لشکر قدّاره به‌دست به‌دنبال مخاطب
چهره‌ای که چاقو خورده و صدایی که ظرفیت رفتن تا ۱۰ یا ۱۲ کوچه آن‌طرف‌تر را دارد، داشتن انبوه خالکوبی و یک زنجیر بر گردن هم از دیگر ملزومات ساختن یک سریال در این روزها، برای نمایش خانگی در ایران است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، این شمایل شرح داده‌شده را حالا سوار بر سی‌جی125 کنید تا در خیابان قمه پرخط‌وخشش را در هوا بچرخاند و با چشمانی پر از خون به‌دنبال سلاخی کردن یک بخت‌برگشته دیگر باشد. این فضا و صحنه‌ها سال‌هاست که روی صفحات پلتفرم‌های نمایش خانگی جا خوش کرده‌اند؛ صحنه‌هایی که عربده، چاقو یا هر چیز که بشود با آن یک‌نفر را از پا درآورد، از اجزای لاینفک آنهایند و بدون زدوخورد و خون‌وخونریزی، قسمت اول‌شان را نمی‌توانند به دوم و سوم برسانند. خشونت و نمایش آن به صریح‌ترین شکل ممکن تبدیل به مؤلفه مشترکی در اکثر آثار سال‌های اخیر شده است. این وضعیت به‌شکلی پررنگ شده که با حذف سریال‌هایی که فاقد خشونت آشکارند عملا چندان چیزی در پخش جدید سه پلتفرم اصلی باقی نمی‌ماند، اما ریشه این وضعیت در چیست؟ می‌توان گفت پاسخ این سؤال در رمزی است که صاحبان پلتفرم‌ها از واکنش مخاطبان کشف کرده‌اند.
پس از آنکه سریال‌هایی همچون «قورباغه»، «می‌خواهم زنده بمانم»، «سیاوش» و «ملکه گدایان» توانستند مخاطب جذب کنند، برای صاحبان پلتفرم‌های نمایش خانگی این موضوع مسجّل شد که تزریق زدوخورد و خونریزی می‌تواند برای نگه داشتن مخاطب پای ادامه سریال مؤثر باشد. از جهتی برخی استدلال می‌کردند چون مردم به‌خاطر شرایط اقتصادی ناراضی‌اند تمایل‌شان به‌سمت این آثار افزایش یافته است. این گزاره به آنچنان قطعیتی نرسیده بود که کمی بعدتر و با پخش سریال پوست شیر و انفجار تعداد مخاطبانش صاحبان پلتفرم‌های نمایش خانگی به این یقین رسیدند که با کنار هم قرار دادن روایتی جنایی با تزریق مقدار زیادی خشونت صریح می‌توانند باعث فوران مخاطب شوند. این فوران مخاطب در زمان پخش پوست شیر کار را به‌جایی کشاند که به‌دلیل صف شدید پشت درگاه پلتفرم فیلم‌نت، این پلتفرم نمایش خانگی به مدت چندساعت از دسترس خارج شد.
