پای درد دل کشاورزان| روایت کلزاکاران گیلانی از سستی دولت در خرید ‌کلزا + فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، اهمیت نقش غذا و آشامیدنی‌ها در سلامت انسان بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ سلامت غذا تأثیر فراوانی بر  سلامت افراد جامعه داشته و از این طریق در پویایی، شادابی و بهره‌وری جامعه اثرگذار است.

مواد غذایی از مزرعه تا سفره در معرض آلوده شدن به عوامل خطرزای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قرار دارند و در صورت عدم آگاهی افراد اعم از تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان، احتمال وقوع آلودگی افزایش یافته و سلامت مصرف‌کننده در معرض خطر قرار می‌گیرد.

امروزه، استفاده از انواع سموم، آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی در کشاورزی، مشکلات زیادی را به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است.

یکی از زوایای تروریسم، گونه زیستی یا بیوتروریسم است که یکی از نمونه‌های آن استفاده از عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها برای نابودی محصولات کشاورزی با هدف ضربه زدن به اقتصاد کشاورزی و زنجیره تولید غذای یک کشور است.

بیوتروریسم صهیونیستی و برخی عوامل مافیایی داخلی برای ترویج و گسترش کودهای اوره، نیتراتی و سموم کشاورزی تلاش فراوان دارند و آلودگی‌های بیوتروریستی را از مزرعه تا سفره بسیار گسترده کرده‌اند.

بیوتروریسم مسئله بسیار پیچیده‌ای است که امنیت ملی و سلامت عمومی را به مخاطره می اندازد و در راستای پدافند غیرعامل هنگام مواجهه با یک حمله بیوتروریستی یک فعالیت 5 مرحله‌ای شامل مراحل آمادگی، هشدار، اطلاع رسانی، پاسخ و بهبودی به کنترل و مدیریت بحران کمک می‌کند.

چرا در محصولات تراریخته تحریم نیستیم؟

متأسفانه کشاورزان و باغداران، دانش و آگاهی لازم در مورد نحوه و میزان مصرف کودها و سموم شیمیایی ندارند و با مصرف بی‌رویه و بدون کنترل، نه‌تنها محیط زیست را آلوده کرده‌ بلکه با ایجاد مواد باقی‌مانده شیمیایی بیش از حد استاندارد در محصولات کشاورزی، باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی شده است.

حدود 60 درصد از سموم آفات، 90 درصد قارچ‌کش‌ها و 30 درصد حشره‌کش‌ها سرطان‌زا هستند؛ وجود آرسنیک، سرب و سایر فلزات سنگین مزید بر علت سمیت و آلودگی برنج‌های وارداتی می‌شود و مردم را دچار مشکل کرده و ریسک بروز بیماری را در افراد افزایش می‌دهند.

ورود بیماری‌ها و آﻓﺖ‌های جدید ﺑﻪ ﮐﺸﻮر از راه‌های گوناگون مانند بذر‌های آلوده می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری تا حد نابودی کامل تولید یک یا چند گونه گیاهی را سبب شود.

معمولاً در یک منطقه بیماری و جمعیت آفات و محصولات کشاورزی در یک تعادل هستند و ورود یک گونه جدید بیماری‌زا می‌تواند تا حذف کامل یک صنعت خاص کشاورزی پیش رود.

سوءاستفاده از مهندسی ژنتیک برای تولید بذرهایی که یک ترکیب خاص در آن حذف یا اضافه شده برای کاهش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی نیز ممکن است مورد توجه تروریست‌های زیستی قرار بگیرد.

تهدید‌های زیستی در زمینه کشاورزی ممکن و خطرناک تلقی می‌شوند زیرا به‌عنوان مثال تخم حشرات آفات یا اسپور قارچ‌های بیماری‌زا که روی غذاهای استراتژیک مانند غلات اثر می‌گذارند، به‌راحتی و تقریباً بدون کشف شدن قابلیت جابه‌جایی دارند.

اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﯿﺎط‌آﻣﯿﺰ مانند قرنطینه و بررسی نهاده‌های کشاورزی وارداتی مانند بذر یا کود، ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺪون ﻧﻈﺎرﺗﯽ توسط دستگاه‌های امنیتی می‌تواند در مقابله با ﺑﯿﻮﺗﺮورﯾﺴﻢ ﮐﺸﺎورزی موثر باشد.

