شاهنامه؛ حماسه ملی ایرانیان/ توجه حاکمان عربی به شاهنامه

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین شاهد برگزاری همایش بین‌المللی «ایران و ایرانشناسی در تاریخ و فرهنگ عربی» بود و پژوهشگران در داخل و خارج از ایران با ارسال بیش از 150 مقاله در این زمینه از این رویداد فرهنگی مهم در ارتباط با ایران و فرهنگی ایرانی استقبال کردند.

دکتر سید علی قاسم زاده، رئیس دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) در ابتدای این همایش با بیان اینکه نام ایران در تاریخ و فرهنگ عربی همچون خورشیدی تابان است، خاطرنشان کرد: شاهنامه، حماسه ملی ایرانیان، برخلاف آنچه مشهور شده و برخی دوست دارند که بدان تنها بعد هویتی دهند، بعد عمیق دیگری دارد و آن هم وجه حکمی آن است، اثری حکیمانه و فضیلت محور که غالبا از دید محققان غربی و بیگانه مغفول مانده یا عامدانه بدان پرداخته نشده است. ولی شگفت آن است که  محققان عرب زبان به این وجه برجسته نیز باور داشته اند و بدان تصریح کرده اند و حاکمان عرب نیز برای وجوه حکیمانه آن به شاهنامه توجه ویژه می کردند.

دکتر عبدالعلی آل‌بویه لنگرودی، رئیس این همایش نیز با بیان اینکه زبان عربی، به فضل الهی (کتاب آسمانی قرآن) و زبان فارسی به فضل بندگان الهی (شاعران و نویسندگان) خود به حیاتشان ادامه دادند و حفظ شدند.

استاد دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، با بیان اینکه "زبان" راه ورود به فرهنگ است، خاطرنشان کرد: معتقدم که زبان فارسی هم عربی است، چرا که ساختار بیشتر جملات فارسی، از زبان عربی و فارسی معرب است و این تعامل بین فرهنگی نشان می دهد که برگزاری همایش بین‌المللی ایران و ایران شناسی که امروز شاهد برگزاری آن هستیم نیز می تواند به شناسایی و بررسی این تعامل فرهنگی کمک موثری داشته باشد.

در ادامه، دکتر حسینی، دبیر علمی همایش، با بیان اینکه «بی تردید جایگاه زبان فارسی بر کسی پوشیده نیست»، گفت: زبان موثرترین ابزار برای ایجاد رابطه در بین ملل است و زبان در تعاملات سیاسی نیز کاربرد ویژه ای دارد و در این بین، زبان فارسی بر زبان عربی در مقایسه با سایر زبان‌ها بیشترین تأثیر را گذاشته است.

وی افزود: ایران وایرانیان از دوران باستان تا کنون همواره مرکز توجه نویسندگان ونخبگان جهان عرب بوده است همچنین پس از اسلام بسیاری از نخبگان ایرانی این مهم را با زبان عربی انجام داده اند در نتیجه با حجم زیادی از داده ها ومتون به زبان عربی مواجه هستیم آنچنان که می بایست مورد اهتمام علمی قرار نگرفته است لذا در صورت توجه پژوهشگران به این متون یافته های ایران شناسی وتعاملات ایرانیان وعرب ها گسترده وعمیق تر خواهد شد.

وی در خصوص تعاملات بین دو ملت اشاره کرد وگفت ادبیات ملت ها ،آیینه تمام نمای زندگی اجتماعی آنهاست که در شعر ،داستان،نمایشنامه وسایر هنرها متجلی می‌شود؛ زبان فارسی، به دلیل ویژگی های خاص محتوایی واخلاقی وارزش های انسانی وفکری در تمام دوران های تاریخی خود،زبان دل،زبان علم،زبان سیاست وزبان صلح در فراسوی قلمروهای خود بوده است.

حسینی در خصوص کیفیت برگزاری اولین همایش بین‌المللی ایران و ایرانشناسی در تاریخ و فرهنگ عربی گفت:150 مقاله به همایش رسید که 135 مقاله به مرحله داوری رسید. وی افزود: از کشورهای مختلفی برای این همایش مقاله ارسال شده بود که 3 مقاله از ترکیه، یک مقاله از کانادا، 1 مقاله از عربستان، 6 مقاله از عراق، 2 مقاله از سوریه، یک مقاله از ازبکستان‌ و 2 مقاله از لبنان به این رویداد رسید.

دکتر محمد علی آذرشب، استاد دانشگاه تهران نیز به عنوان یکی از سخنرانان این همایش ضمن تأکید بر ضرورت ارتباط فرهنگی و تمدنی بین کشورهای اسلامی، از وجود کرسی‌هایی زبان و ادبیات فارسی و جایگاه آن در دانشگاه‌های مصر سخن گفت و اظهار داشت که یکی از اندیشمندان مصری به نام عزام، علی رغم گرایش ناسیونالیست عربی، بعد از آشنایی با فرهنگ و ادبیات فارسی، دست به شاهنامه پژوهشی زده و تلاش کرده آن را به جهان عرب و به ویژه مصر معرفی کند.

ایران و ایران شناسی در تاریخ و فرهنگ عربی (ایران والدراسات الإیرانیة فی التاریخ والثقافة العربیة) چهارشنبه 9 آبان‌ماه با حضور دکتر قاسم‌زاده رئیس دانشگاه و جمعی از پژوهشگران، استادان و دانشجویان علاقه‌مند حوزه زبان و ادبیات فارسی و عربی در دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) برگزار شد.

گفتنی است، ایران و ایرانیان در متون تاریخی و جغرافیایی عربی، ایران و ایرانیان در متون دینی و فلسفی عربی، ایرانشناسی درجهان اسلام، معرفی ایرانشناسان عرب، ایران در دوران باستان،‌ تعامل ادبی ایرانیان و عرب‌ها و همچنین تعامل فرهنگی ایرانیان و عرب‌ها، از مهمترین محورهای این همایش بود که در 5 پنل‌ تخصصی با حضور نویسندگان مقالات منتخب و پژوهشگران این حوزه، نقد و بررسی شد.

انتهای پیام/