پشت پرده بسته ماندن مرزهای آذربایجان؛ امنیت یا اهداف پنهان؟
در حالی که دولت آذربایجان به بهانه شیوع کرونا و تهدید امنیتی ناشی از جنگ اوکراین مرزهای زمینی خود را بسته نگه داشته است، کارشناسان سیاسی این اقدام را تلاشی برای کنترل تجارت مرزی، جلوگیری از خروج ارز و محدود کردن تردد افراد می‌دانند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در جلسه 25 نوامبر مجلس ملی آذربایجان، موضوع ادامه محدودیت‌های مرزی در این کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در حالی که در تصمیم هیئت‌وزیران، این محدودیت‌ها با توجیه شیوع ویروس کرونا اعمال شده است، اما «زاهد اوروج» رئیس کمیته حقوق بشر مجلس ملی، دلیل دیگری را برای آن عنوان کرد که مورد انتقاد شدید کارشناسان سیاسی این کشور قرار گرفت.
اوروج گفت: «بازگشایی مرزها منجر به هجوم صدها هزار پناهنده غیرآذربایجانی به کشور ما در پی جنگ روسیه و اوکراین خواهد شد. همچنین، صدها هزار نفر در ایران، آماده مهاجرت به آذربایجان هستند. چنین موج پناهندگی می‌تواند با ایجاد مشکلات انسانی، اجتماعی و فرهنگی، ثبات سیاسی را تهدید کند.»
«الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان، نیز در آوریل امسال به این موضوع اشاره کرده و گفته بود: «در حال حاضر شاهد هستیم که پس از بسته ماندن مرزهای زمینی برای مدتی مشخص، امنیت در آذربایجان تقویت شده است. در گذشته موارد زیادی رخ داده که برخی از آن‌ها علنی و برخی دیگر محرمانه مانده است.»
گفتنی است که محدودیت‌های مرزی در جمهوری آذربایجان از مارس 2020 آغاز شده است.
نماینده مجلس آذربایجان: در صورت تشدید جنگ، باید روابط با کشورهای امن‌تر را تقویت کنیم
«زاهد اوروج» نماینده مجلس ملی آذربایجان، در توضیح اظهارات خود در مجلس در خصوص بسته ماندن مرزهای زمینی این کشور، به خبرگزاری «توران» گفت: «در تمام دنیا، در زمان بررسی بودجه دولت، سناریوهای مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد. هر وضعیت بحرانی مورد بررسی قرار می‌گیرد و دولت اقدامات لازم را برای مقابله با آن در نظر می‌گیرد.»
اوروج با اشاره به تغییرات روزافزون در شرایط اقتصادی، سیاسی و امنیتی بین‌المللی گفت: به نظر من، اجازه کشورهای غربی به اوکراین برای استفاده از موشک‌های «ATACMS» و «Storm Shadow» برای حمله به اهداف در عمق خاک روسیه از 19 نوامبر و به دنبال آن، استفاده روسیه از سلاح «اورشینیک»، نشان می‌دهد که جنگ وارد مرحله جدیدی شده است.»
وی افزود: «در خاورمیانه نیز وضعیت هنوز پیچیده است. یک فرمول ژئوپلیتیکی وجود دارد: اگر در فاصله 500 کیلومتری شما جنگ باشد، به این معنی است که روابط اقتصادی، سیاسی و تجاری شما در معرض خطر جدی قرار دارد.»
این نماینده مجلس در ادامه گفت که در چنین شرایطی، باید روابط با کشورهای امن‌تر را نیز تقویت کرد.
وی افزود: «اما نکته دیگر این است که اگر مقیاس و شدت جنگ افزایش یابد، بحران انسانی می‌تواند عمیق‌تر شود. در این زمینه، من به دولت پیشنهاد کردم که نه‌تنها قیمت نفت، بلکه مسئله امنیت غذایی را نیز در نظر بگیرد. من گفتم که باید با مردم خود صادقانه صحبت کنیم و بگوییم که در پی جنگ روسیه و اوکراین، ممکن است صدها هزار پناهنده غیرآذربایجانی وارد کشور ما شوند.»
