آداب و رسوم ماه رمضان در ایلام؛ از افطاری به مردم محله‌های فقیرنشین تا هدیه دادن به روزه اولی‌ها
ثبت آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در فهرست میراث معنوی کشور نشان از اهمیت این فرهنگ در میان ایرانیان دارد که هر کدام به نوعی و با توجه به خاستگاه اعتقادی و آئینی خود این روزها را گرامی می‌دارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ایلام، ماه قرآن، ماه میهمانی خدا، ماه خوبی‌ها،ماه دعا و نیایش از راه رسید و مردم ایلام نیز همچون دیگر استان‌های کشور با انجام برنامه‌های ویژه مذهبی به میهمانی این ماه رفته‌اند.
در این گزارش قسمتی از آداب و رسوم مردم ولایتمدار و مرزدار ایلام را روایت می‌کنیم.
پخت غذاهای محلی و افطاری دادن به دوستان و آشنایان
یکی از آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در استان ایلام ، پخت «حلیم»، «آش»، «بژی برساق»، «کله کنجی»، «شله زرد»، «آش گندم »و «شیره خرما» با روغن محلی است و مردم در این ماه مبارک سفره‌های افطاری خود را با این غذاها در کنار دیگر غذاهای ساده رنگین می‌کنند و به دوستان و آشنایان افطاری می‌دهند.
افطاری دادن به دوستان و اقوام نزدیک در استان ایلام یکی از رسوم کهن مردم است که همه ساله در ماه مبارک رمضان انجام میشود در این سنت حسنه میزبان تلاش می‌کند با هر آنچه که در توان دارد از روزه داران ماه مبارک رمضان پذیرایی کند.
افطاری به مردم محله های فقیرنشین
بسیاری از مردم استان نیز در نیمه ماه رمضان با دادن افطاری به مردم محله های فقیرنشین ضمن گرامی داشت میلاد مسعود امام حسن مجتبی (ع) سنت حسنه نیکوکاری را به جا می‌آورند.
هدیه دادن به افرادی که برای نخستین بار به سن تکلیف رسیده‌اند
از دیگر سنت‌های ماه مبارک در استان ایلام هدیه دادن به افرادی است که در خانواده برای نخستین بار به سن تکلیف رسیده و روزه می‌گیرند که پس از پایان نخستین روز با دادن هدیه به آنان تبریک می‌گویند.
از دیگر سنت‌های مردم ایلام در ماه مبارک رمضان آن است که مردم با پخت غذاهای محلی و پخش آن میان همسایه‌ها اقدام می‌کنند و اغلب عقیده دارند که پخت این غذاها و توزیع آن سبب افزایش روزی میشود.
«کاسه همساده»
از مهم‌ترین و برجسته‌ترین سنتی که ایلامی‌ها به آن‌ها پایبند هستند میشود به «کاسه همساده» اشاره کرد، رسمی که در آن پیش از اذان مغرب مردم گل غذای افطاری‌شان را برای همسایه‌ای که توان مالی کمتری دارد، می‌برند.
استقبال از شب‌های احیا
از دیگر آداب این مردمان می‌توان به سنتی اشاره کرد که در آن مردم از 15 ماه مبارک رمضان به استقبال شب‌های احیا می‌روند.مردم هنوز در ماه رمضان نام فرزندان تازه متولدشده را سحر و رمضان می‌گذارند، در این ماه مردم از ساده‌ترین غذاها برای اطعام و مهمانی استفاده می‌کنند، بزرگ‌ترین بخشش‌ها هم به حرمت نزول قرآن و این ماه عزیز در همین ماه اتفاق می‌افتد، بخشش‌های بزرگی مثل گذشت و آشتی و رفع کدورت‌های طولانی.
خروس خوان؛ ساعتی برای بیداری
در استان ایلام پیش‌ترها در شهرها و هم‌اکنون در برخی مناطق روستایی و عشایری مردم با طنین سه‌گانه «خروس خوان اول» سه ساعت به اذان مانده معمولاً برای مهیا کردن غذای سحر برمی‌خیزند و در «خروس خوان دوم» که فقط یک ساعت به اذان صبح مانده است، اهل خانه و همسایه‌ها را بیدار می‌کنند تا سحری تناول کنند و با «خروس‌خوان سوم» به پیشواز اذان صبح رفته و از خوردن امتناع می‌کنند.
"سرشیم"
در ایلام افطار به «سرشیم» و غذای سحر به «پاشیم» یا «سحوره خور» معروف است و مردم قصد دارند حتی‌المقدور افطار را که شامل شیرینی‌ها و حلوای محلی است دسته‌جمعی تناول کنند و برای این کارگاه نانی بسیار نازک به نام «شله‌کینه» پخته که در شیره خرما یا عسل و روغن و کره محلی خیس می‌دهند و با آن افطار می‌کنند.
"ساج علی" یادی از بخشش‌های مولای متقیان
در ایلام رسم است که در شب‌های قدر و احیا برای تازه درگذشتگان خروس قربانی می‌کنند و به همراه پلو برای نیازمندان می‌فرستند و طبقی که این غذا بر روی آن قرار داده میشود به "ساج علی" معروف است که به بخشش‌های مولای متقیان علی (ع) در شب‌های گهربار قدر اشاره دارد.
پختن آش‌های مخصوص
یکی از آداب مردم استان ایلام با شروع ماه رمضان پختن آش‌های مخصوص این ماه است به طوری که برای افطار از آن استفاده می‌کنند، آش رشته محلی از جمله آن‌هاست که طرفداران بسیاری دارد.علاقه مردم ایلام به این آش محلی به حدی است که در اکثر مغازه‌های شهر به‌فروش نیز می‌رسد و مورد استقبال ویژه روزه‌داران قرار می‌گیرد.
بستن سنگ به شکم در حین کار
در استان ایلام رسم است که در ایام رمضان به علت فصل درو و برداشت محصول با زبان روزه کار را رها نمی‌کنند و معتقدند که کار کردن در ماه مبارک رمضان عبادت است و برای اینکه متوجه گرسنگی نشوند و احساس گرسنگی آنان را از کار کردن باز ندارد قلوه سنگی در لچگی( چفیه) گذاشته و آن را محکم به کمر می‌‌بستند تا به علت فشار سنگ به شکم احساس گرسنگی زیاد نشود و از کار باز نمانند.
پناه به غار در فصل گرما
گرمای مناطق جنوبی استان ایلام به شدت طاقت فرسا و روزه‌دار باید از مقاومت زیاد برخوردار که به علت نبود امکانات در گذشته روزه‌داران ایام فراغت و استراحت خود را برای خواب روزانه به غارهای اطراف می‌رفتند و به‌صورت جمعی مردان روستا در غار چند ساعتی را به استراحت و بحث و گفت‌و‌گو می‌پرداختند که امروزه با وجود امکانات فقط در زندگی عشایر کوچ رو مشاهده میشود.اما سنن و آداب گذشتگان دلالت بر واقعیت‌هایی اجتماعی دارد که توجه به آنان در دنیای بی‌خویشتنی نشان عزت و شرف ذهن مردمانی است که روح دینداری و ایمان را برای ما به هدیه گذاشته‌اند باشد که حفظ آداب و سنن دینی را وظیفه خود بدانیم.
انتهای پیام/ ع