این اقبال مخاطبان، برای صاحبان سه پلتفرم اصلی نمایش خانگی به‌قدری معنادار به نظر آمد که به شکل آشکاری شروع به تغییر در انتخاب ژانر کردند اما این موضوع از کجا محسوس است؟ در 6 ماه ابتدایی امسال، هر سه پلتفرم نمایش خانگی بیشترین سریال‌های خارجی خود را در ژانر جنایی منتشر کردند. فیلم‌نت با 17، فیلیمو با 16 و نماوا با 22 اثر آن هم تنها در ژانر جنایی- درام فرکانس معناداری را به مخاطب ارسال می‌کنند. البته این فرکانس تنها بخشی از برنامه نمایش‌خانگی‌ها برای جذب مخاطب با خشونت است. سه پلتفرم اصلی نمایش خانگی در 6 ماه آغازین سال 1403 با آثاری همچون افعی تهران، داریوش، زخم کاری3 انتقام، جنگل آسفالت، غربت و گردن‌زنی صف‌آرایی خود را برای جذب مخاطب نمایان کردند، آثاری که نه‌تنها در روایت، حتی در نماد‌های تبلیغاتی خود هم از مؤلفه‌های خشونت بهره می‌گیرند. استفاده از این مؤلفه‌ها در ساده‌ترین شکل خود از پیامک‌های تبلیغاتی سریال‌ها گرفته تا تیزر و پوستر آنها مشهودند، مثال واضح آن هم در پوستر سریال گردن‌زنی است. گردن‌زنی برای تبلیغ اثر خود از مجموعه تصاویری استفاده کرده که چندان بی‌شباهت به آثار ژانر وحشت نیست. پوستر این سریال به‌طور مشخص بر خون تمرکز دارد و تمام اتمسفر فضا را بر همین موضوع گذاشته است. از لباس‌های خونین گرفته تا چاقوی در دست عروس خانواده و رنگ قرمز پس‌زمینه و البته مهم‌تر از همه نام فیلم که در نوع خود شکل بی‌بدیلی از خشونت را در سال‌های اخیر به‌دوش می‌کشد.
این تکرار مؤلفه‌های مشترک خشونت، سلاخی و جنایت چنان تکراری و به ابتذال کشیده شده که حتی صدای مخاطبان را هم درآورده است؛ مخاطبانی که روزگاری برای دیدن قسمت جدید پوست شیر، سایت پلتفرم پخش‌کننده را از جا می‌کندند. حالا در واکنش‌هایی در ایکس و اینستاگرام منتقد این حجم از خشونت در این آثار شده‌اند. اما چه اتفاقی باعث شده مخاطبی که کمتر از دوسال پیش مصرّانه پوست شیر را دنبال می‌کرد، حالا از آن دست آثار فاصله گرفته است؟
در همان حوالی که سه پلتفرم اصلی نمایش خانگی آثار جنایی خارجی را یکی پس از دیگری روی سایت‌هایشان بارگذاری می‌کردند. یک سریال استنباط‌ها را از آنچه مخاطب می‌خواهد تغییر داد.
سریال در انتهای شب در زمان پخش 9 قسمت خود تبدیل به موجی شد که توانست مخاطبی را که از تکرار در مؤلفه‌های کلیشه‌ای چون خشونت و جنایت خسته شده بود پای سریال بنشاند. پیش از این هم سریال‌هایی چون آکتور توانسته بودند به این مهم دست‌یابند و مخاطب را علی‌رغم جوّ سنگین آثار ممزوج با جنایت و خشونت به خود جذب کنند. این جذب مخاطب توسط سریال‌هایی چون در انتهای شب و آکتور حتی کار را به آنجا رسانده که در دلیل اقبال مخاطبان به پوست شیر نیز شک کنیم؟ وقتی از مخاطبان و مردمی که پوست شیر را پسندیده‌اند بپرسید که دلیل علاقه‌مندی‌شان به این سریال چه بوده؟ اکثریت قریب‌به‌اتفاق آنها به جذابیت قصه پوست شیر اشاره خواهند کرد و نه چند سکانس حاوی خشونت آشکار. اگر بخواهیم تمایل مخاطب را به آثاری چون پوست شیر گره بزنیم و آن را مرتبط با میزان خشم بدانیم، بسیار سهل‌انگارانه به‌نظر می‌رسد. اینکه صاحبان پلتفرم‌های نمایش خانگی یا تولیدکنندگان این سریال‌ها می‌خواهند جذابیت آثار پرمخاطب‌شان را به چند سکانس زدوخورد و خشونت خلاصه کنند نشان از دور بودن‌شان از خواست مخاطب می‌دهد؛ خواستی که طبیعتا با کلیشه مرد زخمی و سلاحی در دست برآورده نمی‌شود.
منبع: فرهیختگان
انتهای پیام/