دانه های روغنی بعد از غلات به‌عنوان دومین منبع تامین انرژی در تغذیه انسان مطرح است؛ روغن آن مصرف خوراکی و صنعتی داشته و کنجاله آن به‌دلیل بالا بودن میزان پروتئین، مصرف وسیعی در جیره غذایی دام و طیور دارد.

کلزا از مهم‌ترین گیاهان روغنی جهان است که کشت آن در سال‌های اخیر گسترش فراوان یافته‌است؛ بذرهای کوچک و کروی شکل کلزا دارای بیش از 40 درصد روغن و کنجاله آن دارای بیش از 35 درصد پروتئین است.

در این راستا برای تهیه گزارشی از کشت کلزا در گیلان راهی شهرستان‌های رستم‌آباد و رودبار شدیم تا پای سخن کشاورزان کلزاکار بنشینیم.

پس از طی مسافتی به مزارع کشت کلزا رسیدیم و یکی از کلزاکاران گیلانی علی علیزاده در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: حدود 98 هکتار کشت کلزا در سال زراعی 97 و 98 در منطقه رستم‌آباد و رحمت‌آباد انجام دادم.

وی با اشاره به اینکه طرح مکانیزاسیون کشت کلزا در منطقه اجرا شد گفت: به دیگر کشاورزان توصیه می‌کنم به کشت کلزا بپردازند تا در جهت خودکفایی کشور وابستگی روغن را کاهش دهیم و مشت محکمی بر دهان یاوه‌گویانی بزنیم که ما را تهدید به قطع تامین روغن می‌کنند.

یکی دیگر از کلزاکاران منطقه با تاکید بر اینکه اگر در این زمینه به ما کمک شود این 15 هکتار زیر کشت کلزا را افزایش می‌دهیم اظهار داشت: از مسئولان می‌خواهیم از ما بیشتر پشتیبانی کنند تا بتوانیم در این حوزه راحت‌تر کار کنیم.

حسین نوشی یکی از کشاورزان نمونه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم عنوان کرد: در تولید این محصول استراتژیک به توجه بیشتر مسئولان در زمینه هزینه تولید، قیمت تضمینی و تامین نهاده‌های کشاورزی مثل بذر که سبب افزایش کیفیت و کمیت محصول می‌شوند نیاز است.

یکی از جوانان گیلانی که خود مهندس کشاورزی است و به کشت کلزا هم می‌پردازد گفت: به جوانان روستایی توصیه می‌کنم در روستاها بمانند تا خودکفایی دانه‌های روغنی را باهم به‌پیش ببریم؛ البته مشکلاتی که در این حوزه است بیشتر بحث کمبود تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی است.

وی با اشاره به اینکه کشت مکانیزه در کلزا نداریم اظهار داشت: مشکل خطی‌کاری در اراضی شالیکاری و بقایایی که در اراضی باقی می‌ماند باید با دستگاه ساقه خردکن جمع‌آوری شود از مشکلاتی است که باید توجه شود و دستگاه‌های ساقه‌خردکن نداریم.

مدیر طرح ملی توسعه کشت کلزای کوثر به خبرنگار تسنیم گفت: پیرو منویات مقام معظم رهبری مبنی بر خودکفایی در دانه های روغنی و جهاد اقتصادی، توانستیم با کار جهادی سپاه، سازمان جهادکشاورزی استان گیلان و سازمان اقتصادی کوثر با استفاده از تمام توان وارد عرصه توسعه کشت کلزا شویم.

سید‌صاحب میر‌پناهی گفت: گیلان به دلیل ظرفیت‌های اقلیمی و سطوح شالیزارهای بلااستفاده در در کشت دوم، به‌عنوان پایلوت اجرای طرح توسعه کشت کلزا انتخاب شد و در این طرح هزینه نهاده‌ها اعم از بذر، کود و سم و عملیات ماشینی کاشت، داشت و برداشت را به کشاورز پرداخت و محصولات را هم خریداری کرد.

وی با اشاره به اینکه تمامی مراحل در کنار کشاورز هستیم تا سالیان آینده کشاورز خود وارد عرصه شود خاطرنشان کرد: از یک هکتار مزرعه کلزا با بهره‌گیری از کندوهای زنبور عسل می‌توان تا 60 کیلوگرم عسل در یک فصل جمع آوری کرد.

