فقدان آمار تا ضعف مشارکت سازمان‌های تأثیرگذار در ستاد ساماندهی جوانان کردستان
جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان استان با موضوع پرداختن به موضوع ازدواج جوانان، در حالی برگزار شد که مدیران کل آمار دقیقی از جایگاه کردستان در رده‌بندی ملی آمار طلاق نداشته و در عین حال بسیاری از مسئولان دستگاه‌های ذیصلاح این ستاد در جلسه حضور نداشتند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان استان کردستان با ریاست استاندار در سالن شهدای استانداری کردستان برگزار شد؛ قرار بر این بود که نقطه ثقل جلسه، ارائه گزارشی از سوی ناصر یوسفی، عضو هیئت علمی دانشگاه که مجوز تخصصی مشاوره ازدواج خود را از اداره‌کل ورزش و جوانان اخذ کرده باشد، گزارشی که به زعم ایشان با همکاری 28 متخصص فعال حوزه روانشناسی و مشاوره در 200 صفحه و به صورت پژوهشی تهیه و تدوین شده است. گزارشی که به گفته وی می‌تواند به‌عنوان یک سند راهبردی برای مقابله و یافتن راه حل برای مشکل ازدواج مورد استفاده قرار گیرد، اما نکته شایان توجه در این سند این بود که تماماً به صورت تئوری به بررسی علل طلاق و کاهش ازدواج پرداخته و به واقع نوآوری و یا نکته شایان توجهی نداشته و بیشتر به پژوهشی دانشگاهی شباهت داشت که خود یوسفی نیز نسبت به سرنوشت آن که به سان سرنوشت دیگر پژوهش‌های دانشگاهی خاک خوردن در گوشه کتابخانه‌ها گردد، اعلام نگرانی شد.
تصور عدم کاربردی این پژوهش تا بدانجا محتمل بود که «فرانک قدسی» مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری استان کردستان نیز به آن واکنش نشان داده و خطاب به یوسفی خواستار تدوین سند نهایی پیشگیری از طلاق با رویکرد عملیاتی دنبال شد. نکته شایان توجه دیگر این پژوهش تأکید ویژه به مشکلات مالی و اشتغالی در زمینه افزایش میزان طلاق و عدم گرایش جوانان به ازدواج بود که به اعتقاد استاندار نمی‌توان تا به این حد نسبت به دیگر مؤلفه‌های تأثیرگذار در این سند خنثی عمل نموده و صرفاً بیکاری را به‌عنوان بزرگ‌ترین دلیل گرایش به طلاق خطاب کرد. مطالبه‌ای که پاسخ یوسفی عضو هیئت عملی دانشگاه کردستان مبنی بر اینکه اصلی‌ترین علت طلاق را ازدواج بدانیم، بیشتر به شوخی بی‌معنایی شباهت داشت که حتی طرح آن آزاردهنده است.
مدیرکل ورزش و جوانان کردستان: 95 درصد مصوبات ستاد ساماندهی امور جوانان اجرایی شد!!
«حامد جولایی» مدیرکل ورزش و جوانان کردستان در ادامه این نشست با ارائه آمار ازدواج و طلاق، ابراز نگرانی کرد: از ابتدای سال‌جاری تاکنون، یک‌هزار و 44 طلاق نیز ثبت شده که آمار بسیار بالایی است. در حالی این آمار از سوی جولایی اعلام می‌گردد که وی ادعا دارد حدود 95 درصد 290 مصوبه جلسات ستاد ساماندهی عملیاتی شده است. پاسخی که همچون پاسخ یوسفی، مخاطب را با این پرسش روبرو می‌کند که اگر این ادعا واقعی است پس چگونه است که نتایج تا به این حد نگران‌کننده و هشداردهنده است؟ چگونه با وجود عملیاتی شدن 95 درصد مصوبات کمترین نتیجه رضایت‌بخش کسب شده است!!
مدیران نبودند، صندلی‌های خالی به همراهان خانم معاون داده شد
در ادامه این نشست «گلاویژ فتاحی» معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان استان به ارائه گزارش دبیرخانه ستاد ساماندهی امور جوانان کردستان پرداخته و اعلام کرد: سازمان‌های مردم نهاد در بحث اجرایی برنامه‌های هفته ازدواج کمک‌حال اداره‌کل ورزش و جوانان، خاصتاً دبیرخانه ستاد ساماندهی امور جوانان هستند.
