مقام ارمنستانی: علاقهمند به مشارکت در بندر چابهار هستیم
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان با اشاره به علاقه ایروان به مشارکت در بندر چابهار گفت: ما علاقه‌مندیم که در آنجا زیرساختی مخصوص به خود را داشته باشیم، البته به‌پیشنهاد طرف ایرانی و بتوانیم از آنجا مبادله کالا با هند و چین را انجام دهیم.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، "نارک بابایان" (Narek Babayan) رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در پارلمان ارمنستان از زمان ورود به پارلمان در گروه دوستی ایران و ارمنستان حضور داشته و در سال جاری نیز رئیس این گروه شده است.
وی معتقد است که حجم روابط تجاری دو کشور، هم‌سطح با روابط سیاسی نیست و حداقل باید سه برابر وضعیت موجود باشد.
بابایان درباره مذاکرات عادی‌سازی روابط ارمنستان با آذربایجان و ترکیه نیز معتقد است: روند رو به جلو و پیشرفت است هرچند مسائلی باقی مانده است که نیاز به گفتگوی بیشتر دارد و بهتر بود تا همین‌جا هم توافق صلح بین دو کشور به امضا برسد.
این نماینده پارلمان، تلویحاً از پیش‌شرط‌های مطرح‌شده ترکیه برای عادی‌سازی روابط نیز ابراز نارضایتی کرده و معتقد است: مذاکرات با آذربایجان باید به‌صورت دوجانبه و بدون حضور طرف ثالث دنبال شود.
وی همچنین از تمایل کشورش برای ورود به بندر چابهار برای تجارت مستقیم با هند و چین خبر داد.
مشروح این گفتگو از نظر خوانندگان می‌گذرد.
"نارک بابایان" (Narek Babayan) رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در گفتگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه از سال 2021 نماینده پارلمان است و از همان زمان در گروه دوستی ایران و ارمنستان بوده است، گفت: دو بار به‌صورت رسمی به ایران آمده‌ام و دو بار نیز به‌صورت شخصی به ایران سفر کرده‌ام، از ماه جاری میلادی نیز به‌عنوان رئیس گروه انتخاب شده‌ام، به‌دلیل اهمیت زبان فارسی و ارتباط بیشتر با ایران، یک منشی فارس‌زبان انتخاب کرده‌ام.
در طرح چهارراه صلح ایران، گرجستان، ترکیه و آذربایجان نقش مهمی دارند
وی درباره برنامه‌های خود برای توسعه روابط با ایران اظهار داشت: روابط ایران و ارمنستان همواره خوب بوده است اما جای توسعه دارد و من آرزوی توسعه بیشتر این روابط به‌صورت دوجانبه را دارم.
بابایان درباره طرح چهارراه صلح نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان و نقش و جایگاه ایران در این پروژه گفت: ما خواهان صلح در منطقه به‌خصوص با آذربایجان هستیم و می‌خواهیم مرزهایمان باز باشد و با ترکیه تجارت داشته باشیم. جایگاه ارمنستان در این طرح طوری است که در مرکز چهارراه قراردارد. ما می‌خواهیم به‌جای جنگ و ناآرامی در منطقه، صلح و مبادلات تجاری و اقتصادی جریان داشته باشد. در این طرح ایران، گرجستان، آذربایجان و ترکیه قراردارند که مبادلات با این کشورها انجام می‌گیرد.
کلمه "کریدور" در ارمنستان حساسیت‌برانگیز شده است
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان ادامه داد: باوری وجود دارد که در ارمنستان از کلمه کریدور طور دیگری برداشت می‌شود، در سایر کشورها کریدور یک کلمه معمولی است ولی بعضی از همکاران ما در ترکیه، آذربایجان و روسیه طوری از این کلمه استفاده می‌کنند که باعث می‌شود برداشت دیگری از آن بشود. ارمنستان در تمام سطوح سیاسی مخالفت خود را با این نوع برداشت از کلمه کریدور اعلام کرده است، زیرا این تصور ایجاد می‌شود که قرار است راهی خارج از حاکمیت ارمنستان شکل بگیرد.
از ایران بابت موضعش درباره مرزها قدردانی می‌کنیم
وی اضافه کرد: در ارمنستان نه دولت و نه احزاب دیگر موافق این مسئله (دادن کریدور به آذربایجان) نیستند، از ایران نیز بسیار تشکر می‌کنم که همواره در همه سطوح اعلام کرده‌اند که هرگونه تغییر در مرزهای ایران و ارمنستان را نمی‌پذیرند.
بابایان پیشنهاد ارمنستان در این پروژه را بازگشایی همه مرزها خواند و در مورد ایران نیز گفت: این پروژه بخشی از کریدور شمال ـ جنوب خواهد بود.
