گزارش| گلایه مردم از صف‌های طولانی نان در مازندران
صف‌های طولانی و کمبود نان در نانوایی‌های مازندران به یکی از دغدغه‌های جدی مردم تبدیل شده و با افزایش قیمت نان و عدم توزیع کافی آرد، شهروندان با چالش‌هایی در تأمین نان روزانه خود مواجه‌اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، استان مازندران به دلیل ویژگی‌های جغرافیایی و گردشگری، با چالش‌های خاصی در زمینه تأمین آرد و نان مواجه است؛ سرانه مصرف آرد در استان به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از میانگین کشوری بوده و این امر به عواملی چون حجم بالای ورود مسافران و کارگران فصلی و همچنین تغییر الگوی مصرف مردم نسبت داده می‌شود.
روایت یک روز شلوغ در نانوایی‌ها
در یک روز پاییزی، حوالی ساعت 8 صبح به یکی از نانوایی‌های شهر ساری می‌روم؛ صفی طولانی از مردم در انتظار نان، تا چند متر آن‌طرف‌تر کشیده شده است؛ چهره‌ها نشان از خستگی و بی‌حوصلگی دارد. برخی با کیسه‌های خرید در دست، منتظرند تا نوبت‌شان برسد و برخی دیگر که به‌تازگی به صف پیوسته‌اند، در جستجوی انتهای صف می‌گردند.
یکی از مشتریان که مردی میان‌سال به نام "علی" است، می‌گوید: "تقریباً هر روز صبح که می‌آیم، باید حداقل نیم‌ساعتی در صف باشم تا نان بخرم. چند وقت پیش که قیمت نان را بالا بردند، امیدوار بودم حداقل تعداد نانوایی‌ها یا سهمیه آردشان افزایش پیدا کند، اما صف‌ها همچنان طولانی‌تر شده است."
وی ادامه می‌دهد: "یک زمان، مردم برای خرید نان دولتی فقط پنج دقیقه صبر می‌کردند، ولی الان حداقل نیم ساعت طول می‌کشد. وقتی قیمت نان را گران می‌کنند، باید شرایط را هم بهتر کنند، نه اینکه همه‌چیز بدتر شود."
به طرف دیگر خیابان می‌روم که نانوایی سنگک دیگری هست. صف اینجا حتی از نانوایی اول هم طولانی‌تر به نظر می‌رسد.
"فاطمه" خانمی 45 ساله که در صف ایستاده، با خنده‌ای تلخ می‌گوید: "اینجا دیگر نانوایی نیست، باید مثل قدیم‌ها نوبت بگیریم و کوپن داشته باشیم. از ساعت 7:30 آمده‌ام و هنوز نان نگرفتم."
وی با عصبانیت ادامه می‌دهد: "چند وقت پیش برای چندمین بار رفتم نانوایی و در صف بودم که ناگهان نان تمام شد. مجبور شدم به نانوایی دیگری بروم، ولی آنجا هم صف خیلی طولانی بود و اصلاً نان نرسید؛ مردم حق دارند ناراضی باشند. وقتی از سحر بیدار می‌شویم و حتی یک قرص نان هم گیرمان نمی‌آید، معلوم است که اعتراض خواهیم داشت."
مرد دیگری که "جواد" نام دارد و راننده تاکسی است، گلایه‌هایش را این‌گونه بیان می‌کند: "من به دلیل شغلم وقت زیادی برای ماندن در صف ندارم. صبح‌ها باید زود نان بخرم و بروم سرکار. گاهی مجبور می‌شوم به بازار آزاد بروم و نان بخرم که خیلی گران‌تر از نان دولتی است."
وی همچنین به تأثیر این وضعیت بر زندگی روزمره‌اش اشاره می‌کند: "وقتی قیمت نان دولتی را گران کردند، تصور می‌کردیم که حداقل نانوایی‌ها خلوت‌تر شوند یا کیفیت بهتر شود، اما حالا به‌نظر می‌رسد که مشکلات بیشتر از قبل شده است. گاهی باید به‌جای خرید نان دولتی، نان آزاد بخرم که البته هزینه‌اش بالا می‌رود."
آن‌ها همچنین از مسئولان می‌خواهند که اقدامات جدی‌تری برای جلوگیری از فروش غیرمجاز آرد یارانه‌ای و نظارت دقیق‌تر بر نانوایی‌ها انجام دهند؛ افزایش کیفیت آرد و گسترش طرح نان کامل نیز از دیگر خواسته‌هایی بود که مردم به آن اشاره کردند.