به گفته وی جلسه با دستور کار «ارائه برنامه‌های عملیاتی در افزایش آمار طلاق»، «طرح‌های زیرساختی انجام شده»، «ارائه گزارش تسهیلات چهار ماهه اول سال‌جاری» و «ارائه طرح و برنامه اجرایی هفته ازدواج» و «ارائه گزارش از سوی فرماندار شهرستان سروآباد در زمینه نرخ بالای طلاق در این شهرستان» بود که با هدف ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی بین دستگاه‌های استان، پوشش رسانه‌ای برنامه‌های این هفته، انجام برنامه‌های قوی و اخذ خروجی متناسب و مباحث مرتبط با تحکیم بنیاد خانواده مطرح شد. اینکه چه مقدار از این دستور کار جلسه عملیاتی شد!! را می‌توان از نحوه ارائه گزارش یوسفی عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان، حامد جولایی مدیرکل ورزش و جوانان کردستان، فقدان حضور مدیران و غیبت فرماندار سروآباد دریافت کرد.
البته غیبت برخی مسئولان چندان به ضرر معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان کردستان نبود چرا که همچون دیگر جلسات که وی به عنوان متولی برگزاری آن حضور دارند، تیمی متشکل از «نوید صیدمرادی»، «مارال پیرظهیریان» و «شادی مولایی» و دیگر افراد مرتبط با حوزه کاری خانم معاون را یاری کرده و به عنوان اعضای سازمان‌های مردم نهاد موفق استان در تمامی جلسات صندلی‌های خالی را پر می‌کنند، البته اینکه یک سازمان مردم نهاد رسانه‌ای، یک سازمان خیریه در امور دانش‌آموزی و مؤسسه فعال در عرصه سلامت چه حمایتی را می‌توانند از حوزه ازدواج و کاهش طلاق داشته باشند سئوالی است که پاسخ آن را در کنار دیگر پرسشی که از سوی مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کردستان مبنی بر اینکه «چگونه است با وجود اینکه تمامی دستگاه‌ها کار می‌کنند، اعتبار می‌گیرند و در عین حال نهادهای مردمی نیز فعال هستند، باز هم آمار طلاق کاهش نمی‌یابد؟» را بایستی از معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان کردستان جویا شد.
خالی از لطف نیست اگر بگویم معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان کردستان در ادامه سخنان خود درخواست اخذ صدور مجوز برای فروش «محصولات ازدواج» را داشته و اعلام می‌دارد: سال گذشته مسئله اساسی که در بحث نمایشگاه مطرح بود، این بود که مجوز فروش را نداشته و انتظار می‌رود صدور این مجوز به عنوان یکی از مصوبات این جلسه تصویب شود. ناگفته نماند فتاحی توضیحی درباره نوع، کم و کیف محصولات ازدواج نداده و حتی عنوان نکردند که ازدواج چه محصولی که قابلیت ارائه نمایشگاهی را داراست داشته باشد و جالب‌تر اینکه وی نداشتن رونق جشنواره برگزار شده در سال گذشته را نداشتن همین مجوز فروش محصولات ازدواج دانست!
شگفتی‌آفرینی دیگر معاون فرهنگی و امور جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان استان کردستان نداشتن اطلاع از میزان تسهیلات و اعتبارات تخصیص یافته به طرح‌های حوزه ازدواج که توسط سازمان‌های مردم نهاد طی یک‌سال اخیر اجرایی شده بود، است که وی اعلام این آمار را به جلسات آتی موکول کردند.
اعتراض استاندار به عدم حضور مسئولان در جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان کردستان
موضوع مورد تأسف دیگر در زمینه عملکرد دبیرخانه ستاد ساماندهی امور جوانان استان کردستان، عدم تمکین مدیران به دعوت این ستاد جهت شرکت در نخستین جلسه آن طی سال‌جاری است. این جلسه با غیبت مسئولانی که از سوی بهمن مرادنیا استاندار کردستان، مسئولان تأثیرگذار توصیف شده بود مواجه گشت.
استاندار با بیان اینکه اگر سنگ بنا از ابتدا کج گذاشته شود تا ثریا این بنا کج خواهد رفت، گفت: ما باید به رسالت خود در این راستا پایبند بوده و به جد رفتار و برخورد کنیم چراکه اصل موضوع در کنار مسائل اقتصادی، فعالیت‌های فرهنگی است و می‌طلبد دستگاه‌های فرهنگی توجه ویژه‌ای را در این خصوص به اقشار مختلف جامعه با توجه به تعریف نیاز آنها داشته باشند.
