گزارش تسنیم| استراتژی جدید اتحادیه اروپا محور سفر موگرینی به آسیای مرکزی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در راس یک هیات سیاسی و دیپلماتیک، طی روزهای شنبه و یکشنبه وارد آسیای مرکزی می‌شود. ترکمنستان و قرقیزستان دو کشوری هستند که مقصد سفر وی عنوان شده‌اند.

در نخستین برنامه موگرینی، وی در پانزدهمین نشست وزرای امور خارجه آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا شرکت خواهد کرد. بیشکک، پایتخت قرقیزستان میزبان این جلسه است و بحث و بررسی ابعاد اجرایی استراتژی جدید اتحادیه اروپا در قبال آسیای مرکزی اصلی‌ترین محور این دیدار است. استراتژی مذکور که دومین سند استراتژی اتحادیه اروپا در قبال این منطقه است (سند نخست سال 2007 تصویب و اجرا شده بود)، حدودا یک ماه پیش توسط شورای وزاری امور خارجه کمیسیون اروپایی به تصویب نهایی رسید.  

در بیشکک علاوه بر نشست وزاری امور خارجه آسیای مرکزی، موگرینی دیدار جداگانه‌ای با چنگیز آیداربیک‌اف، وزیر امور خارجه، و سورانبای جین‌‌بیک اف، رئیس‌جمهوری قرقیزستان خواهد داشت. امضای «موافقتنامه همکاری و مشارکت ارتقاء یافته قرقیزستان و اتحادیه اروپا» دیگر برنامه موگرینی در بیشکک است. اولین جلسه مجمع آسیای مرکزی- اتحادیه اروپا نیز با حضور گروه‌ها و چهره‌های فعال جامعه مدنی دو طرف نیز قرار است در بیشکک با حضور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شود. در بیشکک موگرینی دیداری را نیز با نمایندگان زن پارلمان قرقیزستان در محل آکادمی دیپلماتیک پایتخت قرقیزستان برگزار می‌کند.

پس از دیدار با وزرای خارجه کشورهای آسیای مرکزی، موگرینی به عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان رفته و با رشید مرداف، وزیر خارجه این کشور دیدار کرده و اسنادی پیرامون حضور یک هیات نمایندگی اتحادیه اروپا در این کشور به امضای طرفین رسید. دیدار با گلشاد ممدوا، رئیس مجلس ترکمنستان دیگر دیداری است که در برنامه سفر یک روزه موگرینی به ترکمنستان اعلام شده است. هنوز خبری از دیدار احتمالی وی و قربانقلی بردی‌محمداف، رئیس‌جمهور ترکمنستان منتشر نشده است.

این سفر فدریکا موگرینی به آسیای مرکزی در حالی صورت می‌گیرد که، دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا در سفری به آسیای مرکزی، از سه کشور دیدار کرده بود. در ازبکستان و دیدار با شوکت میرضیایف، در قزاقستان دیدار با قاسم ژومارت توکایف، رئیس‌جمهور موقت آن زمان و نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهور سابق، و در نهایت در تاجیکستان با امامعلی رحمان دیدار کرد. در این دیدارها تعریف و تمجیدهای تاسک از رهبران این کشورها و به ویژه تاجیکستان با حواشی و انتقادات بسیاری میان کاربران غربی شبکه‌های اجتماعی مواجه شده بود. در مجموع به نظر می‌رسد پازل دیپلماتیک اتحادیه اروپا با آسیای مرکزی با سفر موگرینی به دو کشوری که دونالد تاسک به آن‌ها سفر نکرده بود، قرار است تکمیل شود.

اجرای استراتژی جدید اتحادیه اروپا در حالی اصلی‌ترین هدف این سفرها عنوان می‌شود که طی بیش از یک دهه از اجرای سند سال 2007، تحولات نسبتا چشم‌گیری در این منطقه به وجود آمده است. اتحادیه اروپا با یک رویکرد ایجابی طی سال‌های اخیر رویکردهایی را نظیر ارائه کمک‌های مالی و توسعه‌ای در ازای اصلاحات ساختاری، برگزاری رویدادهای مشترک و منظم سیاسی و دیپلماتیک، تلاش برای میانجی‌گری در مسائل و بحران‌های منطقه‌ای در قالب سازمان امنیت و همکاری اروپا، کاهش تدریجی تلاش‌ها برای مداخله در ترتیبات امنیتی منطقه‌ای پس از بحران افغانستان و کاهش نقش ناتو، تقویت جامعه مدنی و جریان‌های اجتماعی، توسعه فعالیت‌های رسانه‌ای از طریق رادیو آزادی، حمایت از اپوزوسیون این کشورها و اعمال فشار سیاسی به جمهوری‌ها، و در نهایت تضمین دسترسی مطلوب به منابع غنی این منطقه در پیش گرفته است. استراتژی جدید مصوب در این اتحادیه، تداوم و تضمین این رویکردهای عملیاتی را در قالب توسعه مناسبات و تقویت روابط با دولت‌ها پیگیری می‌کند.

نکته مهم‌ دیگری که در دیدارهای اخیر، سند جدید و رویکرد 10 سال اخیر این اتحادیه مشاهده می‌شود، کنار آمدن با رهبران سیاسی سنتی منطقه و دوری از رویکردهایی نظیر انقلاب‌های رنگی است. مقامات اروپایی طی این‌ سال‌ها تلاش کرده‌اند تمامی مناسبات خود را با لحاظ کردن منافع طبقه نخبگان حاکم و به دور از ایجاد چالش با آن‌ها پیگیری کنند. یک عامل اصلی در این رفتار و رویکرد اتحادیه اروپا مساله انتقال قدرت می‌باشد. تجربه نسبتا موفق این اتحادیه در الگوی ازبکستان باعث شده تا اروپایی‌ها نسبت به روی دادن اتفاق مشابه در دیگر جمهوری‌ها، به ویژه تاجیکستان و ترکمنستان نیز امیدوار باشند. ارائه یک الگوی موفق منطقه‌ای و به دور از بی‌ثباتی در ازبکستان یکی از مهم‌ترین اهداف کوتاه و میان مدت اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی است.

با این حال حوادث و تحولات قزاقستان تا حدودی برنامه‌های اتحادیه اروپا را با چالش مواجه نمود که منجر شد در قالب حمایت از اپوزوسیون قزاق و پوشش اعتراضات محدود هفته‌های اخیر اقدام به نوعی موازنه نماید، اما به زودی نشان داد که کار با توکایف در قزاقستان همچنان از اولویت‌های اصولی این اتحادیه و مقدم بر شعارهای سلبی لیبرالی است.

انتهای پیام/