افزایش جمعیت فصلی و نیاز بیشتر به آرد
مازندران، به‌عنوان یکی از استان‌های گردشگری و کشاورزی کشور، هر ساله میزبان تعداد زیادی از مسافران و کارگران فصلی است. یکی از نانوایان منطقه ساری می‌گوید: "در طول سال، به‌ویژه در فصل‌های تعطیلات و اوج کارهای کشاورزی، تعداد مشتریان ما چندین برابر می‌شود. افزایش جمعیت و حضور طولانی‌مدت مسافران در استان، تقاضا برای نان را بالا می‌برد و همین امر موجب می‌شود که ما همیشه نیازمند سهمیه آرد بیشتری باشیم."
این افزایش جمعیت فصلی باعث شده تا مسئولان استان به دنبال افزایش و متناسب‌سازی سهمیه آرد باشند. کارشناسان معتقدند که برای تأمین نان مورد نیاز مسافران و جمعیت افزایشی، لازم است سهمیه آرد استان با توجه به این افزایش جمعیت فصلی بازنگری شود تا از تشکیل صف‌های طولانی در نانوایی‌ها جلوگیری شود.
نانوایان مازندران به دلیل تقاضای زیاد و مشکلاتی که در تأمین آرد وجود دارد، با چالش‌های متعددی مواجه هستند. برای درک بهتر این وضعیت، گفت‌وگوهایی با چند نانوا در شهرهای مختلف استان انجام شد تا دیدگاه‌های آن‌ها در خصوص مشکلات موجود و نیازهای نانوایی‌ها منعکس شود.
"حسن قنبری"، نانوای 56 ساله در شهر بابل که بیش از 30 سال است در این حرفه فعالیت می‌کند، می‌گوید: "ما در فصول تعطیلات و هنگام اوج کارهای کشاورزی با تعداد زیادی از مسافران و کارگران مواجه می‌شویم. در این زمان‌ها، تعداد مشتریان ما به‌شدت افزایش پیدا می‌کند و سهمیه آردی که دریافت می‌کنیم، اصلاً جوابگوی نیاز روزانه نیست؛ در برخی روزها، صف‌های طولانی جلوی نانوایی ایجاد می‌شود و مردم معترض می‌شوند که چرا نان به اندازه کافی وجود ندارد."
او ادامه می‌دهد: "ما بارها به اتحادیه و مسئولان محلی اعلام کردیم که باید در فصل‌های پرجمعیت سهمیه آرد را افزایش دهند، اما گاهی پاسخ مناسبی دریافت نمی‌کنیم. بسیاری از نانواها مجبور می‌شوند از بازار آزاد آرد تهیه کنند که هزینه‌ها را بالا می‌برد و برای ما که نان دولتی عرضه می‌کنیم، خیلی سخت است."
یکی از مسائل دیگر که باعث ایجاد مشکلات برای نانوایان شده، تفاوت قیمت بین آرد یارانه‌ای و آزاد است. احمدی، نانوا در شهر آمل، توضیح می‌دهد: "این تفاوت قیمت باعث شده که برخی از نانواها به‌سمت خرید آرد آزاد برای فروش نان آزاد بروند، چون درآمد بیشتری دارد. این کار به نوبه خود بر توزیع عادلانه آرد در بین نانوایان تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که تعداد کمی از نانوایی‌ها به‌طور واقعی نیاز مردم به نان دولتی را تأمین کنند."
وی تأکید می‌کند: "اگر قیمت آرد آزاد و یارانه‌ای به هم نزدیک‌تر شود، شاید این مشکلات کمتر شود. همچنین نظارت بیشتری لازم است تا جلوی سوءاستفاده‌ها گرفته شود. بعضی نانوایان، آرد یارانه‌ای را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند و این باعث کمبود آرد برای نانوایی‌های قانونی می‌شود."
"محمود توسلی"، نانوای مستأجر در ساری، درباره مشکلات نانوایی‌های استیجاری می‌گوید: "ما به‌عنوان نانوای مستأجر همیشه نگران بالا رفتن اجاره‌بها هستیم. هر سال که قرارداد اجاره تمدید می‌شود، صاحب مغازه می‌خواهد اجاره را افزایش دهد. اگر نتوانیم از پس این هزینه‌ها برآییم، باید نانوایی را تعطیل کنیم."
