جنگل؛ روزنامه‌ای که فقط نگهبان حقوق ایرانیان بود
اولین شماره روزنامه جنگل در تاریخ ۱۹ شعبان ۱۳۳۵ قمری، مقارن با ۲۰ خرداد ۱۲۹۶ شمسی، به چاپ رسید و شعار «این روزنامه فقط نگاهبان حقوق ایرانیان و منور افکار اسلامیان است» در سربرگ روزنامه چاپ می‌شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، روزنامه «جنگل» نشریه‌ای در قالب ارگان رسمی نهضت جنگل، نقشی کلیدی در بازتاب‌دهی و ترویج آرای یاران میرزاکوچک‌خان و مواضع نهضت جنگل ایفا می‌کرد. این نشریه که به صورت چاپ سنگی در کسما منتشر می‌شد، یکی از مهم‌ترین منابع برای شناخت افکار و ایدئولوژی‌های سردمداران جنگل و هیأت اتحاد اسلام بود. هیأت اتحاد اسلام به عنوان هسته اولیه مبارزات جنگل به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی، نقشی اساسی در پایه‌گذاری و هدایت این جنبش داشت.
اولین شماره روزنامه جنگل در تاریخ 19 شعبان 1335 قمری، مقارن با 20 خرداد 1296 شمسی، به چاپ رسید. در این شماره، غلامحسین کسمائی نویدی به عنوان مدیر روزنامه معرفی شد. اما از شماره دوم تا سیزدهم، نام حسین کسمائی، یکی از مجاهدان مشهور مشروطیت، به عنوان مدیرمسئول درج گردید. پس از آن، از شماره 13 تا 31، مجدداً غلامحسین کسمائی نویدی به عنوان «سردبیر» معرفی شد و روزنامه به صورت چاپ سنگی و هفتگی منتشر می‌شد.
روزنامه جنگل در دومین دوره انتشار خود، چهار شماره را طی پنج ماه در رشت منتشر کرد. شماره نخست دور دوم در 13 مرداد 1297 و شماره چهارم در 16 دی 1297 به چاپ رسید. در این دوره، فاصله زمانی بین انتشار شماره‌ها به ترتیب 15 و 20 روز بود که نشان از تلاش و پویایی دست‌اندرکاران آن برای حفظ پیوستگی و تداوم انتشار داشت.
یکی از ویژگی‌های بارز روزنامه جنگل، شعار آن بود که در بیشتر شماره‌ها در سربرگ صفحه نخست قرار می‌گرفت: «این روزنامه فقط نگاهبان حقوق ایرانیان و منور افکار اسلامیان است». این شعار به وضوح نشانگر رویکرد و اهداف روزنامه در زمینه روشنگری و دفاع از حقوق ملت ایران بود.
یکی از بخش‌های جالب و پرطرفدار روزنامه جنگل، ستون طنزی با عنوان «چرند و پرند» بود. این ستون، که به نظر می‌رسد نویسندگان روزنامه جنگل آن‌را با الهام از مجموعه طنز مشهور علامه دهخدا انتخاب کرده بودند، به ارائه نقدهای اجتماعی و سیاسی با زبانی طنزآمیز می‌پرداخت. استفاده از طنز در این ستون، نه تنها به جذب خوانندگان کمک می‌کرد بلکه به نویسندگان اجازه می‌داد تا مسائل جدی و حساس را به شکلی غیرمستقیم و هنرمندانه مطرح کنند.
روزنامه جنگل در دورانی منتشر شد که حدود دو سال از آغاز مبارزات میرزا کوچک و نهضت جنگل می‌گذشت. این روزنامه در طی سه دوره مجزا منتشر گردید و در مجموع 39 شماره را شامل شد. این دوره‌های انتشار نشان‌دهنده پایداری و استمرار تلاش‌های اعضای نهضت جنگل در انتشار افکار و ایده‌هایشان بود.
روزنامه جنگل به عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های آن دوره، علاوه بر اطلاع‌رسانی و تحلیل تحولات سیاسی، به ترویج ایدئولوژی‌های آزادی‌خواهانه و استقلال‌طلبانه نهضت جنگل پرداخت. این نشریه نقشی بی‌بدیل در همبستگی و ارتقای آگاهی عمومی در میان مبارزان و حامیان نهضت داشت و به‌عنوان یکی از ارکان اصلی فرهنگی و سیاسی آن زمان شناخته می‌شد. با نگاهی به تاریخچه و محتوای این روزنامه، می‌توان به اهمیت و تأثیرگذاری آن در مسیر مبارزات جنگل و میرزا کوچک‌خان پی برد و آن را به‌عنوان یکی از منابع ارزشمند مطالعه تاریخ معاصر ایران مورد استفاده قرار داد.
روزنامه جنگل یکی از نشریات مهم و تاثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است که در دوره‌ای حساس از تاریخ این کشور منتشر شد. این روزنامه در قالب سه دوره مجزا منتشر گردید و در مجموع شامل 39 شماره بود. دومین دوره انتشار روزنامه جنگل در رشت و به احتمال قوی در یکی از چاپخانه‌های این شهر طی چهار شماره در عرض پنج ماه به چاپ رسید. نخستین شماره این دوره در 13 مرداد 1297 شمسی و شماره چهارم در 16 دی همان سال منتشر شد. فاصله زمانی انتشار این شماره‌ها در ابتدا 15 روز و در ادامه به 20 روز افزایش یافت.
انتشار روزنامه جنگل زمانی آغاز شد که حدود دو سال از شروع مبارزات میرزا کوچک‌خان و نهضت جنگل می‌گذشت. این نهضت که به رهبری میرزا کوچک‌خان جنگلی شکل گرفته بود، یکی از جنبش‌های مهم ملی‌گرایانه و ضد استعماری ایران در اوایل قرن بیستم به حساب می‌آمد. روزنامه جنگل به عنوان یکی از ارگان‌های رسانه‌ای این نهضت، نقش مهمی در ترویج ایده‌ها و اهداف آن داشت و به‌نوعی صدای رسمی و مکتوب جنبش جنگل محسوب می‌شد.
دوره دوم انتشار روزنامه جنگل با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی آن زمان، به عنوان یک رسانه تاثیرگذار در تاریخ ایران شناخته می‌شود. این دوره از انتشار، در شرایطی صورت گرفت که فضای سیاسی ایران تحت تأثیر تحولات جهانی پس از جنگ جهانی اول و دخالت‌های قدرت‌های خارجی در امور داخلی کشور بود. در چنین شرایطی، روزنامه جنگل با انتشار مقالات و مطالبی که به تحلیل اوضاع سیاسی و اجتماعی می‌پرداخت، سعی در افزایش آگاهی عمومی و تقویت روحیه مقاومت در برابر دخالت‌های خارجی داشت.
در نهایت، روزنامه جنگل با همه چالش‌ها و محدودیت‌هایی که در مسیر انتشار خود با آن‌ها مواجه بود، توانست جایگاه ویژه‌ای در تاریخ مطبوعات ایران در آم مقطع زمانی به‌دست آورد. این روزنامه نه تنها به عنوان یک منبع خبری بلکه به عنوان یک ابزار فرهنگی و اجتماعی برای ترویج ارزش‌های ملی و اسلامی در جامعه ایران عمل کرد. میراث ماندگار روزنامه جنگل، همچنان به عنوان نمادی از مبارزه برای آزادی و استقلال در تاریخ ایران باقی مانده است.
انتهای پیام/