وزیر ارشاد: حکمرانی فرهنگی بله، سلیقه سازی فرهنگی، خیر

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ضیافت شام اهالی فرهنگ و نشر با سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور چهره هایی از اهل فرهنگ امشب چهارشنبه 30 ابان ماه همزمان با اخرین روز هفته کتاب، در هتل انقلاب تهران برگزارشد.

عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی ارشاد در ابتدای این نشست در سخنانی گفت: در مدت کوتاه حضورم در معاونت فرهنگی، با  مشکلاتی که وجود دارد، اشنا شدم. اگر با کمک هم صورت بندی دقیقی انجام دهیم، با استعدادها وظرفیت ها و توانمندی هایی که در کشور وجود دارد،  با گفت وگو، بحث، اتکا به گذشتگان و تجارب گذشته می توانیم این مسائل را حل کنیم.

وی ادامه داد:  کتاب نیاز امروز جامعه ماست،  تمدنی که از ان استفاده می کنیم، ثمره کتاب است.هر چه کتاب را تکربم کنیم، تمدن بشری را  تکریم کردیم، کتاب حلقه گمشده امروز و فردای ماست، کتاب فرصتی است، برای همدلی و گفت وگو،  با خواندن کتاب، افق مخاطبان با نویسنده همراستا و هماهنگ می شود.

وی در پایان سخنان خود گفت: کتاب حلقه گمشده جامعه ماست باید به آن برگردیم، آن را احیا کنیم.

ابراهیم کریمی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در سخنانی درباره مهمترین مطالبات اتحادیه ناشران گفت: قطعیت بخشیدن به معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان مساله ای جدی است. در این زمینه وحدت رویه در حوزه های مختلف مالیاتی وجود ندارد.

وی ادامه داد: ارتقای نقش اتحادیه به عنوان مهمترین نهاد قانونی و صنفی دیگر خواسته ماست. منطق عرصه فرهنگ، گفت وگو و استدلال  است. در حال حاضر  عرصه کتاب سخت مورد تهدید و اسیب سودجویان بی فرهنگ قرار گرفته است. کتاب های قاچاق، کپی کاری، بدلی و ... با تخفیف های بی رویه. به عنوان معضلی برای این حوزه شناخته شده است.

کریمی گفت: سهمیه ارزی کاغذ برای  سال 1401 تاکنون در عمل محقق نشده است، استدعا دارم به جد این موضوع را پیگیری کرده تا موجب کمک به ناشران شود.  فراهم ساختن اختصاص تسهیلات بانکی با نرخ عادلانه نیز از دیگر خواسته های ما است. و بالاخره شفافیت در خرید کتاب برای کتابخانه ها و شفافیت در عرصه حمایتی برای ناشران و کتابفروشان را دنبال کنید.

فریدون عموزاده خلیلی رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان نیز از جمله سخنرانان این نشست بود که در سخنانی گفت: من امروز روی سخنم با سه شخصیت سید عباس صالحی است، اول سید عباس صالحی  به عنوان فردی متعهد به اخلاق و یک شهروند اهل فرهنگ  که همیشه سعی کرده ارتباط خود را بااهل فرهنگ حفظ کند.

وی ادامه داد: نفر دوم، سید عباس صالحی  وزیر ارشاد است، من به عنوان یکی از نویسندگان که در نهاد غیر دولتی کار می کند، از صالحی می خواهم هم چون گذشته که تلاشش سهیم کردن نهادهای غیردولتی در فرهنگ بوده، این رویه را تقویت کند. اگر تجربه قبلی اش موفق بوده. پس باید ادامه پیدا کند.

خلیلی اضافه کرد: مشکلات اهالی قلم که هرازگاهی تلاش می شد مرتفع شود،  هنوز پایدار است، اهالی قلم هنوز به عنوان صنف پذیرفته نمی شوند.

