İRAN FORMÜLÜ 4’LÜ ORTAKLIK

Tesnim Haber Ajansı - İran’ın Ankara Büyükelçisi Ali Reza Bikdeli ile İran Büyükelçiliğinde görüştük. Türkiye ve İran’ın geleceğini birlikte planlaması gerektiğini belirten Bikdeli, Türkiye, İran, Irak ve Suriye’nin kendi aralarında Avrupa Birliği benzeri bir ortaklık kurması gerektiğini kaydederek, Türk işadamlarını İran’a çağırdı. İsrail’in Türkiye-İran arasında Kürt devleti istemesini, “kötü niyetinin göstergesi” olarak niteleyen Bikdeli, terörle mücadelesinde Türk devletinin yanında olduklarını bildirdi. Bikdeli, Suriye sorununun Suriye milli hükümetini güçlendirilerek çözüleceğini ifade etti.
İran’a yönelik yaptırımlar kaldırıldı. Yurtdışında bloke edilmiş 100 milyar dolar serbest bırakıldı. Yaşanan gelişmelerle ilgili olarak Türkiye’deki görev süresi Şubat ayında sona erecek olan İran Ankara Büyükelçisi Ali Reza Bikdeli, Türkiye kamuoyuna Aydınlık’tan şu mesajları verdi:

TÜRKİYE’YE ‘HAZIRLIK YAPIN’ DEDİK

Bir yılı aşkın süredir Türkiyeli dostlarımıza nükleer anlaşma ile ilgili görüşmelerin olumlu sonuçlanacağını, buna göre hazırlık yapmalarını öneriyorduk. Görüşmeler zaferle sonuçlandı. Bu İran halkının direnişi, İran İslam Cumhuriyeti Hükümetinin dirayetli tutumu ve dost ülkelerin desteği ile gerçekleşti. Şimdi Batılı ülkelerle İran arasında yeni bir dönem başladı.

100 MİLYAR DOLAR SERBEST BIRAKILACAK

Varılan anlaşma ile İran’ın yurt dışında bloke edilmiş olan paraları serbest bırakılacak. İlk etapta 30 milyar dolar serbest kaldı. Yakında 100 milyar dolar İran’a dönmüş olacak. Bunun yanı sıra petrol piyasasında azalan payımız yeniden artacak. Bunun sonucu olarak gelirimiz de artacak.

İRAN YENİDEN YAPILANACAK

İran önümüzdeki dönemde yeniden yapılandırılacak. Bankacılık, demir-çelik, havayolu ulaşımı gibi konularda yeni yatırımlar gündeme gelecek. Turizm alanında da beklentilerimiz var. Yeni durum İran Hükümetinin yeni planlar yapmasını da gündeme getiriyor.

KOMŞULARIMIZA ÖNEMLİ FIRSATLAR ÇIKACAK

Dış yatırımcıların İran’a ilgisi arttı. Rekabet eksenli yeni yatırım alanları ortaya çıkacak. Varılan anlaşma komşularımız için de önemli fırsatlar yarattı. Bu rekabette Türk firmaları daha fazla olanaklara sahip. Bu nedenle iki ülke özel sektörünün daha fazla işbirliğine girmesi gerekiyor. Türk firmalarının avantaj sağlaması için Türkiye ile İran arasında çok sayıda mekanizma var. Bu mekanizmaları iyi işletirsek çok daha verimli sonuçlar alınır. Petrol ve doğalgaz konusunda çıkarma, nakil, rafineri ve doğalgazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması konularında işbirliği yapabiliriz. Türk özel sektörü ile enerjiye ihtiyaç duyan elektrik ve demir-çelik konularında ortak yatırımlar gündeme gelebilir. Enerji alanında 300 milyar dolar civarında yatırım planlıyoruz. Bu yatırımlarda ortaklıklar kurabiliriz.

KADERİMİZ ORTAK

Biz öyle bir bölgede yaşıyoruz ki hepimizin kaderi ortak. Bu nedenle geleceğimizi birlikte kurmak zorundayız. Türkiye ve İran da geleceğini ortak kurmalı. Ekonomik ilişkiler bunun için bir teminattır. Türkiye ile İran arasında imzalanan doğalgaz anlaşması sadece bir ekonomik bir anlaşma değildir. Türk-İran dostluğunun teminatıdır. Ortaklıklarımız bağlarımızı güçlendirmektedir. Biz birlikte zenginleşir, birlikte fakirleşiriz. AB ülkelerinin kendi aralarında kurdukları işbirliğini biz de bölgemizde kuralım. Türkiye-İran-Irak-Suriye ortaklığı kuralım.

