گزارش تسنیم | روسیه چرا شایعه مرگ رئیس جمهور ترکمنستان را منتشر کرد؟
گزارش های دروغ درباره مرگ رئیس جمهور ترکمنستان از سوی رسانه های روسی نشان می دهد که هم اکنون عشق آباد به یک مشکل جدی برای مسکو تبدیل شده است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ادعای یک پژوهشگر در روز شنبه 20 ژوئیه که روابط خوبی با روسیه دارد پیرامون مرگ قربانقلی بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان و عذرخواهی وی تنها زمانی که مشخص شد بردی محمداف زنده است، نشان می دهد که این ماجرا مساله ای فراتر از یک اشتباه صرفا آکادمیک می باشد. می توان گفت که ترکمنستان پس از کره شمالی دارای یکی از بسته ترین فضاهای سیاسی است به گونه ای که حتی مسکو اطلاعات دقیقی از این کشور ندارد .در عمده رده‌بندی‌های آزادی رسانه‌ای و فضای باز سیاسی، ترکمنستان در آخرین جایگاه در کنار کره شمالی قرار می‌گیرد. البته تا زمانی که مسکو بتواند از این کشور به عنوان یک حیات خلوت استفاده کند، این امر موضوع چندان مهمی نیست. اما اکنون، به دلیل مشکلات جدی داخلی ترکمنستان (از جمله تورم و کمبود مواد غذایی)، تهدیدات از سوی اسلام گرایان رادیکال از افغانستان و خاورمیانه و به ویژه برنامه های ایالات متحده برای مطرح کردن این جمهوری آسیای مرکزی به عنوان یک کریدور ترانزیتی در مقابل روسیه، عشق آباد در حال تبدیل شدن به یک مشکل جدی برای مسکو است.
انتشار خبر مرگ قربانقلی بردی محمداف قمار بزرگی بود. بخش مطبوعاتی ریاست جمهوری ترکمنستان روز دوشنبه (15 ژوئیه) اعلام کرد که بردی محداف به تعطیلات رفته است. تا روز شنبه نیز او به طور عمومی دیده نشد. در این روز یک کانال تلگرامی به نقل از یک کانال یوتیوب متعلق به اپوزیسیون ترکمنستان گزارش داد که قربانقلی بردی محمداف مرده است. پس از این خبر، اصلان روبایف رئیس مرکز مانیتورینگ مسائل اوراسیا واقع در مسکو و متخصص در امور کشوری که روس ها چندان اطلاعی از آن ندارند، با منابع خود در عشق آباد تماس می گیرد و آن منبع نیز تایید می کند که بردی محمداف کمی پس از رفتن به تعطیلات فوت کرده است. سپس اصلان روبایف این خبر را در اختیار رسانه های اصلی روسیه قرار می دهد و این امر باعث پوشش خبری شدید این ماجرا می شود.
بلافاصله سفارت ترکمنستان در مسکو این شایعات را تکذیب کرد و و اعلام کرد این خبر کاملا دروغ می باشد و بردی محمداف زنده است. سخنگوی دولت ترکمنستان نیز اعلام کرد که بردی محمداف برای دیدار از مادر مریضش که برای درمان در آلمان به سر می برد به این کشور سفر کرده است. این گزارش ها باعث شد که اصلان روبایف مجبور به پوزش و عذرخواهی شود. اقدامات این تحلیل گر و آکادمیسین روس باعث شده تا شبهاتی ایجاد شود که کل این ماجرا به نوعی بخشی از یک عملیات از سوی روسیه با هدف تحریک ترکمنستان بوده است. در عین حال، برخی از رسانه های روسی حاضر به تکذیب داستان مرگ بردی محمداف نیستند. به عنوان مثال یک سایت می گوید که هنوز خیلی زود است تا درباره سلامت بردی محمداف اظهار نظر کرد؛ یا کانال یوتیوب «ارکین ترکمنستان» در ویدئوی جدیدی ادعا کرده است که بردی‌محمداف در بازه روزهای 20 و 21 جولای به کما رفته، اما صبح روز 22 جولای هوشیاری خود را به دست آورده است. برخی رسانه ها نیز مدعی هستند خود بردی محمداف و نه مادرش مریض است.
