اسماعیل خلج: خلاقیت با کپی کردن از روی دست دیگران به وجود نمی‌آید

اسماعیل خلج هنرمند پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون، این روزها با نمایش آثار نقاشی خود در خانه هنرمندان ایران حضور دارد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، اسماعیل خلج هنرمند پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون، این روزها با نمایش آثار نقاشی خود در خانه هنرمندان ایران حضور دارد. او که بیشتر به واسطه نوشتن نمایشنامه‌ها و بازیگری‌هایش، در میان اهالی هنر شناخته شده است، سال‌ها کارمند اداره رادیو و تلویزیون بود. خلج در سال 1364، سریال سایه همسایه را کارگردانی کرد که این سریال در سال 1365 از تلویزیون پخش شد.

وی سابقه بازیگری در فیلم‌های سینمایی مختلفی هم‌چون رسوایی 2، رسوایی، پذیرایی ساده، سیب و سلما، بیداری رویاها و همچنین حضور در مجموعه‌های تلویزیونی متعددی نظیر راه و بیراه، جلال الدین، خانه بی پرنده، اغما و... را در کارنامه هنری خود دارد.

اکبر رادی نمایشنامه‌نویس نامدار و فقید ایرانی درباره اسماعیل خلج نوشته است: "اسماعیل خلج مصداق زنده‌ای است از مثلث نویسنده، کارگردان، بازیگر که شماری از بهترین نمایشنامه‌های معاصر ما را با استتیک خالص ایرانی نوشته، اجرا و بازی کرده است... آنچه در پروازهای درخشان او روی صحنه دیده‌ام، قطعه‌های نفیسی از دوران باروری تئاتر ایران و پیشتازی کارگاه نمایش است؛ سرپناه کوچک باشکوهی برای عاشقان بازی ناب که نگین پرتلالو ی تئاتر زمان بود..."

خلج اکنون پس از حضور در دنیای تئاتر، سینما، رادیو، تلویزیون و شعر، در کسوت یک نقاش، پای به عرصه هنرهای تجسمی نهاده است.

به همین بهانه به خانه هنرمندان ایران سری زدیم و از نمایشگاه نقاشی‌های اسماعیل خلج در گالری ممیز بازدید کردیم. نقاشی‌های او مملو از نور، سرسبزی و امید به زندگی هستند. خلج که چندان اهل مصاحبه نیست، به سختی حاضر شد در جایگاه یک مصاحبه شونده ظاهر شود.

مشروح گپ کوتاه خبرنگار فرهنگی تسنیم با اسماعیل خلج را در ادامه می‌خوانید:

شما پیش از این جهان تئاتر، سینما، تلویزیون و شعر را تجربه کرده‌اید و اکنون در کسوت یک نقاش نسبت به برگزاری نمایشگاه نقاشی خود اقدام کرده‌اید. هر یک از این حوزه‌ها چه تفاوتی با هم دارند؟

همه این حوزه‌ها از حیث جنس و مصالح سازنده‌شان با یکدیگر متفاوت هستند. مصالح نقاشی رنگ است؛ مصالح تئاتر، آدمی‌زاد است؛ مصالح شعر، قلم و کاغذ است. جنس هر یک از این‌ها با دیگری متفاوت است. با این وجود، آنچه در همه این حوزه‌ها باید وجود داشته باشد، خلاقیت و کار خلاقه است. آدم باید در هر کار خلاقه حرف نو و تازه‌ای برای گفتن داشته باشد؛ در غیر این صورت بهتر است آن کار را ارائه نکند. به اعتقاد من اگر کار، حرف نویی برای ارائه داشته باشد، قابل عرضه برای تماشاگران است. این موضوع هم در نقاشی، هم در تئاتر،هم در شعر، هم در داستان و هم در فیلم، صادق است. اساسا خلق کردن به معنای آفریدن یک چیز نو و تازه است و نمی‌توان آن را با کپی کردن از روی دست کسی حاصل کرد. کار اگر این‌طور باشد، خوب است اما اگر از روی دست کسی باشد، مذموم است.

در آثار شما عناصر و ویژگی‌های مشترکی وجود دارد که توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند؛ طبیعت، نور، سرسبزی، از جمله این عناصر هستند. از طرف دیگر رنگ‌های مورد استفاده شما در آثارتان، تماما رنگ‌های شاد، پر انرژی و امیدبخش هستند. کمی در این باره توضیح دهید.

تمام این ویژگی‌ها در خود من وجود دارد؛ من از تاریکی نفرت دارم و در مقابل از امید، روشنایی و نگاه به آینده بسیار لذت می‌برم و آن را دوست دارم. از ماندن در گذشته بیزارم. درست مثل راننده‌ای که وقتی پشت فرمان ماشینش می‌نشیند، روی شیشه جلوی ماشینش شیشه‌ بزرگی به ابعاد یک متر و نیم در نیم متر وجود دارد و کارکرد آن نگاه به روبه‌رو و حرکت به سمت جلو است؛ اما آینه‌ای که برای پشت سرش طراحی شده، ابعاد کوچکی دارد و گاهی نگاهی به آن می‌اندازد. انسان نیز گاهی نگاهی به گذشته‌اش می‌اندازد اما در گذشته خود باقی نمی‌ماند. اگر انسان بخواهد بایستد و دائم به گذشته‌اش نگاه کند، دیگر نمی‌تواند رو به جلو حرکت کند. تازگی؛ همواره در جلو انتظار شما را می‌کشد نه در عقب؛ بنابراین باید رو به جلو حرکت کردو آینده امیدوارکننده است؛ زیرا آدم نمی‌داند چه چیزی در آن انتظارش را می‌کشد. هرچه هست، می‌تواند شگفت‌انگیز و امیدوارکننده نیز باشد. این بستگی به شخصیت و درون انسان دارد که به جهان زندگی و اطرافیان خود چگونه نگاه کند.

آیا نقاشی‌های شما از سبک و تکنیک خاصی پیروی می‌کنند؟

تکنیک خاصی در آثارم وجود ندارد. من از کودکی نقاشی می‌کردم و تکنیک‌های مختلفی را یاد گرفته‌ام. اما هر یک از این آثار را به نحو خاص و متمایزی نسبت به دیگری کشیده‌ام. برخی از تابلوها رئالیستی و برخی دیگر انتزاعی هستند. با این وجود، همه آنها با رنگ روغن خلق شده‌اند.