انتقاد «جمیل حسنلی» از اظهارات زاهد اوروج درباره محدودیت‌های مرزی
«جمیل حسنلی» رئیس شورای ملی آذربایجان، به اظهارات «زاهد اوروج» نماینده مجلس ملی آذربایجان، در خصوص بسته ماندن مرزهای زمینی این کشور واکنش نشان داد.
حسنلی در این باره گفت: «جنگ روسیه و اوکراین سه سال است که ادامه دارد و ایران نیز ده‌ها سال است که تحت تحریم است. چرا تاکنون این صدها هزار پناهنده به آذربایجان نیامده‌اند؟ برعکس، تعداد آذربایجانی‌هایی که برای یافتن کار به روسیه می‌روند، افزایش یافته است. از سوی دیگر، بیش از 2 میلیون آذربایجانی در روسیه زندگی می‌کنند که اکثر آن‌ها شهروند آذربایجان هستند. آیا آن‌ها حق ندارند به وطن خود بازگردند؟»
وی در ادامه افزود: «آیا فقط آذربایجان در این منطقه می‌تواند پناهنده از روسیه را بپذیرد؟ چرا گرجستان، ارمنستان، قزاقستان، ترکیه، فنلاند و چین مرزهای خود را به دلیل تهدید پناهندگان نبسته‌اند، اما آذربایجان این کار را کرده است؟ فرض کنیم که تهدید پناهندگان از روسیه و ایران وجود دارد؛ اما چرا مرزهای زمینی با گرجستان و ترکیه را برای نزدیک به پنج سال بسته نگه داشته‌اید؟»
حسنلی استدلال‌های مقامات جمهوری آذربایجان در این زمینه را بهانه دانسته و معتقد است که دولت به دنبال محدود کردن تردد افراد و کنترل بیشتر بر مرزها است.
«ناطق جعفرلی»: بسته ماندن مرزها به دلیل محدود کردن تجارت مرزی و خروج ارز است
«ناطق جعفرلی» رئیس حزب جمهوری‌خواه آلترناتیو (ReAL)، در واکنش به ادامه محدودیت‌های مرزی در جمهوری آذربایجان، دلیل این محدودیت‌ها را کنترل تجارت مرزی و خروج ارز از کشور عنوان کرد.
جعفرلی در این باره گفت: «تنها یک دلیل برای بسته نگه داشتن مرزهای زمینی وجود دارد: دولت به‌طور غیرقانونی و خلاف قانون اساسی، خروج ارز از کشور و تجارت مرزی را محدود می‌کند. در مدل اقتصادی ابتدایی و انحصاری فعلی، این دولت نمی‌تواند با قوانین اقتصادی، منطق و رقابت عمل کند و در هر موردی، ابزار آن ممنوعیت است.»
این اظهارات جعفرلی نشان می‌دهد که وی تصمیم دولت جمهوری آذربایجان برای ادامه محدودیت‌های مرزی را یک تصمیم اقتصادی و نه امنیتی می‌داند.
«نسیمی محمدلی»: دلایل واقعی بسته ماندن مرزها، هیچ‌کدام از این‌ها نیست
«نسیمی محمدلی» تحلیلگر سیاسی با اشاره به اینکه دولت علی‌اف دو دلیل رسمی برای بسته ماندن مرزهای زمینی جمهوری آذربایجان عنوان کرده است، گفت: «اول کرونا و حالا هم امنیت و جنگ‌های منطقه‌ای؛ اما به نظر می‌رسد که دلایل واقعی هیچ‌کدام از این‌ها نیست. دلایل دیگری در اینجا وجود دارد.»
محمدلی در ادامه به برخی از این دلایل احتمالی اشاره کرد: «یکی از این احتمالات این است که بسیاری از آذربایجانی‌ها در کشورهای دیگر، به‌ویژه روسیه، به‌طور غیرقانونی و بدون ثبت اقامت زندگی می‌کنند. احتمالاً دولت نگران بازگشت این افراد به آذربایجان است.»
وی همچنین به نقش تجارت مرزی در این تصمیم اشاره کرد و گفت: «شهروندان آذربایجانی ساکن در مناطق مرزی به‌طور گسترده‌ای به تجارت مرزی مشغول بودند. به نظر می‌رسد که دولت با بستن مرزها قصد دارد تا از سفر ارزان قیمت شهروندان به کشورهای همسایه برای خرید مواد غذایی و کالاهای مصرفی جلوگیری کند.»
انتهای پیام/
