İslam Konferansı Sonuç Bildirgesi S. Arabistan’la Mısır’ı Karşı Karşıya Getirdi

Tesnim Haber Ajansı - Geçen ay Çeçenistan’da yapılan İslam Konferansı Mısır ile Suudi Arabistan’ı karşı karşıya getirdi.  Çeçenistan’daki konferans Suudi Arabistan’da yaygın olan Selefi ve Vahhabi akımlarının Sünniliğin dışında olduğunu ima eden bir sonuç bildirgesiyle kapanmıştı.

Konferansa temsilci gönderen Mısır’daki El Ezher, Suudi Arabistan’dan gelen sert tepkiler üzerine toplantıyla arasına mesafe koymaya çalışmıştı.

Sonuç bildirgesinde Sünnilerin tanımının “İnanç açısından Eşari, Maturidi olanlar, fıkıh açısından dört fıkıh öğretisini Hanefi, Maliki, Şafi, Hanbeli’yi takip edenler, ahlak ve iffet açısından da halis tasavvufu benimseyenler” şeklinde yapılması Suudi Arabistan’ı rahatsız etti.

Bildirgede ayrıca konferansın “aşırıcıların bu sıfatı ele geçirip tekelleştirme girişimleriyle birlikte Sünnilik kavramını etkileyen keskin ve tehlikeli sapmanın düzeltilmesi” bakımından “önemli ve elzem bir dönüm noktası” olduğu kaydedildi.

Suudi Arabistan’ın Kıdemli Alimler Konseyi ise konferansın sonuç bildirgesindeki ifadelere tepki gösterdi.

Suudi Arabistan’ın tepkisi üzerine açıklama yapan El-Ezher Üniversitesi karşılaştırmalı fıkıh hocası Ahmed Kerime, “Aşırıcıların Ehl-i Sünnet kavramını tekelleştirmeye çalıştığını” belirtti.

Suudi Dünya Müslüman Gençlik Meclisi tarafından basılan Çağdaş Dinler, Mezhepler ve Fırkalar Ansiklopedisi’ne atıfta bulunan Ahmed Kerime, “Ansiklopedide kendilerinden olmayan diğer Ehl-i Sünnet mezheplerinin dinsiz olarak tanımlandığını” vurguladı.

Konu, sosyal medyanın da gündemine geldi. “Kıdemli Alimlerin Açıklaması Beni Temsil Ediyor” başlığı altında düşüncelerini paylaşan 10 bin civarında Suudi Arabistan’lı Kıdemli Alimler Konseyi’nin açıklamasına destek verdi.

Diğer taraftan Suudi Arabistan’da Vahhabi olmayanlar da Çeçenistan Konferansı başlığı altında sosyal medya da açtıkları sayfada konferansın sonuç bildirgesine destek verdiler.

Konferansın sonu bildirgesi Suudi Arabistan entelektüel çevresinde de tartışıldı. Suudi Arabistan’lı gazeteci Muhammed el-Şeyh, Ezher Şeyhi Ahmed Tayyib’in katılımına atıfla tewitter’dan şu mesajı paylaştı;  “Tayyip’in  Grozni’deki konferansa katılması bizi Mısır’a karşı tavır değiştirmeye zorlayacak. Ülkemiz her şeyden önemlidir, Sisi’nin cehenneme kadar yolu var.  Müslüman Kardeşler ortak düşmanımız olduğu için Sisi’ye destek vermiştik ama Mısır Grozni’de bize sırt çevirdi. O yüzden bırakın ne hâlleri varsa görsünler.”

Suudi Arabistan’da birçok gazeteci ve yazar bu gerginliğin iki ülke ilişkilerine olumsuz yansıyacağını belirtirken El-Ahram Siyasi ve Stratejik Çalışmalar Merkezi’nde uluslararası ilişkiler uzmanı olan Said El Lavendi gibi bazı isimler ise tartışmanın Kahire-Riyad ilişkilerini etkilemeyeceğini savunuyor.