در گرجستان چه می‌گذرد؟- بخش اول
آن‌چیزی که برای بار سوم در چهار سال گذشته باعث شروع اعتراضات در تفلیس شد، انتخابات پارلمانی این کشور بود. حتی قبل از برگزاری این انتخابات، گرجستان به طور دوره‌ای با اعتراضات علیه قانون عوامل خارجی و ممنوعیت تبلیغات دگرباشان جنسی ملتهب شده بود.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها گرجستان یکی از مراحل تعیین کننده در تاریخ مدرن خود را تجربه می‌کند.
پس از یک سال و نیم التهاب سیاسی در این کشور بر سرموضوعاتی همچون وضع قوانین عوامل خارجی و یا ممنوعیت همجنسگرایی، مردم گرجستان و ناظران خارجی چشم به انتخابات پارلمانی در نوامبر (آبان ماه) گذشته دوخته بودند تا شاید نتیجه این انتخابات آب‌سردی باشد بر تنش‌های داخلی و از همه مهمتر هموار سازی مسیر تفلیس برای الحاق به اتحادیه اروپا. اما بسیاری از ناضران داخلی و خارجی با در نظر گرفتن شرایط جامعه و زمینه‌سازی‌های انجام گرفته از سوی نیروهای داخلی و خارجی دریافته بودند که انتخابات پیش‌رو نه تنها از آتش التهابات سیاسی را کم نخواهد کرد بلکه می‌تواند هیزمی باشد برای شعله‌ور سازی تنش‌های سیاسی و قطب‌بندی‌های جامعه گرجستان.
انتخابات برگزار شد و همانطور که انتظار می‌رفت نتیجه آن از سوی احزاب اپوزوسیون مورد قبول قرار نگرفت و دولت از سوی احزاب مخالف به تقلب گسترده متهم شد. اتهامی که نهادهای اروپایی نیز به‌عنوان منتقدان حزب حاکم آن را دنبال کرده و خواهان ابطال و برگزاری مجدد انتخابات در کشور گرجستان شدند.
به‌هر روی حزب رویای گرجستان توانست از التهابات روزهای نخستین پس‌از انتخابات عبور کند اما این بار یک اظهار نظر، آتش زیر خاکستر جامعه گرجی را مجدد برافروخت. اظهار نظری که به نوعی عبور از خطوط قرمز تمام مردم گرجستان فارغ از طیف‌بندی‌های سیاسی بود.
حال این سوال در تمام ادارات، فروشگاه‌ها و خیابان‌های تفلیس و حتی نزد بسیاری از کارشناسان و ناظران خارجی پرسیده می‌شود که آیا اپوزیسیون گرجستان به قدرت بازخواهد گشت، آیا تفلیس دوباره به اقمار غرب و جبهه جدید ضد روسیه تبدیل خواهد شد؟
نگاهی به آنچه در تفلیس گذشته
آن‌چیزی که برای بار سوم در چهار سال گذشته باعث شروع اعتراضات و اغتشاشات خیابانی در تفلیس شد، انتخابات پارلمانی این کشور بود. حتی قبل از برگزاری این انتخابات در ماه گذشته میلادی، گرجستان به طور دوره‌ای با اعتراضات علیه قانون عوامل خارجی و ممنوعیت تبلیغات دگرباشان جنسی دچار التهابات سیاسی و اجتماعی شده بود، اما این اقدامات نتوانست مسیر دولت را تغییر دهد.
از همین روی اپوزیسیون و متولیان غربی آن بر پیروزی در انتخابات مجلس قانونگذاری سرمایه‌گذاری کرده بودند که در صورت پیروزی غربگرایان قوانین با اکثریت ساده آراء قابل لغو بود، زیرا مفاد قوانین جدید در قانون اساسی پیش بینی نشده است.
اما این طرح با اعلام نتایج انتخابات پارلمانی شکست خورد. رویای گرجستان به رهبری «بیدزینا ایوانیشویلی» در انتخابات پیروز شد.
رهبران اپوزیسیون که متشکل از احزاب متحد در چهار حزب بودند، ابتدا خواستار بازشماری آرا و برگزاری انتخابات مجدد شدند. پس‌از اینکه درخواست آنان نه از سوی جامعه گرجستان و نه از حمایت چندان قوی بیرونی برخوردار نشد، اعلام کردند که نمایندگان راه یافته به مجلس از احزاب اپوزوسیون (شامل 65 نماینده از 150 کرسی) در دور جدید مجلس این کشور حضور نخواهند یافت تا از این طریق مجلس جدید به حد نصاب نرسد و توان تشکیل قانونی نداشته باشد.
