İran Afganistan'da Aşırıcılıkla Mücadele Etmeye Çalışıyor

Tesnim Haber Ajansı - İran İslam Cumhuriyeti'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Afganistan’daki Duruma ilişkin toplantısında: İran’ın Afganistan’a devam desteğine ve Afganistan kaynaklı terörizm ve uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadelesine vurgu yaptı.

İrevani’nin konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

Sayın Başkan,

Afganistan, uluslararası yardımdaki azalmaların daha da kötüleştirdiği ciddi ekonomik ve insani krizlerle karşı karşıya kalmaya devam ediyor.

İran hâlâ Afganistan'ı desteklemeye kararlıdır ve yaptırımlara rağmen, Afganistan halkının karşılaştığı kriz ve zorluklar zamanlarında, sınırlarını Afgan mültecilere ve yerinden edilmiş insanlara açık tuttu ve yıllık 10 milyar dolar maliyetle altı milyondan fazla Afgan'a ev sahipliği yaptı.

Ancak İran, yasadışı göç ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi büyük zorluklarla karşı karşıya ve daha fazla uluslararası destek çağrısında bulunuyor. Geçen yıl İran'da 1.000 tondan fazla Afgan uyuşturucusu ele geçirildi. Yasadışı ABD yaptırımları ve uluslararası yardım eksikliğinden kaynaklanan zor ekonomik koşullar nedeniyle, İran, tüm bölgeyi etkileyen Afgan mülteci ve uyuşturucu akışını tek başına yönetemez.

Uluslararası toplumun İran gibi ev sahibi ülkelere hızlı, yeterli ve sürekli destek sağlaması gerekiyor. Afganistan içinden gelen terör tehditleri büyük endişelere yol açmaya devam ediyor. İran, fiili yetkililerin bu tehditlerle başa çıkma becerisi konusunda şüpheleri ediyor. Ancak Sayın Başkan, fiili otoritelerle uluslararası etkileşimin sürdürülmesi, bölgesel barış ve istikrar için şarttır.

İran, komşu ülkelerin bakanlar toplantıları ve Moskova formatı gibi Afganistan'la diyaloğu teşvik etmeyi amaçlayan bölgesel girişimlere aktif olarak katılmaktadır. İran, Pakistan'ın Afganistan'a komşu ülkelerin dışişleri bakanları ile toplantı yapma girişimini de destekliyor.  İran'ın girişimiyle İran, Pakistan, Çin ve Rusya temsilcilerinden oluşan bölgesel bir temas grubu oluşturuldu. Bu toplantıların şu ana kadar iki turu yapıldı.

8 Haziran'da Tahran'da gerçekleştirilen ikinci toplantıda katılımcılar, Afganistan'daki duruma, özellikle de komşularını ve bölgelerini etkileyen dış destekli terör tehditlerine ilişkin derin kaygılarını dile getirdiler. Terörizmle mücadelede fiili yetkililerin sorumluluğunu vurguladılar.

İran, Afganistan'da aşırıcılık, terörizm ve az gelişmişlikle mücadele etmeye çalışıyor ve yeniden inşasında aktif rol oynamaya hazır olduğunu açıklıyor.

İran, Doha sürecinin 30 Haziran ve 1 Temmuz 2024'te yapılması planlanan bir sonraki turunu memnuniyetle karşılıyor.

İran, UNAMA'nın Afganistan'da barış ve istikrarın desteklenmesindeki hayati rolünün farkındadır ve Genel Sekreter Özel Temsilcisinin çabalarını desteklemektedir.

Genel Sekreter Özel Temsilcisi'nin 11 Mayıs 2024'te Tahran'a yaptığı son ziyarette, görüşmelerde Afganistan halkına yardım edilmesi, barış ve istikrarın güçlendirilmesi üzerinde duruldu.

Son olarak Sayın Başkan, Afganistan'a yapılan insani yardımın tarafsız ve koşulsuz kalması gerektiğini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Yardımın siyasallaştırılması Afganistan halkına zarar verecektir.

Bu nedenle dondurulan varlıkların koşulsuz iade edilmesi ve yaptırımların ekonomik toparlanma çabalarına engel olmaması gerekiyor.

Afganistan'ı 20 yılı aşkın süredir işgal altında tutan Batılı ülkeler, bu ülkenin yeniden inşası ve terörle mücadele konusunda üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirmelidir.