تصاویر مستند و دیدنی از "پلنگ ایرانی" در قلب جهان!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» به کارگردانی امیررضا چهارراهی در هشتمین جشنواره‌ی تلویزیونی مستند حضور دارد و از شبکه‌ی مستند سیما پخش می‌شود.

چهارراهی در مقدمه‌ی صحبت‌های خود به شعار این فیلم مستند اشاره کرد و گفت: "طبیعت منتهای لطف الهی است، هدیه خداوند متعلق به کسانی است که آن را در طبیعت می‌یابند و آن را درک می‌کنند"؛ خداوند آنچه در زمین و آسمان‌هاست را به تسخیر انسان درآورد و زندگی سایر  جانداران را در کنار او قرار داد تا با دقت در آنها به عظمت خدای متعال پی ببرد.

وی درباره‌ی سوژه‌ی این اثر توضیح داد: فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» از مرحله‌ی پیش تولید تا پایان تدوین حدود سه سال و نیم به طول انجامید. تنوع زیستی قابل توجه در رشته کوه‌های شمال شرق که خود بخشی از پهنه‌ی کپه داغ است، شهرت جهانی دارد. سلسله کوه‌های سر به فلک کشیده‌ی شمال شرق ایران نتیجه‌ی چین خوردگی‌های آلپ و هیمالیاست؛ این بدان معنی است که حیات جانوری و پوشش گیاهی، مرهون تغییرات 200 میلیون ساله در این منطقه است. پهنه‌ی کپه داغ که معروف به قلب جهان است، شامل ارتفاعات کوهستانی بوده که مشرف به دشت‌های کشورهای شمالی و شرقی است و بخش مهمی از آن در رشته کوه‌های هزار مسجد و پارک ملی تندوره‌ی ایران ادامه پیدا کرده است.

وی اضافه کرد: لذا چنین مکانی با غنای زیستی موجود، شایسته‌ی ساخت مستندی در این خصوص است؛ مستند حیات وحش شمال شرق به بررسی شرایط زیستی پلنگ ایرانی که بزرگترین پلنگ در دنیاست و در راس هرم غذایی قرار دارد، می‌پردازد. حیات و تنوع جانوری در شکل‌های گوناگون در این پهنه دیده می‌شود. این تنوع زیستی شامل انواع سگ‌سانان مانند گرگ، روباه، شغال و لاشه‌خوارانی همچون کفتار راه راه و انواع پرندگان لاشه‌خوار شکاری نظیر کرکس معمولی، کرکس سیاه، هما یا کرکس ریش‌دار، عقاب طلایی و پستاندارانی همچون قوچ و میش، کل و بز و ... است.

این فیلمساز مستند با اشاره به ظرفیت‌های بسیار بالای منطقه شمال شرق ایران برای ساخت فیلم‌های مستند دیگر گفت: رشته کوه هزار مسجد با طول 450 کیلومتر و پارک ملی تندوره با وسعت 37 هزار هکتار، گونه‌های بومی و مهاجر فراوانی را در طول قرن‌ها و سالیان متمادی در خود جای داده است. حیات وحش شمال شرق، بخش کوچکی از تنوع زیستی این گستره را به نمایش می‌گذارد. همچنین در فصول مختلف، هر یک از زیست‌مندان این منطقه، خود به تنهایی سوژه‌ی مستند حیات وحش دیگری خواهند بود. از ویژگی‌های شمال شرق کشور، وجود تنوع اقلیمی شامل کوهستانی، بیابانی، دشتی و ... است که هر یک پتانسیل لازم برای ساخت فیلم‌هایی در خصوص گونه‌های آن منطقه را دارد. در مستند حیات وحش شمال شرق، بخش کوچکی از پرنده‌ای نادر به نام هوبره در قسمت‌های بیابانی مشرف به ارتفاعات به نمایش گذاشته شده است که به صورت فصلی، مهاجر و یا دائمی در قسمت‌های بیابانی پراکنده‌اند.

این فیلمساز مستند درباره‌ی مسیر تحقیق و پژوهش این فیلم گفت: این فیلم مستند در حوزه‌ی پژوهش از مشاوره‌ی دانشمندان مرکز جانورشناسی کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد بهره برده است. به دعوت تهیه‌کننده، دانشمندان متعدد جانورشناس، گیاه‌شناس و زمین‌شناس در لوکیشن‌های مختلف به صورت میدانی و حضوری در محل به کارگیری شدند. به عنوان مثال، دکتر قادری رئیس مرکز دیرینه‌شناسی کشور در مرحله‌ی پژوهش میدانی، اطلاعات دقیق و علمی موثقی در خصوص ساختار زمین‌شناسی و سازنده‌ای موجود در منطقه و همچنین ارتباط آن با تنوع زیستی را در اختیار ما قرار دادند‌.