به‌دنبال تجارت 3میلیارددلاری با ایران هستیم
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان با بیان اینکه توان اقتصادی دو کشور بسیار بیشتر از تجارت فعلی است، اظهار داشت: پارسال و امسال 700 میلیون دلار تجارت داشتیم، قرار بود امسال به یک میلیارد دلار برسیم، پس از آنکه به یک میلیارد دلار برسیم، هدف بعدی‌مان رسیدن به 3 میلیارد دلار است، البته گامهایی هست که دولتهای دو کشور باید بردارند.
کاهش عوارض جاده‌ای از سوی ایران کمک بزرگی به توسعه روابط می‌کند
وی ادامه داد: یکی از آن گامها، کاهش عوارض جاده‌ای در ایران است. زمانی که جاده جنوب به شمال ارمنستان تکمیل شود نیز کمک زیادی به افزایش حجم تجارت بین دو کشور خواهد کرد. بخش بسیار مهمی از ساخت این جاده را که شامل تونل‌ها و پل‌ها می‌شود، شرکتهای ایرانی در دست گرفته‌اند.
علاقهمند به مشارکت در بندر چابهار هستیم
بابایان با اشاره به علاقه ارمنستان به مشارکت در بندر چابهار گفت: ما علاقه‌مندیم که در آنجا زیرساختی مخصوص به خود را داشته باشیم، البته به‌پیشنهاد طرف ایرانی و بتوانیم از آنجا مبادله کالا را انجام دهیم. به‌جز مبادله مستقیم بین دو کشور، بسیار اهمیت دارد که از چین و هند به گرجستان و دریای سیاه این مبادله ادامه داشته باشد. ایران نیز به تجارت با کشورهای اوراسیایی علاقهمند است که از طریق ارمنستان می‌تواند به این خواسته برسد.
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در خصوص انتظارات ایروان از تهران ابراز کرد: ایران نقش ویژه‌ای در برقراری صلح در منطقه دارد، ما همواره شاهد بوده‌ایم که ایران نظرات متعادلی درباره تحولات منطقه‌ای داشته و از برقراری صلح در منطقه حمایت کرده است، تهران همچنین خواستار برقراری صلح در منطقه بوده و از طرفین (آذربایجان و ارمنستان) خواسته است مشکلات و مسائل خود را حل‌وفصل کنند.
امیدواریم به‌زودی مسائل باقیمانده با آذربایجان برای توافق صلح حل‌وفصل شود
بابایان ادامه داد: ما در راستای ایجاد صلح با آذربایجان مستقیماً در حال مذاکره هستیم و امیدوار و خوش‌بین هستیم که به‌زودی بخش کوچک حل‌نشده بین دو طرف حل‌وفصل شود، در واقع ما الآن هم امکان امضای این توافقنامه را داریم زیرا همواره مسائلی هست که باید درباره آنها صحبت کرد و حلشان کرد، اگر بگوییم که بگذاریم همه مسائل حل شود و بعد توافقنامه امضا شود، زمان زیادی خواهد برد، مسائلی که توافق کرده‌ایم بسیار مهم بوده است و به همین دلیل الآن امکان امضای توافقنامه را داریم.
وی با بیان اینکه از مجموع مسائل بین طرفین، 2 تا 3 مسئله باقی مانده است، ادامه داد: اخیراً دیدار پاشینیان و علی‌اف را در حاشیه اجلاس بریکس در روسیه داشتیم که توافق کردند که مسائل باقیمانده به‌سرعت حل‌وفصل شود.
در مذاکرات رسمی درباره تغییر قانون اساسی ارمنستان سخنی گفته نشده است
رئیس گروه دوستی و ایران و ارمنستان با بیان اینکه درباره اصلاح قانون اساسی در آن دیدار صحبتی نشده است، گفت: اظهاراتی که درباره قانون اساسی مطرح می‌شود، تنها در حد حرف است و نمی‌تواند در متن توافقنامه ذکر شود.
بابایان در پاسخ به این سؤال که "ارمنستان درباره موضوع نسل‌کشی ارامنه عقب‌نشینی کرده است؟" اظهار داشت: صحبت این بوده است که این مسئله در مذاکرات ارمنستان و ترکیه مطرح نمی‌شود، هیچ‌کس نمی‌تواند منکر نسل‌کشی شود اما درباره مذاکرات اهداف دیگری داریم و به‌دنبال عادی‌شدن روابط هستیم، امیدواریم که روابط ارمنستان و ترکیه به بن‌بست نرسد، از خیلی وقت پیش با ترکیه توافق داشتیم که مرزها برای کشور ثالث و افراد سیاسی باز شود، این کار هنوز محقق نشده است اما از نظر تکنیکی همه چیز آماده است.
