"امنیت روانی" که در سایه آزادی موبایل‌قاپان بر باد می‌‌رود!
سرقت‌های موبایل‌قاپی و کیف‌قاپی تنها به خسارت مالی محدود نمی‌شوند؛ این جرائم با بر جای گذاشتن آسیب‌های روانی عمیق بر مالباختگان، همراه با ضعف برخورد قانونی و قضایی، به افزایش ناامنی و جرائم تکرارشونده در شهرهای بزرگ منجر شده‌اند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سرقت‌های موبایل‌قاپی و کیف‌قاپی یکی از متداول‌ترین نوع جرائم در شهرهای بزرگ کشورمان است. هر ساله گزارش‌هایی از افرادی منتشر می‌شود که در عرض چند ثانیه، مال خود را از دست داده‌اند اما آنچه در این سرقت‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، تاثیرات بسیار مخرب روحی و روانی است که بر مالباختگان می‌گذارد.
بعد از اینکه سارقان اتوبان همت دستگیر شدند، فرد مالباخته تاکید داشت: "من به تلفن همراهم رسیدم اما روح و روانم آسیب دیده است و می‌ترسم دیگر سوار تاکسی شوم!"
لحظه وقوع سرقت تنها چند ثانیه است؛ موتورسیکلت با سرعت از کنار عابر پیاده عبور می‌کند، موبایل یا کیف دستی او را می‌قاپد و در چشم به‌هم‌زدنی ناپدید می‌شود اما تجربه تلخی که این لحظات کوتاه به‌وجود می‌آورند، می‌تواند تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها در ذهن قربانی باقی بماند.
زهرا، یک قربانی موبایل‌قاپی، می‌گوید: «حس می‌کردم همه دنیا روی سرم خراب شده. موبایلم تنها وسیله ارتباطی‌ام با خانواده و دوستانم بود و از دست دادنش به معنای از دست دادن بخشی از زندگی‌ام بود.» این احساس خلع هویتی و ناامنی که مالباختگان تجربه می‌کنند، ممکن است به مشکلات روحی مانند اضطراب، افسردگی و ترس از تکرار حادثه منجر شود.
تاثیرات روانی عمیق سرقت بر مالباخته‌ها
سرقت موبایل یا کیف دستی، علاوه بر خسارت مالی، بار روانی سنگینی بر دوش مالباخته می‌گذارد. بسیاری از افراد پس از این حادثه دچار کابوس‌های شبانه می‌شوند و از قدم زدن در خیابان‌ها احساس ناامنی می‌کنند.
علی، یکی دیگر از قربانیان می‌گوید: «بعد از سرقت تا مدتی جرات نمی‌کردم حتی برای خرید به سوپرمارکت بروم! حس می‌کردم هر لحظه کسی ممکن است دوباره به من حمله کند.»
برخی از روانشناسان تاکید دارند که این نوع حوادث می‌تواند به مشکلات روانی مزمن منجر شود، به‌خصوص اگر افراد پیش از این حادثه سابقه اضطراب یا استرس داشته باشند. برای بسیاری، احساس قربانی شدن و ضعف در برابر سارقان، نوعی از دست دادن کنترل بر زندگی روزمره است که می‌تواند به مشکلات بیشتری همچون حملات پانیک منجر شود.
بازخوانی چند پرونده سرقت معروف
یکی از معروف‌ترین پرونده‌های موبایل‌قاپی مربوط به سارق اتوبان نیایش است. این سارق در فاصله چند ماه، ده‌ها مورد سرقت موبایل از رانندگان و عابران را به ثبت رساند. شیوه کار او به‌قدری سریع و دقیق بود که پلیس تا مدت‌ها نتوانست هویت او را کشف کند. او از مسیرهای شلوغ و پرتردد استفاده می‌کرد تا در میان ازدحام به راحتی ناپدید شود. بسیاری از قربانیان او گزارش کرده‌اند که حتی فرصت نداشتند صدای فریادی از خود به جا بگذارند!
در اتوبان همت نیز، پرونده سارقان موتورسوار که کیف‌های دستی افراد را هدف قرار می‌دادند، بسیار معروف است. این سارقان با موتورهای سبک و پرسرعت در مسیرهای پرتردد شهری حرکت می‌کردند و معمولاً با برنامه‌ریزی دقیق کیف‌های ارزشمند افراد را می‌قاپیدند. پرونده‌های این‌چنینی نشان می‌دهد که سرقت‌های موبایل‌قاپی و کیف‌قاپی در مواردی از شگردهای پیچیده و هماهنگ استفاده می‌کنند، که کشف و دستگیری آن‌ها نیازمند همکاری گسترده پلیس و جامعه است.