در ادامه، مخالفان بار دیگر مردم را به خیابان‌ها آوردند و باز هم نتوانستند به موفقیت برسند. این بار سالومه زورابیشویلی رئیس‌جمهور گرجستان (که در بیشتر مواقع ساکن فرانسه است) با حضور در بین جمعیت معترضان سعی کرد آنها را متحد کند و اعلام کرد که قصد ندارد در پایان ماه جاری میلادی سمت خود را ترک کند و همچنان در کاخ ریاست‌جمهوری این کشور باقی می‌ماند.
زورابیشویلی در نطقی اعلام کرد چون مجلس قانونی در این کشور وجود ندارد که رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب کند، تا برگزاری انتخابات مجدد مجلس که به صورت شفاف، قانونی و تحت نظر ناظران اروپایی برگزار شود همچنان در این پست باقی خواهد ماند.
بهانه ای مناسب برای شورش
در حالی که اعتراضات مخالفان به نتایج انتخابات مجلس فرونشسته بود، از جایی کاملاً غیرمنتظره یعنی از سوی حزب حاکم قدرتمندترین بهانه برای شعله‌ور شدن مجدد اعتراضات به دست مخالفان داده شد.
شخص نخست وزیر گرجستان ایراکلی کوباخیدزه قدرتمندترین ابزار را به مخالفان برای شروع دور جدیدی از آشوب‌ها و اغتشاشات را با یک اظهارنظر فراهم کرد.
رئیس کابینه گرجستان که از پارلمان اروپا، کمیسیون اروپا و سفیر اتحادیه اروپا به دلیل انتقادهای مداوم عصبانی بود در یک نطق تلویزیونی، گفت: گرجستان از آرزوی پیوستن به اتحادیه اروپا تا سال 2028 امتناع می ورزد تا زمانی که اروپایی‌ها شروع به برخورد محترمانه با دولت رسمی تفلیس کنند. این جمله عبور از خط قرمز بسیاری از گرجی‌ها بود.
در 28 نوامبر (10 آذرماه)، تظاهرکنندگان، که به وضوح از اعتراضات بی‌ثمر خسته بودند و ظاهراً شکست خود را پذیرفته و در حال تسلیم شدن بودند، یک انرژی مجدد و بهانه‌ای جدید پیدا کردند.
بیانیه نخست‌وزیر و پس از آن رئیس پارلمان این کشور «شالوا پاپواشویلی» مبنی بر اینکه پیوستن به اتحادیه اروپا اقتصاد ملی را نابود می کند، هیزمی بر آتش اعتراضات خاموش شده معترضین در تفلیس بود. موضوع ادغام اروپای گرجستان به واقع یک تابو در میان مردم این کشور است.
حتی علیرغم درگیری‌های مکرر بین حزب حاکم و اتحادیه اروپا در سال گذشته، که منجر به تهدیداتی از سوی بروکسل مبنی بر عدم اعطای وضعیت نامزدی، عدم آغاز مذاکرات برای عضویت و یا اعمال تحریم‌ها بر تفلیس شد، کوباخیدزه و حتی سلف وی «ایراکلی غاریباشویلی» این شعار، که گرجستان تماماً در حال حرکت به سمت اتحادیه اروپا و ترمیم روابط خود با بروکسل است را تکرار کردند.
در بحرانی‌ترین شرایط، آنان از بروکسل خواستند که فقط قوانین مربوط به عوامل خارجی را بهتر مطالعه و سعی کنند منطق مقامات گرجستان را درک کند.
کوباخیدزه در جنجالی‌ترین نطق خود، گرچه از راه رسیدن و الحاق به اتحادیه اروپا چشم پوشی نکرد، ولی گفت تا زمانی که با حزب و دولت مستقر در گرجستان به‌عنوان یک دولت قانونی مقتدر و نه یک مستعمره رفتار شود، چنین ادغام اروپایی را برای کشورش لازم نمی‌بیند.
