جایگاه اوجالان در روابط دولت ترکیه و پ ک ک

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بعد از تلاش ناکام گروه‌های کردی در ترکیه، حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) به عنوان گروهی چپگرا و مارکسیستی - لنینیستی و مسلح در دهه 70 میلادی فعالیت خود را با ادعای آزادی و رفاه مردم کُرد آغاز کرد.

سابقه مبهم در تشکیل این گروه سبب شد، پ.ک.ک از همان ابتدا از پذیرش حداکثری در میان جامعه کردی به طور عام و کردهای ترکیه به طور خاص برخوردار نباشد و حتی کلمه کارگران در عنوان این گروه نیز نتوانست چپ‌گرایان و کارگران و هواداران مارکسیسم و سایر اندیشه‌های چپ را به این گروه جذب کند. دلیل این عدم اقبال نیز رویکرد خشن و اقتدارگرای پ.ک.ک به مسائل و شائبه‌ها و شایعاتی مبنی بر همکاری این گروه با بخشی مخفی در سازمان اطلاعات ترکیه (میت) بود.

پ.ک.ک در سال های ابتدایی تلاش داشت بر شعار خود که همان برقراری استقلال کردستان بود، گام بردارد و از اوجالان رهبر و موسس این گروه نمادی در جامعه کردی بسازد اما او سرانجام در سال 1377 به ظاهر توسط دولت ترکیه در کنیا دستگیر شد.

برخی از تحلیلگران اوجالان را متهم به همکاری و اجرای سیاست های میت می دانند و معتقدند وی در سال‌هایی که در زندان به سر می برد، همواره در قالب کتاب ها و نوشته هایی تحت عنوان اندیشه‌های اوجالان برای تعدیل مبارزه کردها در ترکیه کوشیده است. ترکیه به جای اعدام اوجالان، از وی به عنوان ظرفیتی برای تغییر سیاست‌های مبارزاتی پ.ک.ک بهره برد.

اوجالان بعد از دستگیری در کتاب دفاع از یک خلق، سیاست کردستان مستقل که در اساسنامه کنگره اول پ.ک.ک تصویب شده بود را به مدل خود مدیریتی دموکراتیک تغییر داد. این تغییر رویکرد موجب انشقاق در بدنه رهبری پ.ک.ک شد اما در نهایت این گروه به دشمن نظم کنونی جهان یعنی دولت – ملت تبدیل شد.

پس از بازداشت اوجالان توسط ترکیه، شاخه های ایران (پژاک)، سوریه (پ.ی.د) و عراق (پ.چ.د.ک) ذیل پ.ک.ک تاسیس شدند و همین موجب شد بستر دخالت ترکیه در خاورمیانه گسترش یابد و به بهانه مبارزه با کردها حوزه عملیاتی اش را در ایران، عراق و سوریه نیز پیش ببرد.

اوجالان بارها اعلام کرده بود که در سوریه کُرد وجود ندارد، آنچه هست، مهاجران کُرد ترکیه هستند. این در حالی بود که ادعای جنگ برای حقوق کردها داشت.

اوجالان در سال های زندان کوشید در مسیر ایدئولوژی حزب حاکم ترکیه در مبارزه با جهان غرب و نظم کنونی جهانی به رهبری آمریکا دیدگاه های خود را در قالب کتاب منتشر کند.

در این خصوص باید گفت که حزب عدالت و توسعه سعی دارد در ظاهر و پوشش افکار اوجالان، نقش ترکیه در دشمنی با کردها را تقلیل دهد و از طریق اندیشه‌های وی، دشمنی خود با جهان غرب و اسرائیل را درون کردها نیز بسط دهد.

ظهور و سقوط اوجالان به خوبی توسط میت برنامه‌ریزی شده بود و او به درستی جنبش‌های کردی را منحرف کرد. میت در اواسط دهه 50 کمونیسم را در میان جنبش‌های کردی نفوذ داد تا زمینه برخورد با آنها را فراهم آورد. میت، پ.ک.ک را برای نابودی سایر جنبش‌های کردی تاسیس کرد و ارتباط اوجالان با میت از همان زمان آغاز شد. 

در روزهای اخیر نشریه الکترونیکی المانیتور در آمریکا از تلاش دولت ترکیه برای از سرگیری مذاکرات صلح با پ.ک.ک همزمان با بالا گرفتن تنش ها در خاورمیانه خبر داده است. به طوری که ترکیه به اوجالان، اجازه داد با رهبران این گروه مستقر در کوهستان قندیل در عراق گفتگو کند.

اوجالان به رهبران پ.ک.ک گفته، وقت آن رسیده که پ.ک.ک سلاح های خود را زمین بگذارد. پس از گذشته 10 سال از آخرین تلاش برای ایجاد صلح میان ترکیه و پ.ک.ک که در سال 2015 متوقف شد، اکنون دولت ترکیه که از بالا گرفتن تنش ها در خاورمیانه و تاثیر آن بر این کشور نگران است، بار دیگر برای پایان درگیری با پ.ک.ک تلاش می کند و از ظرفیت زندانی در این اختیار خود بهره می‌برد.

اوجالان در عرصه سیاسی ترکیه و در انتخابات های ریاست جمهوری نیز برای حزب حاکم مهره کلیدی بوده و ترکیه همواره برای جلب نظر کردها و افزایش شانس پیروزی، از وی استفاده کرده است. در شرایط حساس خاورمیانه و گام نهادن ترکیه در مسیر گفتگو با کردهای مخالف، عیار رنگ باخته اوجالان همچنان دولتمردان آنکارا را امیدوار نگه داشته است.

ریبین فرجوند کارشناس مسائل منطقه

انتهای پیام/