السیسی در اردن به دنبال چیست؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پومپئو در سفر خود از تشکیل ائتلافی عربی علیه ایران و برگزاری اجلاس ورشو در 12 و 13 فوریه با موضوع ایران و "صلح" در خاورمیانه خبر داد که دو هفته قبل از بنیامین نتانیاهو برای شرکت در آن دعوت شده است.

نتانیاهو در این وضعیت انتخاباتی به شرکت در چنین اجلاسی و حضور در کنار وزرای خارجه عرب نیاز دارد و اساسا نفس برگزاری کنفرانس ورشو به خاطر همین گردهمایی است که پلانی آشکارتر از عادی‌سازی روابط است و آن هم در راستای همین سیاست ضد ایرانی آمریکا قرار دارد.

از این رو، نتانیاهو در این نشست که جدا از انگیزه‌های انتخاباتی، دلایل مهم‌تری هم برای آن وجود دارد شرکت خواهد کرد؛ چرا که اساسا عدم شرکت نتانیاهو این اجلاس را از حیز انتفاع می‌اندازد.

در این حال و وضع تنها دو روز بعد از سفر وزیر خارجه آمریکا به قاهره، عبدالفتاح سیسی امروز بکشنبه به اردن می‌رود و این گونه به نظر می‌رسد که با توجه به ثقل و جایگاه عربی مصر و مشکلات کنونی عربستان کار تشکیل ائتلاف عربی ضد ایرانی با مشارکت اسرائیل را پیش می‌برد.

انجام این مهم نیز بدون همراه کردن کشورهای عربی با طرح معامله قرن ترامپ میسر نیست؛ طرحی که دومین بخش مهم آن پس از "حل یکجانبه نزاع فلسطین" همین سیاست تقابلی دولت ترامپ علیه ایران است و بدون به نتیجه رسیدن دومی، تحقق اولی هم ممکن نیست.

اردن در مواضع اعلامی خود به دلایل مختلف از جمله مساله قدس تا به حال روی خوشی به معامله قرن نشان نداده است و دولت مصر هم یکی از طرف‌های اصلی موافق و مجری معامله قرن است واساسا رئیس جمهور این کشور بود که رسما برای نخستین بار اصطلاح "صفقة القرن" (معامله قرن) را در دیدار با دونالد ترامپ در آوریل 2017 بر زبان جاری کرد و به خاطر آن از رئیس جمهور آمریکا تشکر کرد.

از این رو، در واقع سفر عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر به اردن دو هدف را دنبال می‌کند؛ نخست همراه کردن امان با طرح معامله قرن آمریکا و دومی هم برداشتن گام‌های عملی‌تر برای تشکیل ائتلاف عربی ضد ایرانی.

البته ناگفته نماند که قاهره با وجود قطعی روابط طی چهل سال گذشته، همواره در قبال ایران سیاستی نرم و ملایم داشت و خصومت را در حد و اندازه مشخصی نگه می‌داشت و در ظاهر امر هم در انتقادات خود به تهران تا حدودی جانب احتیاط را رعایت می‌کرد.

به نظر می‌رسد که این سیاست در دوران عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور کنونی مصر به شکل پنهانی در حال دگرگونی است و احتمالا در آینده صورت آشکاری به خود بگیرد. علت این چرخش در سیاست‌ورزی قاهره در قبال تهران به کم‌رنگ شدن ماهیت و استقلال مصری سیاست خارجه این کشور بر می‌گردد.

حسنی مبارک با وجود روابط نزدیک با اسرائیل و عربستان همواره سعی می‌کرد پرستیژ و استقلال مصر تا حدودی حفظ شود، اما این مساله در دوران عبدالفتاح سیسی با توجه به شکل به قدرت رسیدن وی، وامداری‌اش به ریاض و ابوظبی و ملزومات ماندن در قدرت در سایه چالش‌های بی حد و حصر داخلی به محاق رفته و هر چند شکل ظاهری سیاست‌ورزی قبلی حفظ شده است، اما در بنیان آن تحولاتی عمیق روی داده است.

در کنار آن هم هیچ وقت تا این اندازه روابط قاهره و تل‌آویو به هم نزدیک نبوده است؛ تا جایی که به اعتراف رئیس جمهور مصر دو طرف در سینا عملیات مشترک انجام می‌دهند. یقینا این عامل هم در تغییر رویه قاهره در قبال تهران تاثیرگذار بوده و خواهد بود.

صابر گل‌عنبری کارشناس مسائل غرب آسیا

انتهای پیام/