او همچنین اشاره می‌کند: "از طرف دیگر، زمانی که آرد گران می‌شود، هزینه‌های ما افزایش می‌یابد، اما قیمت نان ثابت می‌ماند و ما نمی‌توانیم هزینه‌های اضافی را جبران کنیم. در چنین شرایطی، ساماندهی نانوایی‌های استیجاری و ایجاد تسهیلات برای خرید نانوایی‌های ثابت می‌تواند کمک بزرگی به ما باشد."
وی اضافه می‌کند: "بانک‌ها باید هرچه زودتر تسهیلات را در اختیار نانوایان قرار دهند تا بتوانیم تجهیزات لازم را بخریم و برای زمستان آماده شویم. بدون این تسهیلات، دوگانه‌سوز کردن برای خیلی از نانوایی‌ها ممکن نیست."
در مجموع، نانوایان مازندران از مسئولان انتظار دارند تا مشکلات تأمین آرد، تفاوت قیمت آرد یارانه‌ای و آزاد، کیفیت آرد، وضعیت نانوایی‌های استیجاری، و دوگانه‌سوز کردن نانوایی‌ها را به‌صورت جدی پیگیری کنند. نظارت‌های دقیق‌تر بر توزیع و مصرف آرد، اجرای برنامه‌های حمایتی، و ارائه تسهیلات مناسب به نانوایان می‌تواند گامی مؤثر در جهت بهبود شرایط باشد.
این گفت‌وگوها نشان می‌دهد که حل چالش‌های آرد و نان در مازندران نیازمند رویکردی جامع و همکاری مستمر بین مسئولان، اتحادیه‌ها، و خود نانوایان است تا هم مشکلات نانوایی‌ها کاهش یابد و هم رضایت عمومی از کیفیت و دسترسی به نان افزایش پیدا کند.
چالش‌ها و اقدامات برای بهبود وضعیت آرد و نان
وفایی‌نژاد، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان مازندران، در گفت وگو با خبرنگار تسنیم به تشریح چالش‌ها و اقدامات صورت‌گرفته برای تأمین آرد و نان در استان پرداخت و با اشاره به وضعیت ذخایر گندم و مشکلات تأمین آرد، توضیحاتی درباره تلاش‌های انجام‌شده جهت بهبود کیفیت نان و افزایش سهمیه آرد استان ارائه کرد و گفت: "از ابتدای سال جاری تاکنون حدود 230 هزار تن گندم در استان مصرف شده است. علاوه بر خرید تضمینی 105 هزار تن گندم از کشاورزان مازندرانی، حدود 180 هزار تن گندم از 7 استان دیگر کشور وارد شد.
وی افزود: 34 هزار تن گندم وارداتی هم از طریق بنادر به استان وارد شده و هم‌اکنون حدود 168 هزار تن گندم به‌عنوان ذخیره استراتژیک در سیلوهای استان نگهداری می‌شود که برای تأمین نیاز استان در ماه‌های پیش رو کافی خواهد بود.
او تأکید کرد که مازندران به‌دلیل داشتن جمعیت فصلی و حضور مسافران در فصل‌های مختلف، نیاز به سهمیه آرد بیشتری دارد و گفت: "سرانه مصرف آرد در استان به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از میانگین کشوری است.
وفائی نژاد از تلاش‌هایی سخن گفت که سهمیه آرد استان با توجه به ساختار جمعیتی و نیاز واقعی افزایش یابد.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی مازندران درباره تفاوت قیمت آرد یارانه‌ای و آزاد توضیح داد: "این تفاوت قیمت، مشکلاتی را در توزیع عادلانه آرد به‌وجود آورده و زمینه سوءاستفاده برخی افراد را فراهم کرده است؛ برخی نانوایان ممکن است آرد یارانه‌ای را به‌جای نان برای مصارف دیگر استفاده کنند یا آن را در بازار آزاد به فروش برسانند، که این مسئله نیازمند نظارت بیشتر است."
وی ادامه داد: "برای رفع این مشکل، هماهنگی نزدیکی با سازمان صمت، جهاد کشاورزی، و تعزیرات حکومتی داریم تا نظارت بر توزیع و مصرف آرد را افزایش دهیم. همچنین بررسی‌هایی برای کاهش تفاوت قیمت آرد آزاد و یارانه‌ای در دست انجام است تا از بروز این مشکلات جلوگیری شود."