پیش‌شرط ترکیه برای عادی‌سازی روابط با ارمنستان منطقی نیست
وی افزود: ما چندین بار از طرف ترکیه شنیده‌ایم که درباره این موضوع با آذربایجان به توافق رسیده‌اند، سخن ما این است که نباید هیچ پیش‌شرطی برای این مسئله وجود داشته باشد.
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان یادآور شد: مطمئنیم که طرف ترکیه به‌طورکامل از روند مذاکرات بین ارمنستان و آذربایجان باخبر است و فکر می‌کنیم که آذربایجان نیاز به چنین حمایتی از طرف ترکیه ندارد.
بابایان در پاسخ به این سؤال که؛ "آیا ترکیه پیش‌شرط عادی‌سازی روابط با ارمنستان را توافق این کشور با آذربایجان دانسته است؟"، گفت: از نظر ما چنین پیش‌شرطی منطقی نیست اما امیدواریم که در هر دو طرف پیشرفتمان خوب باشد.
آذربایجان خواستار عدم‌برخورد شهروندانش با اتباع ارمنی در مرزهاست
وی در پاسخ به این سؤال که آیا موضوع کریدور در مذاکرات صلح بین آذربایجان و ارمنستان به آینده موکول شده است و آخرین وضعیت این مذاکرات چه بوده است، اظهار داشت: ما همواره پیشنهاد کرده‌ایم که این جاده تحت کنترل ارمنستان می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. طرف آذربایجان چندین بار مطرح کرد که شهروندان دو طرف در قسمتهای مرزی با هم ملاقات نکنند، یعنی در گمرکها شهروندان آذربایجانی بدون برخورد با شهروندان ارمنی از مرز عبور کنند.
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان ادامه داد: ما در جواب، پیشنهاد دادیم که یک کنسرسیوم بین‌المللی می‌تواند این کار را انجام دهد و یا اینکه برای شروع، این راه فقط برای حمل‌ونقل استفاده شود، امیدواریم که به‌زودی درباره این مسئله هم به توافق برسیم، در ارمنستان ضرب‌المثلی هست که می‌گوید: چیزی که به ذهن انسان می‌رسد حتماً می‌تواند انجامش دهد.
ارمنستان موضوع حاکمیت ارضی‌اش را وارد گفتگو نمی‌کند
بابایان در پاسخ به این سؤال که؛ "آیا آذربایجان سیاست خود در قبال کریدور را تعدیل کرده است یا نه؟" گفت: امیدوارم که همه کشورها به این باور رسیده باشند که آن مواضع برای ارمنستان به هیچ عنوان قابل قبول نیست، موضوع درباره حاکمیت ارمنستان است و اینکه کشور ثالث یا گروههای نظامی این کریدور را کنترل کنند برای ارمنستان به هیچ عنوان قابل قبول نیست.
علاقهمند به حل‌وفصل مسائل با آذربایجان بدون دخالت طرف سوم هستیم
وی در خصوص پیشنهاد روسیه برای حضور نیروهای امنیتی روسیه در این کریدور و پیشنهاد ارمنستان برای حضور یک کنسرسیوم بین‌المللی برای کنترل بر جاده اظهار داشت: ارمنستان و آذربایجان خودشان باید این موضوع را بدون کشور ثالث حل‌وفصل کنند.
قالیباف به‌زودی به ارمنستان سفر می‌کند
رئیس گروه دوستی ایران و ارمنستان در پایان اعلام کرد: الآن ریاست گروه دوستی ایران و ارمنستان در دو کشور انتخاب شده است. در ایران "آرا شاوردیان"، نماینده مسیحیان ارمنی انتخاب شده‌اند و امید بسیاری داریم که به‌جز دولتها، در راستای پیشرفت روابط ایران و ارمنستان نقش ویژه‌ای داشته باشند. امیدوارم که گروه دوستی ایران و ارمنستان که به ایروان دعوت شده‌اند به‌زودی بیایند، ولی پیش از گروه دوستی، امیدواریم به‌زودی شاهد حضور آقای قالیباف در ارمنستان باشیم که توسط رئیس مجلس ارمنستان دعوت شده‌اند.
بابایان ادامه داد: امیدواریم که در تمام سطوح و زمینه‌ها همکاری بالایی بین طرفین شکل بگیرد زیرا پتانسیل زیادی وجود دارد، علاقه‌مندیم که شهروندان دو کشور سفرهای زیادی به طرف مقابل داشته باشند زیرا این شناخت دوجانبه است که می‌تواند روابط دو کشور را عمیق‌تر کند، منافع دو کشور کاملاً با هم منطبق است، از طرف دولتهای دو کشور نیز درک و اراده جدی برای توسعه روابط وجود دارد، شهروندان دو کشور نیز احترام زیادی به یکدیگر دارند اما در راستای شناخت یکدیگر کار زیادی است که باید انجام گیرد.
گفتگو از علی حیدری
انتهای پیام/+