ترامپ و قفقاز؛ بازگشت به دیپلماسی اقتصادی به‌جای تغییر رژیم
با نزدیک شدن به دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، گمانه‌زنی‌ها درباره تغییر رویکرد آمریکا در قفقاز جنوبی شدت گرفته است. تحلیلگران معتقدند ترامپ با تمرکز بر منافع اقتصادی، سیاست‌های مداخله‌جویانه دولت بایدن را کنار خواهد گذاشت.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در تفلیس ابراز اطمینان شده که دولت دونالد ترامپ رویکرد آمریکا نسبت به گرجستان را تغییر خواهد داد. همچنین، دولت جو بایدن به دست داشتن در تلاش‌ها برای ایجاد انقلاب در گرجستان متهم شده است.
به گفته «داوید ماتیکاشویلی» نماینده حزب حاکم «رؤیای گرجستان»، این اتهامات توسط پست «ایلان ماسک» تاجر آمریکایی و دستیار جدید ترامپ در دولت آینده، تأیید شده است. ماسک در شبکه اجتماعی X مصاحبه‌ای از پروفسور جفری ساکس منتشر کرد که در آن آمریکا را به اجرای «مانور کوچکی برای تغییر رژیم» در گرجستان متهم کرده بود.
پروفسور ساکس معتقد است این اقدام آمریکا برای بی‌ثبات‌سازی منطقه قفقاز جنوبی طراحی شده، اما موفقیتی به همراه نخواهد داشت.
ماتیکاشویلی افزود: «این مصاحبه به‌وضوح نقش منفی دولت بایدن در قبال گرجستان را نشان می‌دهد و تأیید می‌کند که دولت ترامپ رویکردهای خارجی خود نسبت به کشورهایی مانند گرجستان را به‌طور ریشه‌ای تغییر خواهد داد.»
با نزدیک شدن به ژانویه 2025 و آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، گمانه‌زنی‌ها در مورد سیاست آمریکا قبال قفقاز جنوبی افزایش یافته است.
«ایرینا زوکرمن» تحلیلگر ژئوپلیتیک و امنیت و سردبیر نشریه «The Washington Outsider»، دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه ارائه کرده است.
وی به انتقاد از جفری ساکس پرداخته و او را فردی مرتبط با جورج سوروس و حامی سیاست‌های حزب کمونیست چین معرفی کرده است.
زوکرمن اشاره می‌کند که اگرچه جفری ساکس دولت بایدن را به دخالت در گرجستان متهم کرده، اما این اتهامات بیشتر از سوی وی مطرح شده‌اند تا خود مردم گرجستان.
زوکرمن معتقد است که دولت بایدن در عملیات‌های ضددموکراتیک در سراسر جهان دست داشته، اما گرجستان به‌طور خاص محل اجرای کودتایی نبوده است.
وی همچنین تأکید می‌کند که ترامپ، برخلاف بایدن، به دنبال بی‌ثبات‌سازی منطقه نخواهد بود و منافع وی در قفقاز جنوبی بر بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی و تقویت اقتصاد آمریکا متمرکز خواهد بود.
زوکرمن افزود: «ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود روابط مثبت و غیرمداخله‌جویانه‌ای با جمهوری آذربایجان برقرار کرد. ایالات متحده آمریکا در زمان وی نه به بازپس‌گیری سرزمین‌های آذربایجان کمک کرد و نه از جدایی‌طلبان حمایت کرد. انتظار می‌رود که در دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، رویکرد مشابهی با حفظ تیم مشاوران اولیه‌اش دنبال شود.»
این تحلیل نشان می‌دهد که سیاست‌های احتمالی ترامپ در دوره دوم، به‌جای تکرار تنش‌ها، بر ثبات و منافع اقتصادی تمرکز خواهد داشت.
«آرکاد نوزادزه» تحلیلگر سیاسی گرجی، معتقد است که آمریکا احتمالاً در تلاش برای تغییر نظام سیاسی گرجستان نقش داشته است.
وی با استناد به «حقایق عینی» ادعا می‌کند که انتقادات شدید آمریکا از سیاست‌های حزب حاکم «رؤیای گرجستان» درباره قوانین مربوط به «عوامل خارجی» و حقوق همجنسگرایان، نشانه‌هایی از فشار سیاسی واشنگتن بر تفلیس بوده است.
نوزادزه اشاره می‌کند که وزارت خارجه آمریکا و نمایندگان آن در چندین مورد اظهاراتی داشتند که به گفته وی، «شکل سیاسی فشار بر گرجستان» را نشان می‌دهد.
وی افزود: «وقتی مشخص شد که این فشارها و اعتراضات داخلی به نتیجه نمی‌رسد، ایالات متحده آمریکا موج جدیدی از تحریم‌ها را علیه دولت گرجستان آغاز کرد. از جمله این تحریم‌ها، اعمال محدودیت بر واختانگ گوملائوری وزیر کشور گرجستان و میرزا کزوادزه معاون رئیس اداره ویژه وزارت کشور، در چارچوب برنامه تحریم‌های جهانی مگنیتسکی بوده است.»
با این حال، نوزادزه امیدوار است که سیاست تیم ترامپ نسبت به گرجستان متفاوت باشد و فشارها کاهش یابد.
او معتقد است که واشنگتن با بازگشت ترامپ، رویکردی مثبت و منطقی‌تر را در قبال کشورهای قفقاز جنوبی، از جمله گرجستان و جمهوری آذربایجان، اتخاذ خواهد کرد.
وی اظهار داشت: «سیاست ترامپ آشکارا از روایت‌های کهنه تیم بایدن عقلانی‌تر است و به همین دلیل در انتخابات پیروز شد. در اولویت‌های ترامپ، همکاری سودمند جایگزین عملیات‌های ویژه برای تغییر رژیم در کشورهای قفقاز جنوبی است. شکست این روش‌ها در گرجستان و آذربایجان به‌وضوح نشان داد که چنین اقداماتی تأثیر منفی بر تصویر آمریکا در این کشورها داشته است؛ بنابراین، انتظار دارم که با بازگشت ترامپ، روابط واشنگتن با تفلیس و باکو به حالت منطقی و سازنده بازگردد.»
با توجه به تغییرات پیش‌رو در ساختار سیاسی آمریکا و تأثیر آن بر معادلات جهانی، به نظر می‌رسد کشورهای منطقه قفقاز، از جمله گرجستان و جمهوری آذربایجان، در حال آماده‌سازی خود برای ایجاد فصل جدیدی از تعاملات دیپلماتیک و همکاری‌های راهبردی با آمریکا هستند.
انتهای پیام/