وی ادامه داد: روی سخن دیگرم،  با سید عباس صالحی به عنوان شخصیت ارشد نظام، است، اقای صالحی من نگران وضعیت جامعه و بچه ها هستم، اینکه در فاصله زمانی کوتاهی چند دانش آموز خودکشی می کنند، چیزی نیست که به اسانی از آن بگذریم، آیا تحلیلی کردیم که چرا فر هنگ ما و کتاب نتوانسته هیچ تاثیری بگذارد، درهای مدرسه ما بر کتاب بسته است. درکشور ما روزی نهادی پایه گذاری شد، بنام  کانون پرورش فکری که در تعریفش از نهاد غیر رسمی برای پرورش خلاقیت نام برده شده است. ما این نهاد را رسمی کرده و  زیر نظر آموزش و پرورش بردیم، عملا ان را بی مصرف کرده ایم. کانون، انجمن های نویسندگان، تشکل های فرهنگی و ...، می توانند به کودکان این سرزمین کمک کنند که از ادبیات و هنر استفاده بیشتری داشته باشند.

سعید جلالی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان اذربایجان شرقی نیز در سخنانی با اشاره به سابقه فعالیت سیدعباس صالحی گفت: شما برای صنعت نشر مایه امید هستید، معمولا در هر دوره عملکرد وزارتخانه‌ها در 100 روز اول بررسی می‌شود. فعالیت 100 روزه شما موجب تحرک و امیدآفرینی در میان اصحاب فرهنگ و هنر شد و همچنین در این مدت معاون فرهنگی زیرکی منصوب کردید.

وی ادامه داد: صنعت نشر و ناشران با تلاش خود و پشت سرگذاشتن فقدان‌ها به فعالیت خود ادامه داده است،  باید دید که در طول 45 سالی که صنعت نشر سرپا ایستاد، چه سختی‌هایی را پشت سر گذاشت‌. می‌دانیم که توسعه اجتماعی با توسعه کتابخوانی باید همراه باشد.

وی گفت: عبدالحسین کلانتری گفت که باید افق‌های فرهنگی را گسترش دهیم، این جمله به این معنی است که باید همه‌چیز را از صفر شروع کنیم.

جلالی در پایان گفت: تا زمانی که کتابخوانی مانند نان شب برای مردم ضروری و لازم نشود، امکان تحول در جامعه وجود نخواهد داشت.

در ادامه این نشست، مریم جدلی، مدیرعامل انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر نیز به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: خدمات وزارتخانه به ناشران حوزه‌های مختلفی را شامل می‌شود که اکنون بخش عمده آنها توسط سامانه‌ها‌ انجام می‌شود، سامانه‌ها باید به دنبال تسهیل موانع باشند و امیدوارم زمینه آن ایجاد شود.

وی با طرح این پرسش که آیا شرایط رقابت برابر برای همه بازیگران عرصه فرهنگ وجود دارد؟  گفت: در رقابت برابر همه می‌توانند رشد کنند و کیفیت را ارتقا بدهند.

جدلی با اشاره به انجام فعالیت‌های جمعی انجمن، گفت: طی این سال‌ها برای توانمندی بانوان تلاش کردیم تا بتوانند در فضای صنعت نشر فعالیت موثری داشته باشند.

بابک عابدین، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و بسته‌بندی دیگر سخنران این نشست بود، عابدین گفت: صنعت چاپ همچون پلی استوار، میراث فکری و فرهنگی ما را از گذشته به امروز رسانده و امروز مسئول انتقال این گنجینه به آیندگان است، این صنعت با حدود 100 هزار نیروی کار مستقیم و غیرمستقیم در کشور، نقشی بی بدیل در اقتصاد فرهنگ ایفا می‌کند.

وی ادامه داد: این جایگاه نیازمند توسعه و ارتقای زیرساخت‌های فناورانه است تا بتواند با رقبای بین‌المللی رقابت کند. ارزش کل بازار صنعت چاپ کشور در سال گذشته حدود 16 هزار میلیارد تومان برآورد شده است‌‌، بیش از پنج هزار واحد چاپی فعال در کشور داریم که بخش مهمی از آنها در حوزه نشر و بسته‌بندی فعال هستند.