‘TÜRK İŞADAMLARI İRAN’DA OLMALI’

Türk işadamları İran’da olmalı. Geçtiğimiz aylarda Türk firmaları 900 milyon dolarlık Tebriz-Doğubayazıt yol inşaatını kazandılar. Biz Türkiye ile işbirliği istiyoruz. Bunun bölge için de İslam dünyası için de çok olumlu sonuçlar yaratacağına inanıyoruz. Türk özel sektörü İran’a gelsin. Projelerimizi yerinde incelesin.

TÜSİAD İRAN’A GİTMEK İSTİYOR

Türkiye’den çok sayıda işadamı İran’a gitmek istiyor. İran’da iş yapmak istiyor. Aralarında çok tanınmış kuruluşlar da var. İran’a gitmek isteyen kuruluşlar arasında TÜSİAD da var. TÜSİAD üyelerinin İran ziyareti için yazışmalar sürüyor. Biz bundan çok memnun oluyoruz.

TÜRK TIR’LARINA KISITLAMA YOK

İran olarak Türk TIR’larına hiçbir engelleme yapmıyoruz. Türk TIR’larına kısıtlama yapmıyoruz, yapmayız. Türk TIR’ları İran üzerinden orta Asya ülkelerine rahatça gidip geliyorlar. Rusya’ya giden TIR’larda da bir sorun yok. Ama İran üzerinden Rusya’ya giden yaş meyve ile ilgili sorun Rusya ile Türkiye arasındaki sorun.

TURİSTLERİ İRAN’A BEKLİYORUZ

İran’dan Türkiye’ye yılda 2 milyona yakın turist gidiyor. Ama Türkiye’den İran’a sadece 300 bin civarında kişi geliyor. Bunların çoğu da TIR şoförleri. Türk halkı da İran’a ziyaret yapmalı. İran halkı Türkleri çok sever. Misafirperverdir.
Türkler İran’da çok iyi vakit geçirebilir. Tarihi ve doğal güzelliklerimiz zengindir. Dini merkezlerimiz vardır. Arabaları ile de gelip İran’ı çok rahat gezebilirler. Türkleri İran’da ağırlamaktan çok memnun oluruz.

İSRAİL BİZİ BİRBİRİMİZE KARŞI KIŞKIRTIYOR

İsrail, Müslüman ülkeler arasında ihtilaf çıkarmaya çalışıyor. Müslüman ülkeler arasındaki sorunları gözetleyip bunları büyütmeye gayret ediyorlar. İsrailli bakanların Türkiye ile İran arasında Kürt devleti istemeleri de kötü niyetlerinin göstergesi. Bölgede yaşanan kargaşa İsrail’in güvenliği için çıkarılıyor. Bunun için üç araç kullanıyorlar. Ekonomik zaaflar, mezhep farklılıkları, etnik farklılıklar. İsrail bu tür konulara yatırım yapıyor, kışkırtıyor. Biz birbirimizle işbirliği yaparsak, sinerji yaratırsak bu sorunlar marjinal kalır. Zaaflarımızın üzerinde durursak düşmanlar bayram yapar.

PKK İLE MÜCADELEYE DESTEK

Türkiye ile yıllarca bu konuları konuştuk. Türkiye’de yaşanan terör olaylarında Türkiye Cumhuriyeti devleti ve halkının yanında olduğumuzu birçok kez açıkladık. Terörle mücadelesinde Türkiye’nin yanındayız. Düşmanlar terörü bölgenin parçalanması için kullanıyorlar. Türkiye-İran teröre karşı da birlikte hareket etmelidir.

SURİYE MİLLİ DEVLETİ GÜÇLENDİRİLMELİ

Suriye’de teröristler mevcut hükümete karşı darbe yapmaya çalışıyor. Organize bir faaliyet yürütüyorlar.Suriye sorunu milli hükümet güçlendirilerek çözülür. PYD yaşanan kriz ortamında kendi bekasını korumaya çalışıyor. Suriye’de merkezi sorun çözülürse diğer sorunlar marjinal kalır. Cenevre’de konu masaya yatırılacak. Barışçı çözümden başka çare yok. Eğer Türkiye-İran yan yana durursa Suriye’de kalıcı barış kısa sürede sağlanır. Rusya Suriye’nin toprak bütünlüğünü korumaya çaba gösterdiği sürece doğru bir iş yapar. Suriye’de Rusya ve İran’ın bu konudaki tutumu aynı.

Kaynak: Aydınlık Gazetesi