نخست وزیر در توضیح تصمیم خود به باج‌گیری‌های متعدد اتحادیه اروپا از طریق مذاکرات الحاق، درخواست برای لغو تعدادی از قوانین داخلی و قصد بروکسل برای اعمال تحریم‌ها علیه مقامات گرجستان اشاره کرد.
اما اپوزیسیون این بیانیه کوباخیدزه را آنطور که می‌خواستند تفسیر کردند، همه چیز را برضد حزب حاکم تغییر دادند و حتی توانستند در فرصتی کوتاه افراد بیشتری را برای اقدامات اعتراضی خود بسیج کنند.
علاوه بر این، برخلاف اعتراضات صورت گرفته در پس از انتخابات مجلس، دور جدید اعتراضات دیگر اصلاً مسالمت‌آمیز نبود. معترضان به سمت پلیس سنگ پرتاب می‌کنند، کوکتل مولوتف پرتاب می‌کنند، مجلس را به آتش می‌کشند، به زیرساخت‌ها آسیب می‌رسانند و به نمایندگان قانون حمله می‌کنند و در اثر همین اقدامات بیش از صد افسر پلیس با شدت‌های متفاوت مجروح و زخمی شده‌اند.
این اقدامات دیگر فقط اعتراض و حتی یک انقلاب مسالمت‌آمیز نیستند، بلکه یک تلاش واقعی برای انجام کودتا در گرجستان هستند.
پاسخ قاطع دولت به معترضان
علیرغم تصاویر ترسناک اعتراضات در تفلیس، باتومی و کوتایسی (طبق برآوردهای مختلف، تا 200 هزار نفر در دور جدید اعتراضات به خیابان‌ها آمده‌اند)، حزب رویا خونسردی، عزم و اعتماد خود را تاکنون حفظ کرده است. رویاپردازان تاکنون هیچ امتیازی به اپوزوسیون نداده‌اند، به جز اظهارات معمول مبنی‌بر اینکه گرجستان اتحادیه اروپا را رها نکرده و روند الحاق را در آینده ادامه خواهد داد.
کوباخیدزه می‌گوید که تا سال 2028 گرجستان 90 درصد از تعهدات خود بر اساس توافقنامه همکاری با اتحادیه اروپا و تجارت آزاد را انجام خواهد داد و تا سال 2030 برای الحاق به این اتحادیه آماده خواهد شد.
وی در مقایسه وقایع کشورش با سناریوی یورو میدان در اوکراین یادآور شد که این کشور در چهار سال گذشته سه بار اعتراضات ساختگی شبیه به آن چه در اوکراین رخ داده را تجربه کرده و اجازه چهارمین بار را نیز نخواهد داد.
کوباخیدزه رئیس فعلی کابینه در شرایط فعلی بسیار قاطعانه برخورد کرده و بیان داشته که با مخالفان گفتگو نخواهد شد، آنها اجازه حضور در شبکه‌های تلویزیونی را نخواهند داشت و به هیچ عنوان انتخابات تکراری در گرجستان برگزار نخواهد شد.
کوباخیدزه همچنین تصریح کرد که به زورابیشویلی اجازه عفو رئیس جمهور سابق «میخائیل ساکاشویلی» را نخواهد داد. علاوه بر این، در 29 دسامبر، روز تحلیف رئیس جمهور جدید، او خواه ناخواه باید اقامتگاه خود را ترک کند.
در کنار اقدامات بالا به نظر می‌رسد حزب حاکم رویای گرجستان قصد دارد فعالیت احزاب اپوزوسیون را غیرقانونی اعلام کند. در حال حاضر محدودیت‌های برای جنبش ملی متحد ساکاشویلی، ائتلاف برای تغییر، گرجستان قوی و حزب گاخاریا به رهبری نخست وزیر سابق «گیورگی گاخاریا» اعلام شده است.
این چهار حزب جزو احزابی بودند که از سد قانون پنج درصد آرا برای حضور در مجلس عبور کرده‌اند و به همراه با زورابشویلی، اصلی‌ترین نیروی محرکه اعتراضات «میدان» در گرجستان را تشکیل می‌دهند.
البته این نکته قابل ذکر است که در شرایط فعلی حزب رویا آرای کافی در مجلس این کشور برای انحلال احزاب را در اختیار ندارد، اما تلاش برای کودتا زمینه‌های لازم برای ممنوعیت فعالیت سیاسی این چهار حزب بزرگ را فراهم می‌کند.
ادامه دارد...
انتهای پیام/