ÜNLÜ FELSEFECİ VE SANAT ELEŞTİRMENİ ARTHUR C. DANTO İLK KEZ FARSÇA’DA


ABD'li felsefeci Arthur C. Danto'nun ölmeden önce yayınladığı son kitabı olan ''What art is'' Feride Fernudfer'in Farsça çevirisiyle yayınlandı. Bu ünlü estetik teorisyeninden İran'da yayınlanan ilk eserdir.

Tesnim Haber Ajansı - İran Kitap Haber Ajansı verdiği habere göre çağdaş Amerikalı felsefeci ve sanat eleştirmeni Arthur C. Danto'nun 2013 yılının başında yayınladığı ''What Art Is'', yazarın sanatın tanımına adadığı elli yılın bir özeti niteliğindedir. Çeşme yayınevi tarafından yayımlanan eserin Farsça çevirisini Feride Fernudfer üstlenmiştir ve Tahran Güzel Sanatlar Üniversitesi eğitmeni Dr. Mesud Aliya eserin editörlüğünü yapmıştır.

2013 yılında yaşama veda eden Arthur C. Danto'nun hiçbir eseri, sanat felsefesi alanında sahip olduğu şöhrete rağmen Farsça'ya çevrilmemişti ve bu İranlı okurların, çağdaş Amerikalı sanat eleştirmeninden okuyacakları ilk kitap olacak.

1924 yılında Ann Arbor'da doğan ve çocukluğunu Detroit, Michigan'da geçiren Danto, Wayne Üniversitesi ile Columbia Üniversitesi’nde sanat, tarih ve felsefe eğitimi gördü. 25 yaşındayken aldığı bursla eğitimini Paris'te Sorbonne Üniversitesi'nde tamamlayan Danto daha sonra ders vermek üzere Columbia'ya geri döndü.

Danto 1964 yılında kaleme aldığı bir makalesinde ilk kez ''Sanat Dünyas'' terimini sanat yapıtının yaratıldığı kültürel ve tarihsel bağlamı ifade etmek için kullandı. Bu kavram, bir nesnenin ancak 'sanat dünyası' ona 'değer atfettiği zaman' sanat yapıtına dönüştüğünü savunan George Dickie'nin kurumsal sanat teorisine de temel teşkil etti.

Danto yirmi yıl sonra ''Sanatın Sonu'' başlıklı meşhur makalesini yayınladı. Burada, Andy Warhol'un 1964 yılında Stable Gallery'de sergilenen Brillo kutularının, sanat tarihinin sonuna delalet ettiğini ileri sürdü. Brillo kutuları sanatı kendi kendinin felsefesine dönüştürerek, yeni bir çoğulculuk ve 'tarih-sonrası sanat' çağının habercisi olmuştu.

Danto, ''Bu sürecin bir parçası olmak isteyen sanatçılar, sanat akademilerinin onlara verebileceklerinden çok daha farklı bir eğitimden geçmek durumundaydılar. Bu sanatçılar birer filozof olmak zorundaydılar,'' diye yazmıştı.

Danto ayrıca bir dönem Amerikan Felsefe Birliği ile Amerikan Estetik Derneği'nin başkanlığını yürüttü. 1973 yılında yayınlanan ikinci ''Hümanist Manifesto''nun altına imza atan 120 akademisyen ve filozof arasında yer aldı. 1996’da College Art Association'dan sanat eleştirisi alanına katkılarından ötürü Frank Jewett Mather Ödülü'nü aldı.