وی خاطرنشان کرد: روش پژوهشی که در این مستند به کارگیری شد، براساس موفقیت‌های تصویری برنامه‌ریزی شده است؛ از تنوع زیستی، در هر منطقه با دانشمندان زمین‌شناس، جانورشناس و گیاه‌شناس به صورت همزمان در تعامل بودیم و این شیوه‌ای خلاقانه جهت دستیابی سریع‌تر به موفقیت‌های بیشتر بود‌. علاوه بر این، مطالعه‌ی رفتارشناسی حیوانات و تجربه‌ی 25 ساله‌ی اینجانب به عنوان نقطه‌ی قوتی، راهگشای کارمان بود.

کارگردان فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» مقایسه‌ای بین سینمای مستند حیات وحش در ایران و خارج از کشور داشت و گفت: شیوه‌ی ساخت فیلم‌های مستند حیات وحش در ایران با توجه به محدودیت‌های تکنولوژی، مالی و ... نسبت به استانداردهای جهانی متفاوت و خلاقانه است‌. در عین حال که فیلم نهایی هنگام مشاهده، نزدیک به استانداردهای جهانی است، من معتقدم فرم روایی مستند محض حیات وحش در مرحله‌ی تدوین شکل نهایی به خود می‌گیرد. در واقع اینجانب جز آن دسته از فیلمسازانی هستم که معتقدم کار در مرحله تدوین از آب و گل در می‌آید. بارها یک موفقیت تصویری پیش‌بینی‌نشده مسیر کارگردانی در لوکیشن را تغییر داده و در مرحله‌ی تدوین به نتیجه‌ی متفاوتی رسانده است.

او گفت: حیات وحش شمال شرق دقیقاً از این شیوه‌ی روایی بهره برده است. به عنوان مثال، برای اولین بار در کشور بدون برنامه‌ریزی قبلی و با خواست خداوند توانستیم با دیدن پلنگ نر بزرگ جثه‌، نماهای منحصر به فردی با هلی‌شات در زوایای مختلف تصویربرداری کنیم. این رویداد کل جریان ر‌وایی که قبل از آن برنامه‌ریزی شده بود را تغییر داد. نماهای هلی‌شات شکوه و عظمت این گربه‌سان ارزشمند را به خوبی نشان داد. بنابراین مقدمه، میانه و پایان فیلم درخور تغییرات اساسی شد. تغذیه پلنگ از پستاندارانی همچون کل و بز، قوچ و میش، گراز و ... است؛ حالا باید پس از این موفقیت (نمای هلی‌شات) نگاه ویژه‌ای به روش شکار، تغذیه، پنهان‌کاری، قلمروطلبی و دیگر خصوصیات ویژه پلنگ ایرانی می‌شد؛ رفتار متقابل شکار (کل و بز) و شکارچی (پلنگ) در نیمه‌ی اول فیلم، جذابیت و حس تعلیق را به خوبی در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند.

چهارراهی بیان کرد: وجود رقبای ضعیف‌تر پلنگ همچون گرگ و کفتار، کشمکش روایی مناسبی را در مستند برای بیننده فراهم می‌کند. سکانس‌هایی که گریزی به زندگی این گونه‌ها می‌زند نیز برای مخاطب جذاب است. سکانس کفتار و همیاری شغال با او در مقابله با گرگ‌ها در میانه فیلم، هما یا کرکس ریش‌دار، کرکس سیاه و معمولی و عقاب طلایی همگی از باقی مانده‌ی شکار پلنگ تغذیه می‌کنند، حلقه‌ی اتصال خوبی است که در طول فیلم در نقاط عطف و زمان مناسب جایگذاری شده‌اند.

عوامل تولید این فیلم مستند عبارتند از:

تهیه‌کننده و کارگردان: امیررضا چهارراهی، تصویر‌برداران: امیررضا چهارراهی و ابراهیم رجبیان، دستیاران تصویر: هادی رحیمی‌زاده و ابراهیم یوسف‌نژاد، تصویربرداری هوایی: مصطفی شیروانی، حسین خزاعی و مهدی اسدیان، صدابردار: محمد حاتمی، تدوین و نویسنده گفتار متن: کتایون چهارراهی، صداگذار: نرگس زرگر، پژوهش: اکرم نهاردانی و گفتار متن: علیرضا جلالی.

براساس این گزارش، فیلم مستند «حیات وحش شمال شرق» امشب جمعه 2 آذرماه ساعت 21 از شبکه‌ی مستند سیما پخش می‌شود و بازپخش‌های آن فردا شنبه 3 آذرماه ساعت 9 صبح و 24 خواهد بود.

انتهای پیام/