وی با درخواست اینکه کار در صحنه دنبال شود، اعلام کرد: باید از خود بپرسیم که چه کار کرده‌ایم که با وجود اینکه بنیادهای خانواده در کردستان ریشه‌دار است، اما در زمینه آمار طلاق به این جا رسیده‌ایم؟
معاون ارشاد کردستان توپ را به میدان دیگران انداخت
با وجود تأکیدات استاندار مبنی بر توجه ویژه دستگاه های متولی امور فرهنگ استان، «سامان احمدی» معاون امور هنری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان که جزو اموات فرهنگی استان است، اعلام می‌دارد: رسانه ملی ممیزی‌های خاص خود را داشته و به همین خاطر دامنه نفوذ آن در مخاطبین به یک شکل محدود است و تولید محتوا در رسانه ملی آنچنان که می‌بایست تأثیرگذاری لازم را ندارد، به همین خاطر باید از ظرفیت رسانه‌های مجازی برای تولید محتوا استفاده کرد.
وی با توسل به یافته‌های یوسفی عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان بر استفاده از ظرفیت تلفن‌های هوشمند تأکید کرده و گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال گذشته به صورت جدی به این قضیه ورود پیدا کرده و اعتبارات خوبی را از مرکز اخذ کرده است، به همین خاطر باید تلاش کرد تا این اعتبارات را جذب کرده و با مؤسسات فعال در استان از جمله «مؤسسه رسانه‌ای افق» تزریق کنیم.
به گفته احمدی، می‌توان از ظرفیت رسانه‌های مجازی استان که شامل دو تلویزیون اینترنتی «کورد می» و «روژ میدیا» می است، در کنار فعالیت چند پایگاه مجوزدار دیگر عملیات محسوسی را در استان شاهد بود!
همچنین بر اساس سخنان معاون هنری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان در جلسه عنوان می‌شود که سند جامع طلاق در یک دهه اخیر توسط بهزیستی استان کردستان تدوین شده است، امری که حضار از کنار آن به سادگی گذشته و این چالش را ایجاد نکرد که چگونه است با وجود دارا بودن یک سند جامع طلاق در استان که طی یک دهه در حال گردآوری است، اداره‌کل ورزش و جوانان حرکتی موازی را آغاز می‌کند و انتظار خلق سندی دیگر آنهم با قابلیت کاربردی بودن از آن می‌رود؟ اگر چنین سندی در استان موجود است چرا نسبت به، به‌روزرسانی و بهره‌گیری از آن در مطالعات کنونی و کاهش هزینه‌های مرتبط با این حوزه استفاده نمی‌شود؟ و در نهایت اینکه با شکل‌گیری سند جدید که در حیطه اختیارات ستاد ساماندهی به امور جوانان است، تکلیف سند قبلی چه می‌شود؟
احمدی در ادامه حرفی از برنامه‌های اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان بجز اکران چند فیلم کوتاه به میان نیاورد و باز بخش دیگری از رسالت کاری خود را بر دوش رسانه‌های بومی و محلی گذارده و اعلام می‌کند: اگر روند اخذ اخبار، تهیه مصاحبه‌ها و گزارش‌های خبری به رسانه‌های بومی و محلی واگذار شود، می‌توان از این محتوا به‌عنوان منبع استفاده کرد، این گفته بیشتر یادآور گل به خودی است، چرا که اعلام می‌دارد رسانه‌های بومی از منابع خبری، اخباری را تهیه کرده و باز این تولید محتوا را در اختیار اعضای ستاد قرار داده تا به عنوان منبع از آن بهره‌مند شوند، پیشنهادی عملیاتی به نظر می‌رسد اما در کاربردی بودن آن کمی شک وجود دارد.
مسئولان ذیربط آماری از اینکه استان کردستان جزو چندمین استان در رده‌بندی طلاق است، ندارند
استاندار کردستان، در لابلای مباحث جلسه چندین بار اعلام کرد که استان کردستان در بحث طلاق جزو پنج استان اول کشور است. امری که با مخالفت «صباح قریشی» مدیرکل بهزیستی استان کردستان مواجه شده و در پاسخ به استاندار اعلام کرد که بهزیستی استان در زمینه طلاق نیز فعالیت‌های شایان توجهی را لحاظ کرده به گونه‌ای که خوشبختانه آمار طلاق در قیاس با سال‌های پیشین که استان پنجم بودیم، بهبود یافته و هم‌اکنون در زمینه آمار طلاق در جایگاه استان سیزدهم کشور هستیم.