عابدین همچنین با اشاره به چالش‌های این حوزه گفت: فرسودگی تجهیزات، هزینه بالای مواد اولیه وارداتی و نبود حمایت کافی از نوآوری و فناوری مواجه است اما همین چالش‌ها فرصت‌هایس برای سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری‌های دیجیتال و سبز فراهم کرده است.

میثم نیلی رئیس مجمع ناشران انقلاب اسلامی هم از جمله افراد حاضر در این نشست بود که در سخنانی با اشاره به فرمایش  رهبر انقلاب مبنی بر اینکه دولت ها باید  مکمل هم باشند، نقاط ضعف قبلی ها را پوشش داده و نقاط قوت را ادامه دهند، گفت: اگر غیر از این عمل کنیم،ضرر است. دولت ناتمام شهید رئیسی در زمینه هایی حرکتی طوفانی را شروع کرد. برخی کارها را هم موفق نشد تمام کند.

وی ادامه داد: موضوع کاغذ موضوعی است که دولت رئیسی حرکت درست و اصولی در آن داشت،  جا دارد، این حرکت ادامه پیدا کند. اما خبرهایی شنیده ایم که نگران کننده است. در همین سه ماهه اخیر دفتر سلولزی وزارت صمت تعطیل شده است، 60 هژار تن مناقصه برای واردات کاغذ خارجی برگزار شده است. این اخبار نگران کننده است.

نیلی در ادامه سخنان خود  گفت: موضوع حمایت از تولید در جهت خلاهای جامعه و نسل نو از گذشته در حرف های شما بوده و امروز هم در مراسم رونمایی از تقریظ اشاره کردید که مخاطب ما نیاز به معنویت حرکت آفرین دارد. ما ناشران هم وظیفه داریم در این جهت حرکت کنیم.

وی گفت: مساله بعدی حفظ شفافیت و مراقبت از توزیع رانت در حوزه های مختلف است. در یک دوره ای این اتفاق رخ داد، صنف به جان هم افتادند. باید مراقبت شود که دیگر چنین اتفاقاتی رخ ندهد.

نیلی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: موضوع فلسطین و بیداری جهانی نیازمند توجه ویژه است. توجه جامعه جهانی به مکتب اهل بیت و مکتب امام توجه ویژه‌ای است . باید به عنوان یک پروژه جمعی و صنفی به ان نگاه کنیم.

در ادامه این نشست علی محمدمودب، شاعر نیز در سخنانی گفت: اهمیت و حرمت شعر در صورتی حفظ می‌شود که حرمت شاعر حفظ شود، اما در آموزش رسمی ما شعر به عنوان چشمه زاینده فرهنگ ایران به رسمیت شناخته نمی‌شود، ما ایده داریم که ادبیات خلاق وارد نظام آموزشی و دانشگاه‌ها شود.

وی ادامه داد: شعر امروز تحت تاثیر فضای مجازی قرار گرفته است و شاعر به دنبال این است که شعر چه میزان در فضای مجازی لایک می‌گیرد.

به گفته مودب، در این میان در حوزه ترویج و تولید شعر در فضای مجازی به شدت اسیب دیده است.

فاطمه راکعی، شاعر و نویسنده نیز در سخنانی گفت: وزارت فرهنگ یکی از مهمترین وزارتخانه‌های کشور است و  در این میان  شعر به چند دلیل اهمیت دارد زیرا بخاطر ویژگی مهم آن یعنی ایجاز، تاثیرگذار است.

وی  به برخی از مطالبات این حوزه اشاره کرد و گفت: اهتمام به نقد و معرفی علمی آثار گران‌سنگ شعر پارسی اعم‌ از قدیمی و .. ضرورت دارد، زیرا ما هیچ پژوهشی در حوزه دانشگاهی و رسانه‌ای با موضوع تکنیک‌های شعر  نداریم.