سینا که در یکی از خیابان‌های شلوغ تهران هدف سرقت قرار گرفته، می‌گوید: «فقط چند لحظه غفلت کافی بود تا موبایلم از دستم قاپیده شود. وقتی به اطراف نگاه کردم، هیچ اثری از سارق نبود. احساس تنهایی و ضعف عجیبی به من دست داد. اینکه نمی‌توانی از خودت دفاع کنی و همه چیز در عرض چند ثانیه تمام می‌شود، خیلی آزاردهنده است.»
مینا نیز یکی دیگر از قربانیان کیف‌قاپی است که در خیابان ولیعصر کیفش را از دست داد. او می‌گوید: «وقتی کیفم را قاپیدند، اولین حسی که داشتم، خشم بود اما چند روز بعد از آن فقط وحشت در من باقی ماند. هر بار که از همان خیابان رد می‌شدم، حس می‌کردم کسی پشت سرم است و می‌خواهد به من آسیب برساند!»
راهکارهای پیشگیری و مقابله
پلیس و نهادهای امنیتی به مالباختگان توصیه می‌کنند که از حمل وسایل باارزش به‌طور آشکار در خیابان خودداری کنند و موبایل یا کیف خود را در نزدیکی بدن نگه دارند همچنین توصیه می‌شود در مسیرهای کم‌تردد یا تاریک بیشتر احتیاط شود. در همین حال، نصب دوربین‌های مداربسته و حضور فعال‌تر نیروهای پلیس در مناطق شلوغ و پرخطر می‌تواند به کاهش این نوع جرائم کمک کند.
موبایل‌قاپی و کیف‌قاپی اگرچه ممکن است به‌عنوان جرائمی سریع و لحظه‌ای تلقی شوند، اما تاثیرات روانی آن‌ها بر مالباختگان ممکن است تا مدت‌ها ادامه داشته باشد. از دست دادن احساس امنیت و اعتماد به فضای عمومی، یکی از بزرگ‌ترین پیامدهای این سرقت‌هاست.
مقابله با این نوع جرائم نه تنها به تلاش‌های امنیتی و قضایی نیاز دارد، بلکه باید با ارائه حمایت‌های روانی و اجتماعی به قربانیان همراه باشد تا آن‌ها بتوانند پس از این تجربه تلخ به زندگی عادی خود بازگردند.
ضعف قانونی یا عدم برخورد قاطع با سارقین
یکی از مشکلات عمده در حوزه سرقت‌های موبایل‌قاپی و کیف‌قاپی، ضعف قوانین موجود است که باعث شده تا سارقان به‌مرور زمان حرفه‌ای‌تر و گستاخ‌تر شوند. بسیاری از مالباختگان و حتی کارشناسان حقوقی معتقدند که قوانین جاری در برخورد با این نوع جرائم کافی نیست و نمی‌تواند به‌طور مؤثر بازدارنده باشد.
در برخی موارد، مجازات‌های تعیین‌شده برای سارقان آن‌چنان سبک است که نه تنها برای آن‌ها جنبه "بازدارنده" ندارد بلکه باعث می‌شود تا پس از مدت کوتاهی به چرخه جرم بازگردند.
سارقان موبایل‌قاپ و کیف‌قاپ، با تکیه بر ضعف برخوردهای قانونی و قضایی، به روش‌های پیچیده‌تری برای ارتکاب جرم روی آورده‌اند. استفاده از موتورسیکلت‌های سریع، طراحی شگردهای ویژه برای ربودن وسایل در مکان‌های پرتردد و حتی هماهنگی میان چند سارق در یک تیم، از جمله نشانه‌های حرفه‌ای‌تر شدن آن‌هاست.
با وجود افزایش آمار این نوع جرائم، هنوز قوانین موجود در بسیاری از موارد به‌روز نشده و ابزارهای لازم برای پیشگیری و مقابله با این رفتارهای مجرمانه را فراهم نمی‌آورد.
برخورد قاطع و جدی با سارقان یکی از نیازهای اساسی جامعه برای مقابله با این موج فزاینده است. عدم استفاده از مجازات‌های متناسب و کافی، همراه با خلأ در سیستم نظارت و پایش سارقان پس از آزادی، باعث می‌شود که نه تنها سارقان بار دیگر اقدام به ارتکاب جرم کنند بلکه دیگر مجرمان نیز جسارت بیشتری برای فعالیت پیدا کنند. بسیاری از مالباختگان بر این باورند که بازگشت سریع سارقان به جامعه بدون هیچ‌گونه اصلاح یا آموزش جدی، به احساس ناامنی عمومی به شدت دامن می‌زند.
نیاز به تقویت قوانین و اجرای جدی‌تر مجازات‌ها در این حوزه بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود. وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر، افزایش نظارت بر مجرمان آزادشده و ایجاد بسترهای اصلاحی برای مجرمان، می‌تواند قدم‌های مهمی در کاهش این جرائم و ایجاد احساس امنیت عمومی برای مردم باشد.
انتهای پیام/