وی منبع رسمی اعلام آمار خود را سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد در صورتی که استاندار معتقد است آمار اعلام شده در خصوص طلاق در کردستان مختص به یک‌سال و دوسال نیست و به همین خاطر باید با این موضوع به صورت ریشه‌ای برخورد کرد.
غالب برنامه‌هایی که در حواشی شهر اجرا می‌شود برای گرفتن فیلم، عکس یادگاری مسئولان و پر کردن رزومه کاری ادارات است
در این بین گفته‌های ماموستا «محمد فتحی‌زاده» امام جمعه ننله که به عنوان یکی از جوان‌ترین ماموستای استان کردستان شناخته می‌شود گویای بسیاری از خلاءهای اجرایی در ستاد ساماندهی امور جوانان بود.
ماموستا فتحی‌زاده با تأکید بر اینکه از طریق تریبون‌های مساجد می‌توان در راستای فرهنگ‌سازی و انتقال مفاهیم استفاده کرد، هشدار داد: تا زمانی که سازمان‌های مردم نهاد و مسئولان ارتباط مفید و کارآمد را با مردم و ماموستایان مورد اعتماد مردم برقرار نکنند، نمی‌توان انتظار تغییر را داشت چراکه در صورت ایجاد ارتباط کارساز با معتمدین و صاحب نفوذان محلات است که می‌توان بسیاری از مشکلات جامعه و خانواده‌ها را مرتفع ساخت.
وی با بیان اینکه حرف و شعار در زمینه آسیب‌های اجتماعی نقل تمام محافل است، گفت: در عمل شاهد هستیم که هیچ کدام از وعده‌های مسئولان دولتی عملی نمی‌شود و غالب برنامه‌هایی که در حواشی شهر اجرا می‌شود برای گرفتن فیلم و عکس یادگاری و پر کردن رزومه کاری ادارات است.
امام جمعه ننله با ابراز تأسف از اینکه در حالی شاهد برگزاری کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزش آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد در مناطق حاشیه‌ای هستیم که جشن‌ها و مراسم شادی در مناطق بالاشهر برگزار می‌شود.
وی با ابراز ناراحتی از اینکه هیچ نشانی از امید، برگزاری جشن، تزریق شادی به جوامع حاشیه‌ای و یا حتی زیباسازی دیوارهای این مناطق در شهر سنندج نیستیم، ادامه داد: مردم حواشی شهر از حجم بالای کلاس‌های مرتبط با آسیب‌های اجتماعی خسته شده‌اند، این مردم به جای برنامه‌های تئوری نیازمند ایجاد امید و شادی در واقعیت هستند.
ماموستا فتحی‌زاده با اشاره به اینکه باید هوشیار بود که در شلوغ شدن قهوه خانه‌ها تمام مسئولان و ماموستایان مقصر هستند، خاطرنشان کرد: استقبال جوانان از قهوه‌خانه‌ها این پیام را در دل خود به همراه دارد که ما نتوانسته‌ایم فضایی شاد و همسو با نیازهای فرهنگی و اجتماعی جوانان را برای آنان فراهم کنیم.
استاندار نیز در ادامه بر گفته‌های ماموستا فتحی‌زاده امام جمعه ننله صحه گذاشته و اعلام کرد: متأسفانه امکانات خاصی به حواشی شهر تخصیص نیافته و به دلیل این کم‌کاری امروز شاهد هستیم که در مناطق حاشیه‌ای میزان بزهکاری بالاست.
مرادنیا با تأکید بر اینکه باید شادی و امید را به مناطق حاشیه‌ای شهر نیز کشاند، خواستار شد: تلاش شود تا کمک خیرین و مردم نسبت به پیدا کردن زمین‌های مناسب در مکان‌هایی که فاقد امکانات هستند، اهتمام ورزیده تا با راه‌اندازی مراکز فرهنگی، ورزشی و هنری بخشی از این کم‌کاری را جبران کرد.
برآورد مبتلایان به HIV در کردستان 1200 نفر است
«وحید یوسفی نژاد» سرپرست دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان در ادامه این جلسه با درخواست اینکه در کنار آمار و اطلاعات به‌دست آمده در ذیل تحقیق صورت گرفته در زمینه طلاق و ازدواج از آمار و اطلاعات موجود در دانشگاه علوم پزشکی نیز استفاده شود، اظهار کرد: به‌طور شاخص 4 عامل مطرح از جمله «عدم شناخت قبل از ازدواج»،« عدم ارتباط و ناسازگاری زوجین»، «دخالت های بیرونی» و «تکراری شدن» به‌عنوان عواملی که در افزایش طلاق تأثیرگذارند مطرح است.