راکعی با بیان اینکه تلاش برای همگانی کردن شعر ضروری است، گفت: اهتمام به نقد و معرفی شعر زنان، اقوام ایرانی و شعر جوان، شعر کودک و نوجوان، شعر ایران و جهان و توسعه و تقویت نشریه‌های مختلف در حوزه نشر نیز اهمیت دارد.حضور چهره‌های شاخص در داوری و کارشناسی شعر در زمینه‌های مختلف، ساماندهی وضعیت حقوق مولف نیز باید توجه شود.

محسن پرویز رییس انجمن قلم  نیز در این مراسم در سخنانی گفت: تلاش کنیم حوزه داستان تقویت شود، توقع ما این است که در این حوزه قوی‌تر از گذشته عمل کنیم تا تضعیف نشود.

وی گفت: نیاز داریم استعدادهای را شناسایی کنیم و فضاها را برایشان باز کنیم، نکته‌ای که می‌خواهم بگویم به عنوان کسی که 42 سال از فعالیتم در عرضه فرهنگ می‌گذرد، متأسفانه همه با وجود اینکه اعتقاد راسخ داریم که مسئله فرهنگ مسئله اصلی و اساسی ما است اما فعالیت‌های اقتصادی و پیوست فرهنگی به درستی مشخص نیست.

پرویز ادامه داد: پرداختن به این حوزه در سطح کلان مسئله حاشیه‌ای بوده است، مسائل اقتصادی و وقت و سرمایه نیروی انسانی نیز از جمله نکات مهم است که از سوی دولت‌ها و بخش خصوصی صرف می‌شود.

وی با اشاره به مدیریت فرهنگی گفت: سال 1386 وقتی می‌خواستیم قانون برنامه چهارم در خصوص یارانه کاغذ را اجرا کنیم و یارانه را به سمت مصرف کننده ببریم، گروهی از دست‌اندرکاران نشر دفاع می‌کردند و کسانی  هم می‌گفتند اگر یارانه را بردارید، قیمت کاغذ ده برابر می شود و مانع تراشی می‌شد.

وی افزود: با تکیه به پژوهش‌های انجام‌شده، یارانه کاغذ را جابه‌جا کردیم، قیمت کاغذ سال اول 20 درصد و معادل تورم کلی کشور بود، اینکه کمتر یا بالاتر از تورم شده اتفاق ویژه‌ای نیفتاد، زیرا پژوهش درست پشتوانه این کار بود، اکنون نیز می‌توان بعد از بررسی علمی و دقیق برخی از برنامه‌ها را اجرا کنیم.

سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اخرین سخنران این ضیافت بود. وی در سخنانی  با اشاره به اینکه این محفل، محل انس و دوستی است، گفت: اقای
عموزاده خلیلی از 3 عباس صالحی نام برد، من  همان سیدعباس صالحی هستم، بودم و خواهم بود. مسئولیت‌هایم افزایش پیدا کرده اما امیدوارم خداوند یاری کند که شرمنده خدا و خلق  نشوم.  شما کمک کنید و به عنوان کسانی که بازوان کار هستید، به من کمک کنید گامی را به پیش برداریم.

وی با اشاره به تلاش های دولت شهید رئیسی از دست اندرکاران این دولت در عرصه فرهنگ قدردانی کرد.

صالحی در سخنانی گفت:  ما امروز نیازمند همدلی بسیار حداکثری هستیم، در فضای کلی جامعه و در محیط خودمان و فرهنگ مکتوب احتیاج به همدلی حداکثری داریم، اختلاف، دعوا و نزاع در شرایط فعلی انقلاب و کشور غلط است. تلاش کنیم همدلی را حداکثری کنیم و دلها را صاف تر کنیم، کشور به این نیاز دارد. ابر مسئله‌هایی در حوزه  اقتصاد، فرهنگ و اجتماع داریم که حل ان ها از عهده یک جناح  بر نمی اید و همه باید  دست به دست هم دهیم. این کنار هم قرار گرفتن می‌تواند به کشور در شرایط خاص کمک کند.