میرپناهی با بیان اینکه دانه کلزا حاوی 48-40 درصد روغن و 38 تا 45 درصد پروتئین در کنجاله است گفت: اسیدهای چرب متشکله کلزا دارای بهترین ترکیب برای تغذیه انسان است و نیازمند توجه بیشتر در کشت این محصول استراتژیک هستیم.

مدیر طرح ملی توسعه کشت کلزای کوثر گفت: از اندام رویشی کلزا به‌عنوان علوفه استفاده می‌شود که  برای خرید آنها از کشاورز باید اهتمام بیشتری انجام شود و موضوع دیگری که باید به آن بیش از پیش به آن پرداخته شود طرح‌های گردشگری و اکوتوریست است که نباید در فصل گل‌دهی کلزا از آن غافل شد.

مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان در این زمینه اظهار داشت: درسال‌های گذشته حدود 100 هکتار از اراضی استان گیلان زیر کشت کلزا می‌رفت که با تلاش مربیان طرح بسیج همگام با کشاورز امسال این میزان به بیش از 750 هکتار رسید.

مرتضی مرادی با بیان اینکه پیش بینی ما این است که با برنامه‌ریزی کشت کلزا در 10 شهرستان به بیش 3 هزار هکتار از اراضی استان در سال زراعی 99-98 برسیم تصریح کرد: گیلان اکنون رتبه قابل توجهی در بین استان‌ها در حوزه کشت کلزا ندارد و تلاش می‌کنیم گیلان به رتبه‌های بالاتر برسد.

وی با اشاره به اینکه 30 درصد از ارز کشور که بابت واردات کالاهای اساسی درنظر گرفته شده، صرف واردات روغن می‌شود گفت: وابستگی بیش از 90 درصدی ما به واردات روغن نشان می‌دهد تولید دانه‌های روغنی، در رأس آن تولید دانه روغنی کلزا می‌تواند نقش به‌سزایی در خودکفایی کشور داشته باشد.

مرادی با بیان اینکه با همکاری جهاد کشاورزی و سازمان اقتصادی کوثر که زیرمجموعه بنیاد شهید است در یک پروسه کامل اعم از آموزش مربیان و کشاورزان، اعزام مربیان و تأمین نهاده ها باعث پیشرفت در این حوزه شده است گفت: این امر افزایش چشمگیر تولید دانه روغنی کلزا را رقم می‌زند.

مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان عنوان کرد: از کلزا دو محصول روغن خوراکی و کنجاله روغن به‌دست می‌آید که به‌عنوان خوراک دام استفاده می‌شود و این در حالی‌است که استان گیلان جهت تأمین خوراک دام به استان های همجوار وابسته است.

وی با اشاره به ارزش غذایی بالایی که کنجاله روغن جهت خوراک دام دارد اظهار داشت: افزایش کشت کلزا و در ادامه آن تأسیس کارخانجات و صنایع روغن‌کشی می‌تواند در تأمین خوراک دام و در پی آن افزایش تولید دام سبک و سنگین نیز تأثیر به‌سزایی داشته باشد.

مرادی با بیان اینکه درحال حاضر تنها یک کارخانه استحصال روغن در استان گیلان وجود دارد که آن هم به‌دلیل ظرفیت پایین نمی‌تواند جوابگوی میزان محصول تولیدی باشد تاکید کرد: نیازمند یک عزم جدی در تأسیس کارخانجات و صنایع تبدیلی مرتبط هستیم.

مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان تصریح کرد: مکانیزاسیون کشاورزی در بخش کشت کلزا میزان مصرف بذر را کاهش و زمان دوره کاشت را کوتاه می‌کند که این کوتاهی زمان، کشت کمک شایانی به کشاورزان می‌کند.

وی با اشاره به رسالت دستگاه‌هایی نظیر جهاد کشاورزی و سازمان اقتصادی کوثر در بحث تأمین محصولات و کالاهای اساسی گفت: این دستگاه‌ها می‌توانند در کنار بسیج مهندسین کشاورزی در بحث تأمین نهاده‌ها و خرید تضمینی محصول از کشاورزان انگیزه بالایی جهت کشت کلزا در آنان ایجاد کند.

انتهای پیام/ش