی کرد تا میزان استقبال تماشاگران نیز افزایش یابد.
سینما با روایت و تصویر سروکار دارد. امکانات فنی باید در اختیار سینماگران قرار بگیرد و بخش خصوصی و دولتی باید زیرساخت‌های سینما را تقویت کنند. ضعف تولید فیلم در لرستان به‌دلیل ضعف تجهیزات عیان است، به‌طوری‌که کمتر از 30 فیلم در یک سال از سوی سینماگران این استان تولید می‌شود و بخش عمده‌ای از تولیدات نیز از سوی انجمن سینمای جوان ساخته شده‌است.
تسنیم: جشنواره‌های فیلم چه نقشی در رشد سینما دارد؟
جشنواره‌ها ملاک برخی از امور سینمایی است و همین باعث شده‌است که نگاه برخی از مدیران فرهنگی و هنری به‌سمت برگزاری جشنواره گرایش یابد تا تولید فیلم. مدیران فرهنگی و هنری باید روی تولید فیلم‌های کوتاه و بلند متمرکز شوند.
تعداد فیلم‌های تکراری در جشنواره‌های متعدد افزایش یافته‌است. هرچند نباید قابلیت جشنواره‌های سینمای ایران مانند جشنوارۀ فیلم کوتاه تهران و جشنوارۀ حقیقت را در سطح ملی و بین‌المللی نادیده گرفت.
معضل سوژه‌های تکراری سینمای ایران با نگاه به سوژه‌های بومی قابل حل است
تسنیم: میزان برگزاری جشنوار‌های ملی و بین‌المللی سینمایی در لرستان چگونه است و آیا این جشنواره‌ها توانسته‌است که سطح سینمای این استان را ارتقا دهد؟
جشنواره‌های سینمایی برخی دوره‌ها در لرستان راه‌اندازی شد، امّا فقط در نخستین دوره باقی ماند و به دلایل مختلف ادامه نیافته‌است. انجمن سینمای جوان این استان بیش از پنج جشنوارۀ منطقه‌ای را برگزار کرده‌است.
ما برگزاری جشنوارۀ فیلم‌های بومی و محلی را برای لرستان پیشنهاد داده‌ایم، امّا به‌دلیل تغییر مدیریت‌ها مورد استقبال قرار نگرفت. ما باید به ریشه و اصل خویش بازگردیم. بسیاری از فیلم‌های اکران‌شده در سینمای ایران به معضل تکرار محتوا دچار هستند درصورتی‌که سینمای بومی هر استانی دارای هزاران سوژه و نگاه جدید است. سوژۀ فیلم‌های مستند و فیلم‌های داستانی قابل‌مقایسه نیست و برخی از سوژه‌های مستند برای نخستین‌بار است که روایت می‌شود.
سینماگران جوان باید سطح علمی و فنی خود را افزایش دهند و باید با موضوعات مختلف آشنایی داشته باشد تا بتوانند با نگاه ویژه‌ای فیلم بسازند. کارگاه‌های متفاوت و متعددی را با حضور چهره‌های شاخص سینمایی باید در لرستان برگزار کنیم.
انتهای پیام/ 644