وی ادامه داد: مورد دوم، همگرایی در حوزه مشترکات است. مشترکات کم نیست  و همگرایی در باره اشتراکات قابل تحقق است.
اصل سوم گفت و گو بر مبنای منطق و ادب   در حوزه اختلافات و موضوعات عام و فرهنگ به صورت خاص است. همدلی حداکثری، همگرایی مشترک و گفت وگو بر مبنای منطق باید در دستور کار قرار گیرد.

صالحی گفت: راجع به صنف و صنوف باید بگویم که معتقدم، صنوف، میانجی حمکرانی و مردم هستند و اگر نهاد صنفی را تضعیف کنیم ، اشتباه است باید توجه کنیم که حکمرانی توده‌ای همیشه خطرناک است و نمی‌دانیم آیا بر توده حکمرانی می کنیم یا توده بر ما مسلط می‌شود. باید نهادهای میانجی و صنوف خط اتصال مردم و حکمرانی باشند، باورم این است و نمیخواهم بگویم حتما درست است. باید سعی کنیم به صنوف تشکیل شده برسیم. کشورما تجربه ناکام و غلط داشته باید مواجه درستی با صنف پیدا کنیم. حتما صنوف می‌توانند به ما کمک کنند. به عنوان نهادهای صنفی میانجی مشارکت‌ کنند، در سیاست گذاری در قدرت عمل در حوزه اجرا با تمام وجود باور داشته و دارم که وزار وظیفه اش نمایشگاه داری نیست، ما وقتی خود را درگیر  کارهای ریز می کنیم،  از کارهای حکمرانی غافل می‌شویم.

وی ادامه داد: در حکمرانی لازم نیست در همه مسیر حضور داشته باشیم بلکه، نقطه اصلی، نقطه  پیچ است برای اینکه مسیر را طی کنید باید ایتد نقطه  پیچ را پیدا کرده و در آن زمینه حکمرانی و تلاش کنیم،  لازم نیست  قدم به‌قدم پلیس بگذاریم و اگر چنین کنیم  از پا می‌مانیم.

صالحی با بیان اینکه ممکن است این سخنان این تعبیر را داشته باشند که یعنی "حکمرانی فرهنگی را رها کنیم" گفت: اگر از مبدأ تا مقصد، حکمرانی کنید، ممکن است همه چیز یک‌جا از دست برود و دیگر حکمرانی فرهنگی نیست.  اگر تصدی‌گری، تسهیل‌گری و تنظیم‌گری را یک‌جا داشته باشید، همه چیز را از دست می‌دهید. حکمرانی در شکل کلان نیازمند  این است که بدانید  کجا  کار را سفت بگیریم کجا منعطف باشیم.

او با بیان اینکه نگاهش به صنف، نگاه مشارکت‌کننده، تقویت صنوف و تشکیل صنوف فراگیر  است، گفت: در دوره قبل تلاش کردیم مسیر تشکیل اتحادیه کلان در حوزه فرهنگ و هنر  را طی کنیم. صنوف می‌توانند بخش اعظم امور را  را انجام دهند، البته بخش‌هایی در حوزه حکمرانی فرهنگی است و جای عقب‌نشینی نیست. طبیعی است سازوکارها‌ باید به گونه‌ای پیش برود که صنوف به صورت طبیعی نه گلخانه‌ای حرکت کنند و جلو بیایند.

صالحی گفت: در مجموعه نشر، فضای اهل قلم فضای سختی است و بخش قابل توجهی نمی‌توانند از این فضا ارتزاق کنند. این شرایط پیش آمده، اهتمام بیشتری باید در این زمینه داشته باشیم. ایده‌هایی هم برای آن داریم.

وزیر ارشاد با اشاره  سرانه مطالعه گفت:   این عدد مبهم است، سرانه مطالعه از  دغدغه‌های  این جمع است  آنهم در فضایی که رهبر انقلاب شخصیتی فرهنگی دارند و بارها درباره  کتاب و مطالعه سخن گفتند، این موضوع اهمیت خود را دارد.