یکی از اقدامات مهمی که وفایی‌نژاد به آن اشاره کرد، اجرای طرح نان کامل در استان است. وی گفت: "طرح نان کامل که در استان به اجرا درآمد با هدف بهبود کیفیت نان و ارتقای سلامت جامعه اجرایی شد و در 7 شهرستان استان به‌صورت آزمایشی در حال اجرا است.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی مازندران تصریح کرد: "نان با استفاده از آرد سبوس‌دار تولید می‌شود که حاوی فیبر و مواد مغذی بیشتری نسبت به نان‌های معمولی است."
وی توضیح داد: "نان کامل می‌تواند بخش زیادی از نیاز بدن به مواد مغذی را تأمین کند و مصرف آن تأثیر مثبتی بر سلامت مردم دارد. دانشگاه علوم پزشکی مازندران و انجمن صنفی کارخانجات آرد نیز در اجرای این طرح همکاری نزدیکی با ما دارند. استقبال مردم از این نان، می‌تواند زمینه‌ساز توسعه بیشتر این طرح و اجرای آن در سراسر استان باشد."
وفایی‌نژاد به مشکلات نانوایی‌های استیجاری نیز پرداخت و اظهار داشت: "یکی از چالش‌های ما، ساماندهی نانوایی‌های استیجاری است که به دلیل نوسانات قیمت اجاره، کیفیت خدمات‌دهی آن‌ها ممکن است دچار مشکل شود؛ "در نظر داریم که نظارت بر این واحدها را افزایش دهیم و برنامه‌هایی برای ساماندهی و حمایت از این نانوایی‌ها در دست اجرا داریم."
وی افزود: "ساماندهی نانوایی‌های استیجاری می‌تواند تأثیر مثبتی بر کیفیت نان داشته باشد و از نوسانات کیفیتی که ممکن است به دلیل تغییرات مدیریتی یا مشکلات اجاره رخ دهد، جلوگیری کند."
این مسئول همچنین به اهمیت دوگانه‌سوز کردن نانوایی‌ها و استفاده از سوخت دوم در مواقع بحرانی اشاره کرد و گفت: "با توجه به شرایط اقلیمی و امکان قطعی گاز در زمستان، لازم است که نانوایی‌ها مجهز به تجهیزات دوگانه‌سوز شوند. این اقدام می‌تواند از مشکلات ناشی از قطعی گاز جلوگیری کرده و تأمین نان مردم را در هر شرایطی تضمین کند."
وی تصریح کرد: "تسهیلاتی برای خرید تجهیزات لازم جهت دوگانه‌سوز کردن نانوایی‌ها در نظر گرفته شده و بانک‌ها موظف به ارائه این تسهیلات به نانوایان هستند. ما انتظار داریم که این طرح به‌سرعت اجرا شود تا نانوایان قبل از شروع فصل سرما بتوانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند."
در پایان، وفایی‌نژاد چند پیشنهاد برای بهبود وضعیت آرد و نان در مازندران ارائه کرد: "اولین اقدام باید افزایش سهمیه آرد استان با توجه به شرایط خاص جمعیتی و گردشگری باشد. همچنین اجرای طرح‌های آموزشی برای نانوایان، ساماندهی واحدهای استیجاری، و نظارت دقیق‌تر بر توزیع و مصرف آرد می‌تواند از مشکلات موجود بکاهد."
او افزود: "تشویق مردم به مصرف نان کامل و بهبود کیفیت آرد مورد استفاده در نانوایی‌ها، می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت جامعه داشته باشد و از نارضایتی‌های موجود جلوگیری کند. ما امیدواریم که با همکاری دستگاه‌های مختلف و همراهی نانوایان، بتوانیم شرایط بهتری را برای مردم فراهم کنیم."
روایت صف‌های طولانی نانوایی‌های مازندران، نمایانگر مشکلات مردم در دسترسی به نان است؛ مشکلاتی که نیازمند اقدامات فوری و جامع از سوی مسئولان است. افزایش سهمیه آرد، نظارت دقیق‌تر بر توزیع و ارتقای کیفیت نان از جمله راهکارهایی است که می‌تواند امید را به میان مردم بازگرداند. اکنون زمان آن است که مسئولان، پاسخگوی دغدغه‌های مردم باشند و راهکارهایی عملی برای بهبود شرایط پیش‌رو ارائه دهند.
انتهای پیام/