دهه رکود,عبرت،تجربه|حسن خانی:خنثی سازی تحریم دهه۹۰ دنبال نشد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، وقتی میان فعالان اقتصادی از دهۀ 1390 شمسی سخن به میان می‌آید، تصویر یک دهه «عقب‌ماندگی»، «تعطیل نسبی مسائل اقتصادی» و «انباشت چالش‌های اقتصادی» در ذهن‌هایشان نقش می‌بندد و زمانی که می‌خواهند در موردش صحبت کنند، هر یک از زاویه‌ای آسیب‌های این دهه را برمی‌شمرند؛ از وضعیت نامناسب شاخص‌های کلان اقتصاد تا رکود در کسب‌و‌کارهای خرد و کلان، از آسیب‌های تشدید تحریم‌ها تا انفعال دولت‌ها در برابر تحریم و بی‌توجهی به برنامه‌ها و سیاست‌های «خنثی‌کردن اثر تحریم‌ها».

تاجران زبده و پژوهشگران اقتصاد بین‌الملل نیز از «شرطی‌کردن اقتصاد» نسبت به مذاکره با غرب می‌گویند و بی‌توجهی به سیاست اصولی «ترجیح شرق به غرب»؛ آن هم درست در دهه‌ای که قدرت اقتصادی در حال انتقال از غرب به شرق بود. دهۀ 1390 چه بود و چه مختصاتی داشت؟ آن دوران تمام شده یا دهۀ جدید، دهۀ 1390 جدیدی است؟!

در این راستا با حسن حسن خانی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر اقتصادی گفت و گو کردیم که بخش آخر آن به شرح زیر منتشر می شود:

تسنیم: با توجه به اینکه تقریباً هیچ کارشناسی تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران را انکار نمی‌کند، آیا راه برون‌رفت از این رکود تورمی که در سال‌های اخیر با آن درگیر شده‌ایم را لغو تحریم‌ها یا خنثی سازی آن ها می دانید؟ آیا همزمان با اینکه دستگاه دیپلماسی لغو تحریم‌ها را پیگیری می کند، کارگزاران اقتصادی کشور باید به دنبال برنامه ای برای خنثی آن ها باشند، یا تا لغو کامل تحریم ها اساسا اصلاح وضعیت اقتصاد ایران غیرممکن است؟

حسن خانی: تحریم‌ها اساساً لغوشدنی نیستند؛ به‌طور کلی، چیزی به نام لغو تحریم در دنیای واقعی وجود ندارد. کتابی از آقای مولدر به نام "برخاستن تحریم‌ها به‌عنوان ابزار جنگ مدرن" به‌وضوح این مسئله را بیان می‌کند. پیشنهاد می‌کنم حتماً این کتاب را مطالعه کنید. تحریم‌ها امروزه به‌عنوان یکی از ابزارهای جنگ مورد استفاده قرار می‌گیرند و شما نمی‌توانید این ابزار جنگی را نابود کنید. نمی‌توانید از دشمنی که با شما در حال جنگ است، بخواهید سلاحش را زمین بگذارد؛ چنین چیزی هرگز اتفاق نخواهد افتاد.

وی ادامه داد: تنها راه برای کاهش یا رفع آثار تحریم‌ها این است که خود را در برابر این سلاح ایمن سازید. شاید نتوانیم همه آثار تحریم‌ها را کاملاً از بین ببریم یا خنثی کنیم، اما می‌توانیم در مسیر کاهش آن‌ها گام برداریم. اگر کشور تحریم‌گر ببیند که شما آسیب‌های ناشی از تحریم‌ها را کاهش داده‌اید، به‌ناچار وارد مذاکره خواهد شد و شروع به چانه‌زنی می‌کند. بنابراین، به نظر من هیچ راه عقلانی برای لغو تحریم‌ها به جز خنثی‌سازی آن‌ها وجود ندارد.

ایده شکست خورده روحانی، لغو تحریم ها بود نه خنثی سازی آن

این کارشناس اقتصادی افزود: این‌که بگوییم "خنثی‌سازی را کنار می‌گذاریم و مستقیم به‌دنبال لغو تحریم‌ها می‌رویم"، کاملاً غیرعقلانی و نشدنی است. همان کاری که آقای روحانی می‌خواست انجام دهد ولی موفق نشد، همین بود؛ یعنی بدون توجه به خنثی‌سازی تحریم‌ها، فقط به چانه‌زنی مشغول شود. به‌تعبیری که یکی از مقامات گفت، این تصور که دو رئیس‌جمهور ایران و آمریکا روبه‌روی هم بنشینند و با یک "سلام، سلام" مسئله را حل کنند، ناشی از ساده‌انگاری و ناآگاهی است. وقتی عظمت تحریم‌های آمریکا را در نظر بگیریم، می‌دانیم که چنین "سلام، سلامی" در دنیای واقعی رخ نخواهد داد.

حسن خانی گفت: حتی اگر رئیس‌جمهور ایران در توالت‌های سازمان ملل به‌طور اتفاقی با رئیس‌جمهور آمریکا برخورد کند و دست بدهند، باز هم این تصورات خیالی به حقیقت نمی‌پیوندند. پرداختن به این رویا و وانمود کردن اینکه چنین رویایی ممکن است به حقیقت بپیوندد، تنها باعث ناامیدی مردم خواهد شد. بسیاری از کسانی که امروز در انتخابات شرکت نمی‌کنند، همان افرادی هستند که با امید به اجرای سناریوی "سلام، سلام" به آقای روحانی رأی دادند. اما وقتی دیدند این سناریو اجرا شد و سپس آمریکا از برجام خارج شد، دریافتند که دوباره به نقطه اول بازگشته‌ایم.

وی افزود: بنابراین، تنها راهی که حتی بتوانیم به لغو تحریم‌ها فکر کنیم، این است که ابتدا به خنثی‌سازی آن‌ها بپردازیم.

انتهای پیام/