صالحی به تشکیل شورای هم‌افزایی برای ایجاد وحدت رویه در امور فرهنگی در دستگاه‌های مختلف اشاره کرد و درباره اهمیت و کارکرد این شورا گفت: اگر پیوست‌ها و اتصالات فرهنگ، همین مسیر را طی کند که تاکنون رفته، اتفاقی نخواهد افتاد.  بخشی از ناکامی‌های ما در توسعه اقتصادی، نبود پیوست فرهنگی و اجتماعی منسجم است‌. در این شورای فرهنگی و اجتماعی  در دولت توافق کردیم که بشود برخی از دغدغه‌هایی عزیزان در حوزه ورود کتاب به آموزش و پرورش و تأثیر آن در سرانه مطالعه، توجه به شعر  و....رفع شود و در کنار هم بتوانیم شرایط بهتری را پیدا کنیم.

صالحی سپس به موضوع ممیزی پرداخت و گفت: نمی‌گویم آن چیزی که فکر می‌کنم درست است، به صداقت رفتاری و گفتاری معتقدم، نمی‌گویم حاکمیت کشور  به حکمرانی فرهنگی و رعایت اخلاق الزام ندارد‌، برعکس این‌ها لازم است و مدامی که قانون در کشور داریم، باید مورد احترام و انطباق باشد.  قانون بد، بهتر از بی‌قانونی است  زیرا در بی‌قانونی اختلاف اجتماعی پدید می‌آید. به این موضوع معتقدم  و قبول دارم اما اینکه  از 40 سال قبل به این روش کار کردیم و  الان هم وحی منزل باشد را نمی‌فهمم.

وی ادامه داد: در این سال‌ها تغییرات اجتماعی داشتیم و اگر بخواهیم با همان روش کارمان را ادامه دهیم، منطقی نیست، حتما باید به تناسب تغییرات اجتماعی و فناورانه روش‌هایمان باید تغییر پیدا کند. طبیعتاً در اینجا قانون داریم و خط قرمزهابی وجود دارد، اما به  تناسب تغییرات اجتماعی و  اتفاقات به وجود آمده، قانون هم باید تغییر کرده و باید برای اصلاح و  تغییرات تلاش کنیم.

وزیر ارشاد تصریح کرد:  من سیدعباس صالحی حق ندارم ریل را عوض کنم،  قطعا در این مسیر پژوهش داریم. نباید اینگونه باشد که قانون دهه 80 وحی منزل است و تغییر یک «و» به ویرگول، به ارکان جمهوری اسلامی صدمه وارد کند، این حرف ها منطقی نیست.  در حوزه های مختلف بر قوانین اصلاحیه می‌زنند، اما  چرا در همه این سال‌ها ممیزی و قانون کتاب حتی یک واو هم تغییر نکرده است، درحالی که  تحولات اجتماعی بسیاری داشتیم.  همچنان داریم در فضای سی سال قبل حرکت می‌کنیم باید تلاش کنیم و «اصلاحیه قانونی» از الزامات ماست.

صالحی با اشاره به برخورد سلیقه‌ای در ممیزی گفت: دوستان اصل احتیاط را خط قرمز بدانند و  احتیاط  درسایر موارد به کنار برود، اصل اول حقوق شهروندی، حقوق ناشر باشد ،حق نداریم حقوق شهروندی را نادیده بگیرم.

وی با اشاره به دیدگاه  مختلف در حوزه ممیزی گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم و احتمالا در دولت سیزدهم به دنبال به حداقل رساندن اعمال سلیقه‌ها بودیم. باید سوءتفاهم بر پیرامون ممیزی را به حداقل برسانیم.

 صالحی در پایان گفت: حکمرانی فرهنگی بله اما سلیقه‌سازی فرهنگی خیر. سلیقه شخصی و نگاه از  بالا به پایین کار را سخت‌تر  می‌کند.

انتهای پیام/