وی با بیان اینکه در بحث طلاق برخلاف مقوله ازدواج که مباحث مالی تأثیرگذار است، این موضوع چندان مؤثر نیست، گفت: با توجه به اینکه برای افرادی که رابطه جنسی قبل از ازدواج داشته‌اند میانگین سنی 16.6 سال تا 23.5 سال مطرح است، شیوع رابطه جنسی در جوانان قبل از ازدواج 22.5 درصد در تهران و حدود 15 درصد در سایر استانها است که با میانگین کشوری بدون احتساب تهران 19 درصد بوده و با در نظر گرفتن جمعیت تهران به کل جمعیت کشور 16 درصد است.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان با اذعان به اینکه شیوع رابطه جنسی قبل از ازدواج در پسران حدود 30 درصد و در دختران حدود 12 درصد است، گفت: این آمار گویای این نکته است که حدود یک ششم جوانان قبل از ازدواج در معرض مشکلات سلامت‌های جنسیتی بخاطر رابطه جنسی قبل از ازدواج هستند.
وی با تأکید بر اینکه در کنار تلاش برای ترویج ازدواج باید برنامه‌ای برای این گروه از جوانان داشت، تصریح کرد: با توجه به افزایش سن ازدواج و عدم تمایل به ازدواج و علم ما به این نکته، نباید از آن ترسید و فکری برای این معضل که «یک چهارم جوانان ما در این رنج سنی رابطه جنسی قبل از ازدواج دارند» داشت، چراکه این افراد به شدت در بالابردن ریسک بیماری‌های جنسی همچون HIV و هپاتیت تأثیرگذار هستند.
یوسفی‌نژاد با اعلام اینکه در استان کردستان طبق برآورد حداقل 1200 نفر مبتلا به HIV داریم، خاطرنشان کرد: در بیماریابی که انجام شده تاکنون 600 نفر شناسایی شده‌اند، اما باید توجه داشت که این آمار مربوط به دو سال پیش است و قطعاً در حال حاضر این تعداد افزایش یافته است.
وی با تأکید بر اینکه در راستای فرهنگ‌سازی نیازمند همکاری چند جانبه هستیم، یادآور شد: در زمینه آگاهی رسانی در صدا و سیما این موضوع مغفول مانده و با احتیاط نسبت به آن صحبت می‌شود به همین خاطر باید تلاش کرد تا از دیگر ظرفیت‌های موجود بهره گرفته و مهارت‌های زندگی قبل از ازدواج را با دید جامع‌تری مورد توجه قرار داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، در کنار این موارد می‌توان به عدم اعلام بحث بودجه‌ای و اعتبارات موجود در حوزه اجرای طرح‌ها و برنامه‌ریزی‌ها اشاره کرد که مانند بسیاری از سیاست‌ها و فعالیت‌های قابل طرح در این حوزه، در فرصت جلسه نگنجیده و مطرح نشد. هرچند همیشه اگر چه داستان اعتبارات و تعدد متولی در اجرای یک طرح یا برنامه یکی از گره‌های اصلی تحقق نیافتن اهداف تعیین شده محسوب می‌شود، اما در ستاد به صورت خاص کمرنگ بودن حضور سازمان‌های مردم نهاد مرتبط و مسئولان کلیدی و تأثیرگذار به‌عنوان بازوی کمکی خواسته و ناخواسته روند اجرایی شدن برنامه‌ها را با کندی مواجه کرده است.
دیگر موضوع شایان توجه این جلسه بحثی است که شاید در حوزه آسیب‌شناسی بی‌نتیجه ماندن یا تحقق نیافتن همه اهداف مورد نظر در سیاست‌های کاهش آسیب‌های طلاق در پژوهش ذکر شده بود که هیچ راهکار عملیاتی برای آن ارائه نشد. مواردی که شاید باید دست‌اندرکاران و متولیان امر در راستای بررسی مجدد آن باز هم گرد یک میز جمع شوند و با نگاه موشکافانه راهکارهایی برای رفع و تسریع در روند دستیابی به اهداف مورد نظر را بررسی و شاید بازنگری کنند و در نهایت با تأکید بر گفته‌های استاندار کردستان باید هوشیار بود که آسیب در حوزه ازدواج و طلاق تبعات زیادی داشته و بی‌توجهی به این آثار به سایر ابعاد و حوزه‌های زندگی اجتماعی و خانواده نیز آسیب خواهد رساند.
انتهای پیام/ن