به سه نکته پیرامون این خبر باید توجه کرد. نخست این که اخبار درباره ترکمنستان بسیار کم است و از این رو ادعاهایی مانند این به سرعت مورد توجه قرار می گیرند. دوم، رسانه های روسیه هفته گذشته گزارش هایی غیرمستقیم با مضمون فروپاشی ترکمنستان منتشر کرده بودند؛ و سوم و از همه مهم تر اینکه روسیه و امریکا درباره مسیر ترانزیتی که از ترکمنستان عبور می کند اختلاف جدی دارند. روسیه می خواهد که ترکمنستان را به عنوان بخشی از کریدور شمال - جنوب حفظ کند در حالی که امریکا، چین و اتحادیه اروپا به دنبال آن هستند که ترکمنستان به کریدور شرق - غرب ملحق شود.
شایعه دروغین مرگ بردی محمداف در وهله اول نشان داد که روسیه منابع بسیار کمی در این کشور آسیای مرکزی دارد. دوشنبه گذشته، مرکز سیاست خارجی لندن گزارشی 42 صفحه ای را منتشر کرد که نشان می دهد ترکمنستان در لبه فاجعه است و با تورم و گرسنگی و فسادی روبرو می باشد که راه ورود به عناصر افراطی از افغانستان و خاورمیانه را به آن باز می کند. این گزارش مورد توجه شبکه تلویزیونی الجزیره قرار گرفت. دو روزنامه نگار ساکن مسکو نیز به شبکه الجزیره اعلام کردند که ترکمنستان احتمالا در آستانه فروپاشی قرار دارد (1). این دو روزنامه نگار اعلام کردند که گزارش مرکز سیاست خارجی لندن درست است و وضعیت ترکمنستان نزدیک به بحرانی است. آن ها مدعی شدند کمبود مواد غذایی حتی در پایتخت ترکمنستان وجود دارد، تورم در حال افزایش است و گروه های اسلام گرا به طور فزاینده ای فعال شده اند. این دو روزنامه نگار نتیجه گیری کرده بودند که ترکمنستان در حال ورود به بدترین دوره تاریخی خود است که بیرون آمدن از آن مشخص نیست و از این رو مسکو باید نسبت به گسترش بی ثباتی در مرزهای جنوبی خود حساس باشد.
آندری سرنکو از تحلیل گران برجسته روسی در امور آسیای مرکزی معتقد است که مقامات فعلی ترکمنستان تاکنون تنها توانسته اند جلوی تبدیل شدن نگرش های اعتراض آمیز به اعتراضات فعال و خیابانی را بگیرند. این ثبات، بازتابی از فرهنگ سیاسی بیش از حد محتاط ترکمنستان و همچنین ساختارهای قدرتمندی است که رژیم اقتدارگرای عشق آباد برای دفاع از خود ساخته است. در حال حاضر، با توجه به مشکلات اقتصادی داخلی و این واقعیت که بازیگران خارجی - از داعش تا قدرت های غربی - به این کشور به عنوان یک کریدور ترانزیتی بین المللی علاقه مند هستند، ممکن است اقتدارگرایی دولت ترکمنستان برای تسکین اوضاع کافی نباشد. سرنکو پیشنهاد می دهد از آن جایی که این بازیگران خارجی در حال اقدام هستند، در نتیجه روسیه نیز باید نسبت به ترکمنستان فعال شود (2).
مدت ها است که متخصصین روسی نسبت به اقدامات ایالات متحده جهت استفاده از ترکمنستان به عنوان یک کریدور بین المللی هشدارهای فراوانی متوجه کرملین می کنند. به اعتقاد آن ها این کریدور بین المللی تهدیدی برای منافع روسیه است و از این رو باید با آن به شدت مخالفت کرد. پیشنهاد آنها این است که روسیه حداقل باید نسبت به ترکمنستان بیش تر بذل توجه کند. از این رو میتوان ماجرای شایعه مرگ قربانقلی بردی محمداف از سوی رسانه های روسی را نشانه هایی از قصد مسکو در این زمینه دانست.
1. https://www.aljazeera.com/news/2019/07/hyperinflation-hunger-turkmenistan-edge-catastrophe-190715200641553.html
2. https://vz.ru/world/2019/7/18/987690.html
انتهای پیام /
